TRAKYA AĞIZLARI SES BİLGİSİ

Trakya ağızları bundan yüz yıl öncesinde Osmanlı İmparatorluğu’nun göz bebeği, entelektüel kentleri, en çok subay yetiştiren şehirleri, gümüş yatakları, Türklerin Avrupa rüyasının güzergahı olan bir bölge idi. Her fetihle Anadolu’dan Türklerin getirilip yerleştirildiği, çarşılarda pazarlarda Türkçenin konuşulduğu, İmparatorluğun koyu gölgesi altında yaşayan huzurlu insanların memleketiydi. Küçük Asya ile Kıta Avrupa’sının kavuşma alanı olan bölgede Türklerin atlarının kişnemeleri Milattan hemen sonra duyulmaya başlanmış, önce Karadeniz’in Kuzeyinden sonra Anadolu’dan gelenlerle bölge Türk –egemen bir hale gelmiştir. Birçok Türk unsurunun birlikte var olduğu bölgenin ağızları da birbirinden farklılıklar göstermektedir. Bu çalışmanın amacı şu anda üç ülke toprakları arasında bölünmüş olan Trakya bölgesi Türk ağızlarını ses bilgisi açısından ayrıntılı olarak ele almaktır.

Anahtar Kelimeler:

Trakya ağızları, Doğu Trakya, Batı Trakya, Kuzey Trakya, İstanbul Türkçesi, Ses Bilgisi

PDF

___

ALP, İ. (2012), Pomak Türkleri (Kumanlar ve Kıpçaklar), Edirne: Trakya Üniversitesi Yayınları.
Ana Britannica Genel Kültür Ansiklopedisi (2000), Cilt:18, İstanbul
BAYRAKTAR, S. (2013) Trakya ve Rumeli Türkçesinde iken Zarf Fiili ve İşlevleri, Teke Uluslararası Türkçe, Edebiyat, Kültür, Eğitim Dergisi, S. 2/4, s.69-83.
COŞKUN, M.V. (2015), Türkçenin Ses Bilgisi, İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
DALLI, H. (1991), Kuzeydoğu Bulgaristan Türk Ağızları Üzerine Araştırmalar, Ankara: TDK Yayınları.
DEMİR, N. (2003) Orta Karadeniz Bölgesi Ağızlarında Nazal N (ñ) Sesi, TDK Belleten 1999I-II, s.51-58
Derleme Sözlüğü (1993), I-XII cilt, Ankara: TDK Yayınları.
ECKMANN, J. (1941-1943), Die Türkische Mundart von Warna, KCsA III, s. 144214.
ECKMANN, J. (1950), Razgrad Türk Ağzı, Ankara: Türk Dili ve Tarihi Hakkında Araştırmalar.
ECKMANN, J-Mansuroğlu, M. (1959), 1959 Yılı Trakya Dialektoloji Raporu, TDED IX., s.113-118
EKER, S. (2013), Çağdaş Türk Dili, Ankara: Grafiker Yayınları.
GÖKBİLGİN, T. (1957) Rumeli’de Yörükler, Tatarlar ve Evlad-ı Fatihan, İstanbul: İstanbul Üniversitesi. Edebiyat Fakültesi Yayınları.
GÜLENSOY, T. (1981), Türkiye Türkçesi Ağızları Bibliyografyası, Ankara: Kültür Bakanlığı Milli Folklor Araştırmaları.
GÜLENSOY, T. (1984): Rumeli Ağızlarının Ses Bilgisi Üzerine Bir Deneme, TDAY Belleten, Ankara: TDK Yayınları.
GÜLENSOY, T., Ercan Alkaya (2011), Türkiye Türkçesi Ağızları Bibliyografyası, Ankara: Akçağ Yayınevi.
GÜLSEVİN, G.(2017): XVII. Yüzyıl Batı Rumeli Türkçesi, Ankara: TDK Yayınları.
GÜLSEVİN, G. (2013): Ses Bilgisinde ‘Çevre Şartı’ Kavramı ve Ağız İncelemelerindeki Önemi, Turkish Studies C.8/9, Summer, s.49-62
GÜNEŞ, N. (2009), Kuzeydoğu Bulgaristan’da Çerkovna Köyü ve Çevresi Türk Ağızları ( İnceleme-Metinler-Sözlük), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
HÜNERLİ, B. (2006), Kırklareli Babaeski Merkez İlçesi ve Köyleri Ağız İncelemesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
KAKUK, S. (1957), Le dialecte ture de Kazanlyk, Acta Orientalia Hungarica, VIII.
KALAY, E. (1998), Edirne İli Ağızları İnceleme-Metin, Ankara: TDK Yayınları.
KARAAĞAÇ, G. (2010), Türkçenin Ses Bilgisi, İstanbul: Kesit Yayınları.
KARAHAN, L. (2011) Zarf-fiil Eklerinde Genişleme Eğilimi ve –s(A)r Ekinin Yapısı, Türk Dili Üzerine İncelemeler, s.192-200, Ankara: Akçağ Yayınevi.
KARAHAN L. (1996), Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, Ankara: TDK Yayınları.
KARAŞİNİK, B. (2011), Silistre (Silistra) İli ve Yöresi Ağızları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
KORKMAZ Z. (2010), Balkan Türkçesi Ağızları ile Türkiye Türkçesi Ağızları Arasında Sosyo-Lenguistik Açıdan Bir Karşılaştırma, TDK. -Belleten, s.103-118
KORKMAZ, Z. (1992), Gramer Terimleri Sözlüğü, Ankara: TDK Yayınları.
KOWALSKİ (2012), Kuzeydoğu Bulgaristan Türkleri ve Türk Dili, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 3(2-3), İstanbul
MLADENOV, St., (1914), Ein Beitrag zum türkischen Sprichwörterschatz, Zeitschrift der Deutsehen Morgenlandischen Gesellschaft, 68, s.687-694.
MOLLOVA, M. (2003), Doğu Rodop Türk Ağızlarının Sözlüğü, Ankara: TDK Yayınları.
NAYIR, Y.N. (1999), Balkanlar ve Türklük I., Yeni Gün Haber Ajansı.
NÉMETH, G. (1980-81), Bulgarisan Türk Ağızlarının Sınıflandırılması Üzerine, TDAY-Belleten, s. 113-162.
NÉMETH, G. (2014), Folklorik ve Dini Metinler Üzerinde Vidin Türkleri, Çev.: Abdurrahman Güzel, Ankara: TDK Yayınları.
OLCAY, S. (1995), Doğu Trakya Yerli Ağzı, Ankara: TDK Yayınları.
ÖZDEN, M. (2016), Batı Trakya- Gümülcine Ağız İncelemesi (Ses ve Şekil Bilgisi-Metinler-Söz Varlığı), Edirne: Trakya Üniversitesi Yayınları.
Rodop-Bulgaristan Faciasının İç Yüzü (1976), İstanbul: Rodop - Tuna Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği, Tarih Yayınları Serisi, S.2.
ŞİMŞEK, A. (2017), İskeçe İli Ağızları (İnceleme-Metinler-Sözlük), Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
TOSUN, İ. (2003), Tekirdağ Merkez İlçe ve Köyleri Ağızları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
ÜLKÜSAL, M. (1966) Dobruca ve Türkler Ankara: TKAE Yayınları.