ҚОРАҚАЛПОҒИСТОН ЎЗБЕК ШЕВАЛАРИДА ФЕЪЛ ЯСОВЧИ АФФИКСЛАР

Мақолада феъл ясовчи айрим аффиксларнинг синонимик хусусиятлари, маъно муносабатлари Қорақалпоғистондаги ўзбек шеваларидан синхрон аспектда йиғилган материаллар асосида тавсиф этилди. Бунда –ла\-лә, -лан\-лән, -лаш\-ләш, -сира аффиксларининг бири ўрнида иккинчиси келганда маънога таъсир кўрсатиши, аввало, уларнинг ўзаро синонимик муносабатда бўла олиши, қандай ўзакка қўшилаётганликлари ва қандай маънода қўлланаётганликлари, сўз ясовчими ёки шакл ясовчи эканлиги аниқланиб, улар ўртасидаги синонимик муносабатни таъминловчи асосий воситалар таҳлил қилинади. 

AFFIXES WHICH REPRODUCE VERBS IN UZBEK DIALECTS OF KARAKALPAKSTAN

            In this article, synonym feature of affixes and meaning relations were classified. This classification is based on materials which were synchronically collected from Uzbek dialects. Affection on meaning when -la/-le, -lan/-len, -laş/-leş, -sira affixes are used for one another’s place, being able to synonymy contact with each other, coming to which root and used for which meaning, word reproducing and molder aspects of them were explained. Basic vehicles which are causer of synonymy were analyzed.

___

  • Кононов А .Н. (1960). Грамматика современного узбекского литературного языка. -М., Л: Наука.
  • Тожиев Ё. (1991). Ўзбек тилида аффиксал синонимия. Тошкент: Университет.
  • Ўзбек Тилининг Изоҳли Луғати. (1981). т. II, Москва.
  • Ғуломов А. Ғ. (1947). Об Аффикса –ла в Узбекском Языке. -В сб. Ученые записке, вып. I, Ташкент: Фан.
  • Ғуломов А. Ғ. (1984). Феъл. Тошкент: Фан.