Tekin ÇELİKKAYA, Zeynep ESEN, Mutlu KÜRÜMLÜOĞLU

2005 ve 2017 Sosyal Bilgiler Programı 4.ve 5. Sınıf Ders Kitaplarında Atatürk ve Atatürkçülük

Devletin, toplumun kısaca tüm ekonomik, sosyal ve siyasal yapının şekillenmesinde, Mustafa Kemal Atatürk’ün katkısı ve onun ileri sürdüğü düşünceler yadsınamaz bir gerçeklik arz etmektedir. Atatürkçülük konularının öğretiminde başarı birçok değişkenle ilişkilidir. Öğretmen, öğrenci, sınıfın fiziki koşulları, program gibi unsurlar bütünleştiğinde etkili bir öğretimden söz edilebilmektedir. Sosyal Bilgiler dersinde, öğretmenlerin ve öğrencilerin birincil kaynak olarak kullandıkları ve takip ettikleri ders kitaplarında Atatürk ve Atatürkçülüğe ne kadar ve ne şekilde yer verildiği 2005 ile 2017 programında ne gibi değişiklikler yapıldığı büyük bir önem taşımaktadır. Bu nedenle, araştırmada 4.ve 5.sınıf Sosyal Bilgiler kitaplarında Atatürk ve Atatürkçülüğe yer verilme durumunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ile gerçekleştirilmiştir. Veri analizinde kazanımlar, Atatürk ve Atatürkçülük ile ilgili açıklamalar ve uyarılar bölümü dikkate alınarak 6 tema ve 17 alt tema altında incelenmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin çözümlenmesinde içerik analizi türlerinden tümevarımcı analiz kullanılmıştır. Sonuç olarak:2005 öğretim programında 4. ve 5. sınıflarda Atatürk ya da Atatürkçülük ile ilgili kazanım, açıklama ve uyarılara yer verilmişken buna karşılık 2017 öğretim programında 4. ve 5. sınıflarda bunların hiçbir yer almamaktadır.2005 programında Atatürk ve Atatürkçülük konuları yoğun bir şekilde işlenmekte iken aynı durum 2017 programı için geçerli değildir.2005 programında Atatürk ve Atatürkçülük konularının anlatıldığı metinlerin, gerçekliğini ortaya koymak ve öğretimi desteklemek amacıyla görsel temaların (65) çok fazla kullanıldığı, 2017 programı 4. ve 5. sınıf Sosyal Bilgiler kitaplarında ise görsel temaların (9) yeterince kullanılmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

2005 ve 2017 Sosyal Bilgiler Programı, 4.ve 5. Sınıf Ders Kitapları Atatürk

Atatürk and Ataturkism at the 4th and 5th Class Books in the 2005 and 2017 Social Studies Curriculum

The contribution of Mustafa Kemal Atatürk and his suggestion are important facts in shaping of the state, society, all economic, social and political structure. Success in teaching Atatürk's subjects is related to many variables.Effective teaching can be said when teacher, student, physical conditions of the class, program elements are integrated. It is of great importance that the changes in 2005-2017 program and It is reflected in how much and how Atatürk and Ataturkism are included in the textbooks that teachers and students use and follow as the primary source in social studies . For this reason, This research was aimed to determine the status of Atatürk and Ataturkism in the 4th and 5th grade Social Studies books . This research was conducted through qualitative research methods. In data analysis have been examined under 6 themes and 17 sub-themes, taking into account the gains, the Atatürk and Ataturkism's explanations and warnings section. In the analysis of the data obtained within the research, inductive analysis was used from the types of content analysis. As a result: While in the 2005 curriculum, in the 4th and 5th grades, there are gains, explanations and reminders about Atatürk or Ataturkısm, in the 2017 curriculum is no place for them. While Atatürk and Ataturkism topics are being intensively studied in the 2005 curriculum, the same situation does not apply to in the 2017 curriculum.It has been determined that the visual themes (65) are used too much in order to reveal the reality and the teaching of the texts described in Atatürk and Ataturkism topics in 2005 curriculum., and the visual themes (9) are not used sufficiently in 2017 curriculum.

Keywords:

2005 and 2017 Social Studies Curriculum 4th and 5th Social Studies Books, Atatürk,

PDF

___

Bektaş, Ö. (2006). İlköğretim 4-5. Sınıflar Sosyal Bilgiler Programında Atatürkçülük Konuları ve Bu Konuların Öğreniminde Öğretmen Rolü, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 69-107.
Büyükalan Filiz, S. (2011). T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Ders Programının Değerlendirilmesi. L. Küçükahmet, (Edt.).Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu içinde (324-338). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Çeçen, Anıl (2006). Kemalizm. İstanbul: Fark Yayınları.
Çiftçi, H. (2007). İlköğretim 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Programında Yer Alan Atatürkçülük
Kazanımlarına Dair Öğretmen Görüşleri, Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
Dönmez, C. ve Yazıcı, K. (2008). T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Konularının Öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Evirgen,Ö.F., Özdural, Z., Özkan, J. ve Öztürk, S.(2017).İlkokul Sosyal Bilgiler 4 Ders Kitabı, Ankara:MEB
Evirgen,Ö.F., Özkan, J., Öztürk, S. ve Özdural, Z. (2017).İlkokul Sosyal Bilgiler 5Ders Kitabı, Ankara:MEB
Gül, M. (2010). Türkiye Cumhuriyeti Tarihi. 7. Baskı. Ankara: Barış Platin Kitabevi.
Karaaslan, E. (2009). İlköğretim 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Programında Yer Alan Atatürkçülük Kazanımlarına Dair Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi, Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Karadeniz, O. (2008). İlköğretim 4. Ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Yer Alan Atatürkçülük Konularındaki Kavramların Kazandırılma Düzeyi (Zonguldak İli Örneği), Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü , Ankara.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis (2nd Ed.), Thousand Oaks, London: Sage Publications.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB],(2005) Sosyal Bilgiler Dersi 6-7. Sınıflar Öğretim Programı Kılavuzu Devlet Kitapları Müdürlüğü: Ankara.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB],(2017 ) Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar).Ankara
Özensoy, A.U. ve Aynacı, C. (2016) İlköğretim Sosyal Bilgiler 5 Öğretmen Kılavuz Kitabı, Ankara: Berkay Yay.
Şahin, S. C., Bayram, Ö. ve Midilli, A. (2016). İlköğretim Sosyal Bilgiler 4 Öğretmen Kılavuz Kitabı, Ankara:Koza yay.
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB] (2004). Sosyal Bilgiler Dersi (4. ve 5. Sınıflar)Öğretim Programı ve Kılavuzu, İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi (4-5. Sınıf) Öğretim Programı Atatürkçülükle İlgili Konu Ve Kazanımları Ankara. http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=1&kno=39 adresinden 13.12.16 tarihinde erişilmiştir.
Tay, B. (2017). 2005 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ile 2017 Sosyal Bilgiler Dersi Taslak Öğretim Programının Karşılaştırması, International Journal Of Eurasia Social Sciences, Vol: 8, Issue: 27, pp. (461-487).
Yıldırım, A ve Şimşek, H. (2016) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, M. S. (2006), Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Konularının İlköğretimde Öğretimi, Dr.Y. Doğaner (Edt.). Türk Eğitim Sisteminde Atatürkçülük ve Cumhuriyet Tarihi Öğretimi 10-11 Kasım 2005 içinde (s.24-44) Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
Zogo, A. (2016). İlkokul 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Programında Yer Alan Atatürkçülük Kazanımlarının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi, Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü , Edirne.