Okul Müdürlerinin Demokratik Tutumları

Okulun siyasal işlevini etkili olarak yerine getirmesi, okulu yöneten müdürlerin demokratik tutumlarına bağlıdır. Bu araştırmanın amacı, öğretmen görüşlerine göre, okul müdürlerinin demokratik tutumlarını ortaya çıkarmaktır. Araştırmanın yöntemi nitel bir çalışma olup, veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin çözümlenmesinde betimsel ve içerik analizi kullanılmıştır. Görüşmecilerin doldurmuş olduğu formlar önce numaralanmış ve sonra bunlar analize tabi tutulmuştur. Elde edilen kavramlardan kategorilere ve temalara ulaşılmaya çalışılmıştır. Araştırma bulgularına göre, öğretmenler demokratik tutum kavramını “eşitlik ve hakkaniyet” olarak değerlendirmişlerdir. Öğretmenlerin çoğunluğu okul müdürlerinin demokratik tutuma sahip olmadığı görüşündedirler. Okul müdürlerinde eksik gördükleri demokratik tutumlar, ayrımcılık yapma, yeniliklere açık olmama, başkalarının fikirlerini almama olarak sıralanmıştır. Okul müdürünün demokratik tutuma sahip olmaması halinde, eğitim öğretimin olumsuz etkileneceğini, güven, bağlılık ve motivasyonun azalacağı vurgulanmaktadır. Öğretmenler, demokratik bir müdürde bulunması gereken davranışları, farklı görüşlere saygı duyar, adaletli davranır ve yeniliklere karşı açıktır olarak nitelendirmişlerdir. Okul müdürlerinin demokratik tutum ve davranışlarını geliştirmeye yönelik eğitim almaları önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Okul müdürü, öğretmen, demokratik tutum

Democratic Attitudes of School Directors

The effective fulfillment of the political function of the school depends on the democratic attitudes of the principals of the schools. The purpose of this research is to investigate the democratic attitudes of school principals, according to the views of teachers. The research is based on qualitative design and the data are collected by semi-structured interview form developed by the researchers. Descriptive and content analysis are used in the analysis of the data obtained in the research. Firstly, forms filled out by interviewers are coded and numbered and then analyzed. The concepts and themes are created based on those forms. According to the findings of the research, the teachers regarded the concept of democratic attitude as "equality and equity". The majority of teachers believe that school principals do not have democratic stance. The democratic attitudes that teachers observe as incomplete in school principals, and they can be given as follows: discrimination, not being open to innovation. It is also emphasized that if the schoolmaster does not have a democratic attitude, the education will be adversely affected and trust, commitment and motivation levels of the teachers will be decreased. Teachers regarded behaviors that must be found in a democratic principal as respecting different views, acting justly and being open to innovation. It has been suggested that school principals should be trained to improve their democratic attitudes and behavior.

Keywords:

school principal, teacher, democratic attitude,

PDF

___

Açıkalın, A. (1994). Çağdaş örgütlerde insan kaynağının personel yönetimi. Ankara: Pegem YayınlarıAğıroğlu
Alshurman, M. (2015). Democratic education and administration. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 176, 861 – 869.
Altunya, N. (2003). Vatandaşlık bilgisi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.Arslan, M. C. (2012). İlköğretim okul müdürlerinin demokratik tutum ve davranışlarının öğretmen motivasyonu ve öğrenci başarısına etkisi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep
Bakır, A. A. (2007). Sergiledikleri demokratik tutum ve davranış açısından ilköğretim okulu yöneticilerinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
Balcı, A. (1988). Etkili okul. Eğitim ve Bilim. 12 (70), 21-30. Balcı, A. (2001). Etkili okul ve okul geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Bayrak, C. (2001). Bir sistem olarak okul, öğretmenlik mesleğine giriş. Editörler: Özcan Demirel ve Zeki Kaya. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Bilgen, N. (1994). Çağdaş ve demokratik eğitim, ders geçme ve kredi uygulaması. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Bursalıoğlu, Z., (1994). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Genişletilmiş 9. Baskı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Çankaya, İ., H. (2010). İlköğretim okul yöneticilerinin demokrasiye ilişkin tutumlarını etkileyen bazı etkenler üzerine bir araştırma, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (2), 945 -960.
Day, C ve Sammons, P. (2014). Successful school leadersh. Erişim: 24.11.2017 https://www.educationdevelopmenttrust.com/~/media/EDT/Reports/Research/2015/r-successful-school-leadership.pdf
Demir, N. (2010). Demokrasinin temel ilkeleri ve modern demokrasi kuramları. Ege Akademik Bakış, 10 (2), 597-611.
Democracy and Clasroom Management (2017). Teaching starategies to promote democracy and multicultural education., Part 2, http://www.uwyo.edu/edstudies/_files/edst3000/democracy%20and%20classroom%20management.pdDewey, J. (1937).
Democracy and educational administration. School and Society 45, 457 –467.Doğanay, A. (2000). Yaratıcı öğrenme, (Ed. A. Şimşek). Sınıfta demokrasi. (171-207). Ankara: Eğitim-Sen Yayınları.
Duman, T. ve Koç, G. (2004). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretim elemanlarının demokratik tutum ve davranışlarına ilişkin görüşleri. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya.
Dürr, K. (2013). The school: a democratik learning communitiy. Erişim: 24.11.2017 https://rm.coe.int/16802f726f
Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. (2.bs.). Ankara: Anı Yayıncılık.
Eren, E. (2000). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi, İstanbul: Beta Basım Yayın.
Fraenkel, J., Wallen, N. ve Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8.ed.). Boston: McGraw Hill.
Genç, S. Zeki ve Kalafat, T. (2007). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları ile problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (22),10–22.
Gombert, T ve diğ. (2010). Sosyal demokrasinin temelleri. Sosyal Demokrasi El Kitabı 1, (Çeviren: Recai Hallaç), (3. Baskı) İstanbul: Sena-Ofset.
Gömleksiz, M. N. ve Çetintaş, S. (2011). Öğretmen adayların demokratik tutumları. Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 1-14.
Hancock, B. (2002). Trent focus for research and development in primary health care: an introduction to qualitative research. Trent Focus Group.
Ilgar, L. (2005). Eğitim yönetimi, okul yönetimi, sınıf yönetimi. (3. Baskı). İstanbul: Beta Basım ve Yayım.
Karadağ, E., Baloğlu, N. ve Yalçınkayalar, P. (2006). İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan demokratik tutumları ile öğretmenlerin demokratik değerleri üzerine ilişkisel bir araştırma. Değerler Eğitimi Dergisi, 4 (12), 65–82.
Karatekin, K., Merey, Z. ve Kuş, Z. (2012). Öğretmen adayları ve öğretmenlerin demokratik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 1(2), 560–574. Kıranlı, S. (2010). Lise müdürlerinin yönetsel davranış biçimleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 229–250.
Koçoğlu, E. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının, okul yöneticilerinde olması gereken demokratik tutum ve davranışlara ilişkin görüşleri. Turkish Studies, 8 (6),413-430.MEB (1973). Milli eğitim temel kanunu, Resmî Gazete: 24.6.1973/14574
Nadda, P. (2017). Teaching strategies in a multicultural classroom, Imperial Journal of Interdisciplinary Research (IJIR),3(2), 741-743.
Özbek, B.(2016). Öğretmenlerin okul yöneticilerinin demokratik tutum ve davranışlarına ilişkin görüşlerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi, Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 27,59-70
Özdemir, A (2012). İlköğretim okul müdürlerinin demokratik tutumlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılık algısı ile ilişkisi (İstanbul İli Sancaktepe-Çekmeköy İlçeleri), Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Russel, B. (1995) sorgulayan denemeler, Çeviren: Nermin Arık, (2. Basım) Ankara: Basım Matbaacılık.
Sağlam, H. İ. (2000). Sosyal bilgiler dersinin demokratik tutum geliştirmedeki rolü. Milli Eğitim Dergisi, 146, 67-71.
Setz, P. (1995). Effectıve leadershıp in school administration, B.Ed., University of Calgary, Master of Educatıon.
Stone, P., J., Dunphy, D., C., Marshall, S., S. ve D., M., Ogilvie (1966). The general ınquirer: a computer approach to content analysis, The M.I.T. Press, Massachusetts.
Taçman, M. (2006). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin demokratik tutumları. Cypriot Journal of Educational Sciences. 1(1), 60–46.
Tanilli S. (1982). Devlet ve demokrasi, 3. Basım, İstanbul: Say Kitap Pazarlama.
Terzi, A. R. ve Kurt, T. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin yöneticilik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılığına etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 166, 98-113.TDK. (2005).
Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.
Walcott, H. F. (1994). Transforming qualitative data: description, analysis and ınterpretation. London: SAGE Publications
Yağcı, E. (1998). Demokrasi ve eğitim. Eğitim ve Bilimi, 22 (107), 15-22.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5.bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yiğit, E. Özlem ve Çolak, Kerem (2010). Democratic attitudes of social studies pre-service teachers. The International Journal of Research in Teacher Education, 1, 82-95.
Yüce, K. (1989). Demokrasi için eğitim. TED 13. Eğitim Toplantısı. Erişim: 24.10.2015 www.ted.org.tr/pdf/ted_demokrasi_icin_egitim_ocr.pdf,