İlköğretim Altıncı Sınıf Türkçe Dersi Sözcük Öğretimi Etkinliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Anlama ve anlatma becerilerinin gelişiminde ve etkin olarak kullanılmasında önemli bir süreç olan sözcük öğretimi, ana dili olarak Türkçenin öğretiminde öne çıkan konulardan biri olarak değerlendirilmekte ve söz konusu sürecin Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda etkinlikler aracılığıyla geliştirilmesi beklenmektedir. Bu çalışmanın amacı ilköğretim 6. sınıf sözcük öğretimi alanında yer alan etkinliklerin temalara göre dağılımı, temel dil becerileri ve dilbilgisi alanlarına göre dağılımı, kullanılan yöntemlerin çeşitliliğine göre dağılımı, sözcük öğretimi boyutlarına göre dağılımı, bilişsel düzeylere göre dağılımı ve öğrenilmesi beklenen sözvarlığı öğeleri açısından dağılımını incelemektir. Çalışma 2011-2012 eğitim öğretim yılında kullanılan ilköğretim 6. sınıf Türkçe Dersi Öğrenci Çalışma Kitabı’nda yer alan etkinliklerle sınırlandırılmıştır.

Investigation of Vocabulary Teaching Activities in Sixth Grade Levels of Primary School Turkish Lesson Student Workbook

Individual vocabulary enrichment is an important process in development understanding an explaining skills and it is evaluating a very important issue in teaching of Turkish as a mother tongue. Turkish Language Curriculum aiming to develop this vocabulary with the activities. The aim of this study is to investigate in the 6th grade levels vocabulary teaching activities in terms of the distribution of the themes, distribution of basic language skills and grammar fields, the distribution of methods, the distribution of dimensions of vocabulary teaching, the distribution of cognitive levels, and the distribution of vocabulary items. This study is limited the activities in the 6th Grade Levels of Primary School Turkish Lesson Student Workbook using 2011-2012 academic year.

___

  • Aksan, D. (2002). Anadilimizin Söz Denizinde. Ankara: Bilgi Yayınevi.
  • Aksan, D. (2007). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Akyol, H. ve Temur, T. (2007). Kelime Hazinesinin Geliştirilmesi. İlköğretimde Türkçe öğretimi (Ed. Ahmet Kırkkılıç ve Hayati Akyol). Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Alyılmaz, C. (2010). Türkçe Öğretiminin Sorunları. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic.
  • Altıkulaçoğlu, S. (2009). Yabancı Dil Sınıflarında Eşdizimli Sözcük Öğretimi Ve Anadilinin Rolü. Dil Dergisi, 148.
  • Budak, Y. (2000). Sözcük Öğretimi Ve Sözlüğün işlevi. Dil Dergisi. S: 92.
  • Büyüköztürk, Ş., E. Kılıç Çakmak, Ö. E. Akgün, Ş. Karadeniz, F. Demirel (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Ceyhan, E. ve Yiğit, B. (2005). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Çiftçi, Ö. (2007). Aktif Dinleme. Milli Eğitim Dergisi, S:176.
  • Doğanay, A. ve Karip, E. (2006, Ed.). Öğretimde Planlama Ve Değerlendirme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Erdem, İ. ve Çelik, M. (2011). Dil Bilgisi Öğretim Yöntemi Üzerine Değerlendirmeler. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic.
  • Erkuş, A. (2011). Davranış Bilimleri İçin Bilimsel Araştırma Süreci. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Gencan, T.N. (2001). Dil Bilgisi. Ankara: Ayraç Yayınevi.
  • Gökdayı, H. (2008). Türkçede Kalıp Sözler. Bilig Dergisi. S: 44.
  • Güneş, F. (2007). Türkçe Öğretimi Ve Zihinsel Yapılandırma. Ankara: Nobel Yayın- Dağıtım.
  • Hengirmen, M. (1999). Dil Bilgisi Ve Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Ankara: Engin Yayınevi.
  • Huber, E. (2008). Dilbilime Giriş. İstanbul: Multilingual Yayınları.
  • Karatay, H. (2007). Kelime Öğretimi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. S: 27.
  • Korkmaz, Z. (2007). Gramer Terimleri Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (2011). İlköğretim Türkçe Dersi 6. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Ankara: Başak Matbaacılık Tanıtım Hizmetleri Ltd Şti.
  • Özbay, M. ve Melanlıoğlu, D. (2008). Türkçe Eğitiminde Kelime Hazinesinin Önemi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S: 5.
  • Özkan, B. (2010). Ana Dili Olarak Türkçenin Öğretiminde Dinleme/İzleme Etkinlikleri Üzerine Bir Değerlendirme. III. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Sempozyumu. 1-3 Temmuz, İzmir.
  • Pikulski, J. J. ve Templeton, S. (2004). Teaching and Developing Vocabulary: Key To Long-Term Reading Success. Houghton Mifflin Company.
  • Taşer, S. (1996). Konuşma Eğitimi, İstanbul: Papirüs Yayınları.
  • Tavşancıl, E. ve Aslan A. E. (2008). İçerik Analizi Ve Uygulama Örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınevi.
  • Türk Dil Kurumu. http://www.tdk.gov.tr/. Erişim Tarihi: 10.11.2011.
  • Topaloğlu, A. (1989). Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Ötüken Yayınevi.
  • Ungan, S. (2007). Yazma Becerisinin Geliştirilmesi ve Önemi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S: 23.
  • Yalın H. İ. (2003). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Yıldız, C., A. Okur, G. Arı, Y. Yılmaz (2006). Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi, Ankara: PegemA Yayıncılık. Ek I
  • Temel Söz Varlığı Ögeleri ve Terimler Listesi
  • güzel (4), yaz- (4), açık hava müzesi (3), antik kent(3), bazı (3), birkaç (3), göz (3), kilise (3), koş- (3), manastır
  • (3), ne (3), panorama (3), sit alanı (3), ağaç (2), al- (2), ben (2), çiçek (2), dal- (2), et- (2), ezan (2), fikir (2), gece
  • (2), gül (2), iş (2), kimi (2), renk (2), şeker (2), aaa, ağ, altı, anne, araba, as-, av, bağnaz, bak-, bak-, bardak,
  • basamak, başlama, belgegeçer, biç-, bilgisayar korsanı, bilim, bir takım, birçok, birtakım, bu, bunalım, burada,
  • buraya, büyük, camı, cami, can, cemiyet, cimri, cumhuriyet, cümle, çağ, çal-, çan, çanta, çekim, çevrim içi, çınar,
  • çiğ, çocuk yuvası, çöp, de, deniz, deniz suyu, dernek, devrim, dış, dizüstü bilgisayar, dol-, düşünce, düşünce
  • insanı, ek, esas, eser, ev, evren, fakat, felaket, fikir adamı, folklor, gel-, gerdan, geri, gezgin, git-, gök, gönül, gör-,
  • gösteri adamı, gün, gündüz, güneş, hafta, halı, halk, hemşehri, her hâlde, herhâlde, herhangi bir, heykel, hiç kimse,
  • hiçbir, hüzün, ısı, ışık, için, idare et-, ilan, ile, imkân, inceleme, inkılap, kahve, kapak, kara, kargaşa, kayıt, kaz,
  • kazan-, kesme, kış, kim, kitap, kitap, koku, kol düğmesi, konu, kova, köfte, kök, kumanda kolu, kurucu, kuş, kutu,
  • marifet, masal, mazeret, memleket, merdiven, merhum, merkez, Mezopotamya, miskin, mor, mühim, nazır, o, ol-,
  • olanak, olumlu, omuz, onlar, oyun, oyun, öğretmen, öldür-, önemli, özdeyiş, özgün, pano, pınar, posta, rahatsız,
  • ret, roman, sabır, sabır, sağlıklı, saldırgan, sanat, sen, seslenme, sıcak, sınıf, sil-, sokak, sokak lambası, son, sor-,
  • su, şafak, şarkı, şavk, şefkat, tanı-, taraf, taş, taşlı, tecrübe, temel, temiz, tetkik, teyze, tohum, torba, tutsak, tümce,
  • Türk, Türkiye, uçak, uğraşı, ülke, Ürgüp, ürkek, üstünlük, vatan, ve, vecize, veri, yağış, yağmur bulutu, yak-, yap-,
  • yaprak, yarım gün, yarış, yarış-, yaşam, yaz, yazıcı, yemiş, yeni, yer, yeşil, yoğun disk, yoğurt, yok, yol, yollama,
  • yönet-, yürüt-, yüz-, zaman, zeybek. Deyimler Listesi
  • afdile-, akıl yürüt-, başvur-, başına üşüş-, beli bükül-, bir yaşına daha gir-,boyun eğ-, canına kıy-, çene yarıştır-,
  • ders al-, ders çıkar-, devreye gir-, elden çık-, elden git-, eline düş-, emin ol-, gözü dal-, gözü takıl-, gözünde tüt-,
  • haber sal-, haber ver-, hakkından gel-, harekete geçir-, hayat ver-, helal olsun, Hızır gibi yetiş-, iflas et-, iftira at-,
  • imana gel-, işten bile değil, kafa yor-, kafasında şimşek çak-, kanat ger-, keçileri kaçır-, kulp tak-, kusura bakma-,
  • mumla ara-, nasibini al-, ortaya koy-, rahat et-, sarmaş dolaş ol-, sözüne gel-, varını yoğunu harca-, yazıklar olsun,
  • yola revan ol-, yolunu gözle-.
  • Kalıp Sözler (İlişki Sözleri) Listesi
  • Allah rahmet eylesin, hayrola, Allah göstermesin.