KAŞKAY TÜRÇESİNDE SAYI SÉZCÊKLERİ: ŞİRAZ VE ÇEVRESİNDEN ÖRNEKLER

Sayılar dillerin temel söz varlığıdır. Dilin varlığı, sayı sisteminin varlığı ile ölçülür. Türk sayı sistemleri Göktürkçe kökenlidir. Türkçenin Oğuz coğrafyasında kullanılan sayı kelimeleri de bu temel kaynaktan gelmektedir. Bir Oğuz kolu olan yarı göçebe Kaşkay Türkleri iran sınırları içinde, çoğunlukla ?iraz ve çevresinde ya?amaktadırlar. ?ki dilli Ka?kay halkı, sayı kelimelerini kullanmak bakımından diğer Türk ?ivelerinden ayrılmaz, bununla birlikte Farsçanın etkileri de görmezden gelinecek kadar az değildir. Bu yazıda Türk Dil Kurumu Projesi olarak hazırlanmış olan Kaşkay Türklerinin Dili adlı çalı?manın derlemelerinden bir kısmına dayanarak Kaşkay Türklerinin dilindeki sayılar incelenecektir.

NUMBER WORDS OF QASHQAI: EXAMPLES FROM SHIRAZ AND ITS SURROUNDINGS

Numbers are the basic word entities of the languages. The entity of the language is measured with the number system. Turkish number systems have Gokturkish roots. Number words of Turkish which are used in Oghuz geography also come from this basic source. Semi-nomadic Qashqai Turks, which is an Oghuz branch, lives within the borders of Iran, mostly in the Shiraz and its surroundings. Qashqai people who are bilingual are not separated from other Turkish dialects in terms of using number words. In addition to this, the influence of Farsi cannot be underestimated. In this article, numbers in Qashqai language will be analysed by basing the argument to a part of the compiled article on Language of Qashqai Turks which was prepared as a Turkish Language Institution Project.

PDF

___

BACANLI, E. (2012). GeçmiĢten Günümüze Türkçenin Sayıları ve Sayı Sistemi. Bilim ve Teknik, 76-78.
BLAGA, R. (1997). Ġran Halkları El Kitabı. Ġstanbul: Yeni Zamanlar Dağıtım.
CAFEROĞLU, A. (1966). Ġran Türkleri. Türk Kültürü Dergisi, 50, 125-133.
CSATÓ, É. Á. (2005). On Copying in Kashkay, In: Csatñ, Éva Á. & Isaksson, Bo &Jahani, Carina (eds) Linguistic Convergence and Areal Diffusion: Case from Iranian. Semitic and Turkic, 271-283.
CSATÓ, É. Á.(2006). Gunnar Jarring’s Kashkay Materials. Turkologica -Turkic-Iranian Contact Areas, 62, 209-226.
ÇELĠK, M. (1988). Kaşkay Türkçesi (Giriş-Ġnceleme-Metinler-Sözlük). YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Malatya: Ġnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
ÇELĠK, Ü. (1994). Türkmencede Sayılar. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 11(2), 117-124.
GABAĠN, A. (1988). Eski Türkçenin Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
GÖKDAĞ, B. A. (2007). Ġran’daki Türk Ağızlarının Sınıflandırılması. Türk Yurdu, 27, 244, 55- 62.
GÜLENSOY, T. (2012). YaĢayan Farsça ve Arapçadaki Türkçe Kelimeler Üzerinde Notlar. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 2, 127-157.
HAZAR, M. ve ġENGÖNÜL, M. (2012). Türk Kültüründe Sıfırdan Dokuza Kadar Sayı Adları ve Matematik Değerleri. Bal-Tam Türklük Bilgisi, Eylül, 141-158.
JOHANSON, L. (2007). Türkçe Dil Ġlişkilerinde Yapısal Etkenler. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
KARAAĞAÇ, G. (2008). Türkçe Verintiler Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
KARATAY, O. (2012). Ġran ile Turan. Ġstanbul: Ötüken Yayınları.
KAYMAZ, Z. (1991). Eski Anadolu Türkçesinde Sayı Adları ve KullanılıĢları. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 9-17.
KAYMAZ, Z. (2002). Türklerde Sayı Sistemleri. Türkler, 3, 419-426.
SCHĠMMEL, A. (1998). Sayıların Gizemi. Ġstanbul: Kabalcı Yayınları.
ŞAHiN, E. (2013). Tarihî ve ÇağdaĢ Türk Yazı Dillerinde ÜleĢtirme Sayıları. Dil Araştırmaları,12, 97-116.