Okul Öncesi Dönem Çocuklarının ve Annelerinin Doğada Vakit Geçirme Durumlarının İncelenmesi

Doğa hayatın vazgeçilmez bir parçasıdır. Doğada vakit geçirme hem yetişkinler hem de çocuklar üzerinde önemli etkilere sahiptir. Anne babaların doğada vakit geçirme durumu, çocukların doğayla olan ilişkisini etkiler. Ebeveynlerin doğaya karşı olan tutumu ve ilgisi, çocukların doğayla bağlantı kurmasını teşvik eder. Anne babalar, çocuklarına doğal alanları keşfetme fırsatı sunmalı ve doğa ile etkileşimlerini desteklemelidir. Doğada vakit geçirme aynı zamanda anne ve çocuk arasındaki iletişimi güçlendirir. Günümüzde şehirleşme ve teknolojinin etkisiyle çocuklar doğal ortamdan uzaklaşmaktadır. Bu nedenle anne ve çocukların doğada vakit geçirme durumlarının belirlenmesi önemlidir. Bu nedenle, bu araştırmada okul öncesi dönem çocuklarına sahip annelerin görüşlerine dayanarak, annelerin ve çocukların doğada vakit geçirme durumları incelenmiştir. Araştırma yöntemi olarak nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın kapsam ve amacına bağlı olarak, amaçlı örnekleme yöntemlerinden kartopu örneklem tekniği tercih edilmiştir. Veri toplama yöntemi olarak yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi kullanılmıştır. Veriler, içerik analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Analiz sonucu, annelerin doğada vakit geçirmesi, çocukların doğada vakit geçirmesi ve doğada vakit geçirmeyi etkileyen faktörler olmak üzere üç temaya ulaşılmıştır. Bu bağlamda, annelerin doğada vakit geçirmesinin anneleri psikolojik, fiziksel ve zihinsel olarak olumlu etkilediği, çocukların doğada vakit geçirmesinin ise çocukları fiziksel, zihinsel, sosyal duygusal ve dil gelişimi bakımından desteklediği ve onların çevre farkındalığını artırdığı görülmüştür. Bunlara ek olarak, yaşanılan bölge yapısının, hava durumunun, ebeveynlerin sağladığı olanakların, çocuğun eğitim aldığı okulun ve annenin farkındalık seviyesinin doğada vakit geçirmeyi etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, çalışmada ulaşılan sonuçlar çerçevesinde önerilere yer verilmiştir.

Investigation of Preschool Children and Their Mothers' Spending Time in Nature

Nature is an essential part of life. Spending time in nature has significant effects on both adults and children. Parents' engagement in nature directly influences children's connections with the natural world. The attitude and interest of parents towards nature encourage children to establish a bond with nature. Parents should provide opportunities for their children to explore natural areas and support their interaction with nature. Spending time in nature also strengthens communication between mothers and children. Due to urbanization and the influence of technology, children are becoming disconnected from their natural environments. Therefore, it is important to determine the extent to which parents and children spend time in nature. In this research, based on the opinions of mothers with preschool-aged children, the study examines the mothers' and children's engagement in nature. The research utilized a qualitative research method, specifically the phenomenological design. Considering the scope and purpose of the study, the purposive sampling technique of snowball sampling was preferred. The data collection method employed semi-structured interviews. The data were analyzed using the content analysis technique. As a result of the analysis, three themes were identified: mothers' engagement in nature, children's engagement in nature, and influencing factors. The findings revealed that spending time in nature positively affects mothers psychologically, physically, and mentally. Likewise, it was observed that children's engagement in nature supports their physical, mental, socio-emotional, and language development, as well as increasing environmental awareness. Moreover, it was concluded that there are various factors that influence the engagement of mothers and children in nature, such as the region's characteristics, weather conditions, opportunities provided by parents, the school where the child is educated, and the level of awareness of the mother. Based on the results, recommendations were provided in the study.

___

  • Ahmetoglu, E. (2017). The contributions of familial and environmental factors to children’s connection with nature and outdoor activities. Early Child Development and Care, 189(2), 233–243. https://doi.org/10.1080/03004430.2017.1314273.
  • Alat Z., Akgümüş Ö., & Cavali, D. (2012). Okul öncesi eğitimde açık hava etkinliklerine yönelik öğretmen tutum ve uygulamaları. 8(3): 47–62. https://doi.org/10.17860/efd.49967.
  • Anggard, E. (2010). Making use of “nature” in an outdoor preschool: Classroom, Home and Fairyland. Children,Youth and Environments, 20(1): 4–25.
  • Aram, F., Solgi, E., & Holden, G. (2019). The role of green spaces in increasing social interactions in neighborhoods with periodic markets. Habitat International, 84, 24–32. https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2018.12.004.
  • Arola, T., Aulake, M., Ott, A., Lindholm, M., Kouvonen, P., Virtanen, P., & Paloniemi, R. (2023). The impacts of nature connectedness on children’s well-being: Systematic literature review. Journal of Environmental Psychology, https://doi.org/10.1016/j.jenvp.2022.101913. 85: 101913.
  • Atasoy, E., ve Ertürk, H. (2008). İlköğretim öğrencilerinin çevresel tutum ve çevre bilgisi üzerine bir alan araştırması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1) :105-122.
  • Ateş, A. (2022). Genç yetişkinlerin doğa ile ilişkili olmak ve psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişki [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Ayvansaray Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • Barrera-Hernández, L. F., Sotelo-Castillo, M. A., Echeverría-Castro, S. B., & Tapia-Fonllem, C. O. (2020). Connectedness to Nature: Its Impact on Sustainable Behaviors and Happiness in Children. Frontiers in Psychology, https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.00276. 11.
  • Bratman, G., Daily, G., Levy, B., & Gross, J. (2015). The benefits of nature experience: Improved affect and cognition. Landscape And Urban Planning, 138: 41-50. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2015.02.005.
  • Cameron-Faulkner, T., Melville, J., & Gattis, M. (2018). Responding to nature: Natural environments improve parent-child communication. Journal of Environmental Psychology, 59: 9–15. https://doi.org/10.1016/j.jenvp.2018.08.008.
  • Chang, C., Oh, R. R. Y., Nghiem, T. P. L., Zhang, Y., Tan, C. L. Y., Lin, B. B., Gaston, K. J., Fuller, R. A., & Carrasco, L. R. (2020). Life satisfaction linked to the diversity of nature experiences and nature views from the window. Landscape and Urban Planning, 202, 103874. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2020.103874 .
  • Chawla, L., Keena, K., Pevec, I., & Stanley, E. (2014). Green schoolyards as havens from stress and resources for resilience in childhood and adolescence. Health & Amp; Place, 28: 1-13. https://doi.org/10.1016/j.healthplace.2014.03.001.
  • Children and Nature Network (2021). Association of Zoos & Aquariums: eGuide for Families. Retrieved June 2023, https://eadn-wc04-796033.nxedge.io/wpcontent/uploads/aza_natureplay_familyeguide_final_23-2-20.pdf
  • Clements, R. (2004). An investigation of the status of outdoor play. Contemporary Issues in Early Childhood, 5(1), 68-80.
  • Çetinkaya, G., Erman, A., & Uzun, M. S. (2015). Rekreasyonel amaçlı park kullanıcılarının memnuniyet ve memnuniyetsizlik faktörlerinin belirlenmesi. International Journal of Human Sciences, 12(1), 851. https://doi.org/10.14687/ijhs.v12i1.2875.
  • Çetken, H. Ş., & Sevimli-Çelik, S. (2018). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Dış Mekân Oyunlarına Karşı Bakış Açılarının İncelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 11(2): 318–341. https://doi.org/10.30831/akukeg.379662.
  • D’Amore, C., & Chawla, L. (2020). Significant life experiences that con- nect children with nature: research review and applications to a family nature club. In A. Cutter- Mackenzie Knowles, K. Malone, & E. Barratt Hacking (Eds.), Research handbook on childhood nature (pp. 799–825). Switzerland: Springer Nature.
  • Deretarla Gül, E. (2012). Ailelerin çocuk bahçelerine ve çocuk bahçelerindeki materyallere bakış açılarının incelenmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(3), 261–273.
  • Dilek, Ö. (2019). Orman okulu uygulamalarının çocukların gelişimine yönelik katkısının değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
  • Feng, X., & Astell-Burt, T. (2017). Residential green space quantity and quality and child well-being: A longitudinal study. American Journal of Preventive Medicine, 53(5): 616–624. https://doi.org/10.1016/j.amepre.2017.06.035 .
  • Fidan, Ö. (2021). Okul öncesi eğitimde açık havada öğrenme deneyimlerine yönelik bir eylem araştırması: "Bahçe Çocuk'ta Öğreniyorum" [Yüksek lisans tezi]. Eskişehir Anadolu Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Fyfe-Johnson, A. L., Hazlehurst, M. F., Perrins, S. P., Bratman, G. N., Thomas, R., Garrett, K. A., Hafferty, K. R., Cullaz, T. M., Marcuse, E. K., & Tandon, P. S. (2021). Nature and Children’s Health: A Systematic Review. Pediatrics, 148(4): e2020049155. https://doi.org/10.1542/peds.2020-049155.
  • Gill, R. (2011). Inside-Out nature: A Denmark experience. Practical Pre-School, 2011(127), 16–17. https://doi.org/10.12968/prps.2011.1.127.16.
  • Güneroğlu, N., & Pektaş, S. (2022). Evaluation of Sera lake nature park in terms of user satisfaction. Ormancılık Araştırma Dergisi. 9: 124-132. https://doi.org/10.17568/ogmoad.1091159.
  • Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (5. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Halonen, J. I., Kivimäki, M., Pentti, J., Stenholm, S., Kawachi, I., Subramanian, S. V., & Vahtera, J. (2014). Green and blue areas as predictors of overweight and obesity in an 8-year follow-up study. Obesity, 22(8): 910–1917. https://doi.org/10.1002/oby.20772.
  • Hartig, T., & Kahn, P. H. (2016). Living in cities, naturally. Science, 352(6288): 938–940. https://doi.org/10.1126/science.aaf3759 .
  • He, M., Xiang, F., Zeng, Y., Mai, J., Chen, Q., Zhang, J., Smith, W., Rose, K., & Morgan, I. G. (2015). Effect of Time Spent Outdoors at School on the Development of Myopia Among Children in China. JAMA, 314(11): 1142. https://doi.org/10.1001/jama.2015.10803.
  • Jimenez, M. P., DeVille, N. V., Elliott, E. G., Schiff, J. E., Wilt, G. E., Hart, J. E., & James, P. (2021).Associations between nature exposure and health: A review of the evidence. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(9): 4790. https://doi.org/10.3390/ijerph18094790.
  • Kabar, E. (2022). Farklı ülkelerde orman okullarının çocuğun gelişimine etkisi ve öğretmenin rolü ile ilgili öğretmen görüşlerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. KTO Karatay Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Karaman.
  • Kardan, O., Gozdyra, P., Misic, B., Moola, F., Palmer, L. J., Paus, T., & Berman, M. G. (2015). Neighborhood greenspace and health in a large urban center. Scientific Reports, 5(1). https://doi.org/10.1038/srep11610.
  • Kuo, M., Barnes, M., & Jordan, C. (2019). Do experiences with nature promote learning? converging evidence of a cause-and-effect relationship. Frontiers In Psychology, 10, https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.00305.
  • Li, D., Menotti, T., Ding, Y., & Wells, N. (2021). Life course nature exposure and mental health outcomes: A systematic review and future directions. International Journal Of Environmental Research And Public Health, 18(10): 5146. https://doi.org/10.3390/ijerph18105146.
  • Lingham, G., Yazar, S., Lucas, R. M., Milne, E., Hewitt, A. W., Hammond, C. J., MacGregor, S., Rose, K. A., Chen, F. K., He, M., Guggenheim, J. A., Clarke, M. W., Saw, S.-M., Williams, C., Coroneo, M. T., Straker, L., & Mackey, D. A. (2021). Time spent outdoors in childhood is associated with reduced risk of myopia as an adult. Scientific Reports, 11(1): 6337.https://doi.org/10.1038/s41598-021-85825-y.
  • Liu, Q., Wang, X., Liu, J., An, C., Liu, Y., Fan, X., & Hu, Y. (2021). Physiological and psychological effects of nature experiences in different forests on young people. Forests, 12(10):1391. https://doi.org/10.3390/f12101391 .
  • Memorial Tıbbi Yayın Kurulu. (2021). Çocukları Soğuk Değil Havasız Ortamlar Hasta Ediyor. Memorial.Retrieved 2023, https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/cocuklari- soguk- degil-havasiz-ortamlar-hasta-ediyor
  • Miles, M. B. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. New York: Sage Publications, Inc.
  • Molina-Cando, M. J., Escandón, S., Van Dyck, D., Cardon, G., Salvo, D., Fiebelkorn, F., Andrade, S., Ochoa-Avilés, C., García, A., Brito, J., Alvarez-Alvarez, M., & Ochoa-Avilés, A. (2021). Nature relatedness as a potential factor to promote physical activity and reduce sedentary behavior in Ecuadorian children. PLOS ONE, 16(5). https://doi.org/10.1371/journal.pone.0251972.
  • Önal, S., & Sağır, M. (2018). Identification of the use of urban parks in ankara. Journal of Ankara Studies, 6(1): 77–90. https://doi.org/10.5505/jas.2018.57338 .
  • Özburak, Ç. (2019). Okul Öncesi Dönemde Sürdürülebilir Mimarlık Kavramı: Yapılı Çevre Eğitimi. 1(1), 1–12.
  • Özgüner, H. (2004). Doğal peyzajın insanların psikolojik ve fiziksel sağlığı üzerine etkileri. Turkish Journal of Forestry, A (2), 97-107.
  • Sánchez-Tocino, H., Villanueva Gómez, A., Gordon Bolaños, C., Alonso Alonso, I., Vallelado Alvarez, A., García Zamora, M., Francés Caballero, E., Marcos-Fernández, M. Á., Schellini, S., & Galindo-Ferreiro, A. (2019). The effect of light and outdoor activity in natural lighting on the progression of myopia in children. Journal Français D’Ophtalmologie, 42(1): 2–10. https://doi.org/10.1016/j.jfo.2018.05.008.
  • Sarı, D. (2019) Evaluation of the relationship between need, activity and space in the case of urban parks. Artvin Coruh University Journal of Forestry Faculty, 20(2), 181-192. Soga, M., Evans, M. J., Tsuchiya, K., & Fukano, Y. (2020). A Room with a green view: The ımportance of nearby nature for mental health during the covıd‐19 pandemic. Ecological Applications, 31(2). https://doi.org/10.1002/eap.2248.
  • Stigsdotter, U. K., Ekholm, O., Schipperijn, J., Toftager, M., Kamper-Jørgensen, F., & Randrup, T. B. (2010). Health promoting outdoor environments - Associations between green space, and health, health-related quality of life and stress based on a Danish national representative survey. Scandinavian Journal of Public Health, 38(4): 411–417. https://doi.org/10.1177/1403494810367468.
  • Şerbetçi, H. N. (2022). Anne-çocuk çevre eğitimi: öğretmen, öğrenci, veli işbirlikli durum çalışması [Yüksek lisans tezi]. Bartın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bartın.
  • Tolunay, F. (2022). The neurological and psychological effects of human and nature interaction: Walking in natural landscape and landscaped garden environments [Master’s thesis]. İhsan Doğramacı Bilkent University, Ankara.
  • Topalfağıoğlu, G. C. (2002). Üsküdar ilçesindeki yeşil alanların kullanımının ve kullanıcıların memnuniyet derecelerinin değerlendirilmesi: Büyük Çamlıca Korusu, Fethi Paşa Korusu ve Doğancılar Parkı. [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Turner, W. R., Nakamura, T. & Dinetti, M. (2004). Global urbanization and the separation of humans from nature. Bioscience, 54(6), 585-590.
  • Ulset, V., Vitaro, F., Brendgen, M., Bekkhus, M., & Borge, A. I. H. (2017). Time spent outdoors during preschool: Links with children’s cognitive and behavioral development. Journal of Environmental Psychology, 52: 69–80. https://doi.org/10.1016/j.jenvp.2017.05.007 .
  • White, M. P., Alcock, I., Grellier, J., Wheeler, B. W., Hartig, T., Warber, S. L., Bone, A., Depledge, M. H., & Fleming, L. E. (2019). Spending at least 120 minutes a week in nature is associated with good health and wellbeing. Scientific Reports, 9(1). https://doi.org/10.1038/s41598-019-44097-3.
  • White, M. P., Pahl, S., Wheeler, B. W., Depledge, M. H., & Fleming, L. E. (2017). Natural environments and subjective wellbeing: Different types of exposure are associated with different aspects of wellbeing. Health & Place, 45, 77–84. https://doi.org/10.1016/j.healthplace.2017.03.008.
  • Wihardjo, S. D., Hartati, S., Nurani, Y., & Sujarwanta, A. (2017). The effects of green schooling knowledge level and intensity of parental guidance on the environmental awareness of the early age student. Educational Research and Reviews, 12(5): 251–257. https://doi.org/10.5897/ERR2015.2608 .
  • Williams, D., & Dixon, P. (2013). Impact of garden-based learning on academic outcomes in schools. Review Of Educational Research, 83(2): 211-235. https://doi.org/10.3102/0034654313475824.
  • Wood, S. L., Demougin, P. R., Higgins, S., Husk, K., Wheeler, B. W., & White, M. (2016). Exploring the relationship between childhood obesity and proximity to the coast: A rural/urban perspective. Health & Place, 40: 129–136. https://doi.org/10.1016/j.healthplace.2016.05.010.
  • Yalçın, F. (2015). A crosscultural study on outdoor play: Parent and teacher perspectives [Master's thesis]. Middle East Technical University, Institute of Social Sciences, Department of Early Childhood Education. Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
  • Yıldırım, M. (2017). Bağımsız anaokulu öğretmenlerinin dış mekân oyun alanlarına ve uygulamalarına ilişkin görüşleri [Yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Zylstra, M.J.; Knight, A.T.; Esler, K.J.; & Le Grange, L.L.L. (2014). Connectedness as a core conservation concern: An interdisciplinary review of theory and a call for practice. Springer Science Reviews, 2(1), 119-143.