TARİH YAZICILIĞINDA BİR SORUN OLARAK TARAFLILIK

Tarih toplumların yaşadıklarını ve gerçekleştirdiklerini tasvir eden bilim olarak karşımıza çıkmaktadır. Onun sayesinde insan geçmişini bilmekle kalmaz, geçmişini ve bugününü göz önünde bulundurarak geleceğini inşa etmek olanağına sahip olabilmektedir. Bunun için de tarihi olguların iyi bir şekilde araştırılması, okunması ve yorumlanması gerekmektedir. Her sosyal bilimde olduğu gibi tarih yazıcılığında da birçok sorunlarla karşılaşmak mümkündür. Karşılaşılan sorunların başında tarihi olgunun yanlış veya öznel analizi gelmektedir. Bir olgunun yanlış veya taraflı yorumu söz konusu olguya ilişkin gerçeklerin anlaşılmasına engel olmaktadır. Tarih araştırmalarının sonucuna menfi tesir edebilen söz konusu durum, düşünürler tarafından da kabul edilmektedir. Bu yüzden düşünürler taraflılığın göz ardı edilemeyeceğini belirtmektedirler. Ama bununla birlikte yine de belli oranda öznellik veya taraflılık sorununun önüne geçilebileceğini de vurgulamaktadırlar. Düşünürler bu amaç doğrultusunda birtakım yöntem geliştirmişlerdir. Bu çalışmadaki esas gaye tarih araştırmalarında taraflılığın önüne geçebilmek için hangi yöntemlerin benimsenilmesi gerektiğini düşünürlerin görüşlerinden hareketle felsefe ve tarih bağlamında temellendirmektir.

Anahtar Kelimeler:

tarih, olgu, yöntem, tarih araştırması, taraflılık

PDF

___

BARTHES, Roland, Eleştiri ve Hakikat, Çev:E.Bildirici-M.I.Durmaz, İletişim yayınları, İstanbul, 2016
BIÇAK, Ayhan, “Tarih Düşüncesi”, Cogito, S:73, Yapıkredi yayınları, 2013, s. 36-60
BLOCH, Marc, Tarih Savunusu veya Tarihçilik Mesleği, Çev:Ali Berktay, İletişim yayınları, İstanbul, 2013
BURKE, Peter, Fransız Tarih Devrimi: Annales Okulu, Ter:Mehmet Küçük, DoğuBatı yayınları, Ankara, 2002
BURKE, Peter, Tarih ve Toplumsal Kuram, Ter: Mete Tunçay, Tarih Vakfı Yurt yayınları, İstanbul, 2000
CARR, Hallet Edward, Tarih Nedir?, Çev: Misket Gizem Gürtürk, İletişim yayınları, İstanbul, 2002.
COLLINGWOOD, Robin George, Tarih Tasarımı, Çev: Kurtuluş Dinçer, Gündoğan yayınları, Ankara, 1996.
GOODY, Jack, Tarih Hırsızlığı, Ter:G.Ç.Güven, İşbankası yayınları, İstanbul, 2007
HALKIN, Leon E. Tarih Tenkidinin Unsurları, Çev: Bahaeddin Yediyıldız, Türk Tarih Kurumu yayınları, Ankara, 2000.
HEGEL, W. F. Georg, Tarih Felsefesi, Çev: Aziz Yardımlı, İdea yayınları, İstanbul, 2006.
HEGEL, W. F. Georg, Tarihte Akıl, Çev: Ö. Sözer, Kabalcı yayınları, İstanbul, 2011
HOBSBAWM, Eric, “Kimlik Tarihi Yeterli Değildir”, Tarih Üzerine, Çev:Osman Akınhay, Bilim ve Sanat yayınları, Ankara, 2001, s. 403-419
HOBSBAWM, Eric, “Partizanlık”, Tarih Üzerine, Çev:Osman Akınhay, Bilim ve Sanat yayınları, Ankara, 2001, s. 189-214
HOBSBAWM, Eric, “Tarih Bize Çağdaş Toplum Hakkında Ne Anlatabilir?”, Tarih Üzerine, Çev:Osman Akınhay, Bilim ve Sanat yayınları, Ankara, 2001, s. 39-56
HOBSBAWM, Eric, “Tarihin Dışında ve İçinde”, Tarih Üzerine, Çev:Osman Akınhay, Bilim ve Sanat yayınları, Ankara, 2001, s. 3-16
HOBSBAWM, Eric, “Toplumsal Tarihten Toplumun Tarihine”, Tarih Üzerine, Çev:Osman Akınhay, Bilim ve Sanat yayınları, Ankara, 2001, s. 107-140
İBN HALDUN, Mukaddime-1, Haz: S. Uludağ, Dergah yayınları, İstanbul, 2014
LACOSTE, Yves, İbni Haldun:Üçüncü Dünyanın Geçmişi/Tarih Biliminin Doğuşu, Ter:Mehmet Sert, Sosyalist yayınları, İstanbul, 1993
LORENZ, Chris, “Senin Tarihin Sana, Benimki Bana: Tarihte Hakikat ve Nesnellik Üzerine Düşünceler”, Çev: Şeyda Öztürk, Cogito, S:73, Yapıkredi yayınları, 2013 s. 168-191
MORSS, Bock Susan, Hegel, Haiti ve Evrensel Tarih, Çev:Erkal Ünal, Metis yayınları, İstanbul, 2012
MUNSLOW, Alun, Tarihin Yapısökümü, Çev: Abdullah Yılmaz, Ayrıntı yayınları, İstanbul, 2000
NIETZSCHE, Friedrich, Tarih Üzerine, Çev: Nejat Bozkurt, Say yayınları, İstanbul, 2000.
NIETZSCHE, Friedrich, Tarihin Yaşam İçin Yararı ve Sakıncası, Ter:Mustafa Tüzel, İşbankası yayınları, İstanbul, 2015
PERRY, Matt, Marksizm ve Tarih, Çev:Gül Tunçer, İletişim yayınları, İstanbul, 2010
POPPER, R. Karl, Tarihselciliğin Sefaleti, Çev: Sabri Orman, İnsan yayınları, İstanbul, 1998
SCHELLING, “Tarih Nedir?”, Çev: Ali Irgat, Felsefe Tartışmaları 22.kitap, Panorama yayınları, İstanbul, 1997, s.116-125
ŞERİATİ, Ali, Yarının Tarihine Bakış, Ter:O.Bekin-E.Okumuş-M.S.Okumuş, Birleşik yayınları, İstanbul, 1996
TİMUÇİN, Afşar, “Tarih Bilinci ve Tarih Felsefesi”, Felsefelogos, S:9, 2000, s. 23-38
TOSH, John, Tarihin Peşinde: Modern Tarih Çalışmalarında Hedefler, Yöntemler ve Yeni Doğrultular, Çev:Özden Arıkan, Tarih Vakfı Yurt yayınları, İstanbul, 1997
TROUILLOT, Michel-Rolph, Geçmişi Susturmak:Tarihin Üretilmesi ve İktidar, Çev:Sezai O.Zeybek, İthaki yayınları, İstanbul, 2015
VEYNE, Paul, Tarih Nasıl Yazılır?, Çev: Nihan Özyıldırım, Metis yayınları, İstanbul, 2014.
WHITE, Hayden, “Tarihsel Olay”, Çev: Sanem Peker, Cogito, S:73, Yapıkredi yayınları, 2013 s. 61-86