PIERRE MACHEREY: EDEBİ ÜRETİM TEORİSİ

Marksist eleştiri, temelini F. Engels ve K. Marx’ın görüşlerine dayandıran bir eleştiri kuramı iken ilerleyen zamanlarda Marksist eleştiride değişiklikler de görülmüştür. Bu anlamda ideolojinin yansıtılması konusunda alt yapının üst yapıyı belirlediğini söyleyen Marx’tan, sanatı parti anlayışına çevirerek angaje edilmiş sanatçıların ortaya çıkmasını sağlayan Lenin ve Stalin dönemlerinden, Kapitalist düzen karşısında benliğine dönerek karamsarlığa yönelen sanatçıların asıl ideolojiyi yansıttığını savunan Frankfurt Okulu temsilcilerinden bahsedilebilir.  1960’lı yıllara gelindiğinde ise Althusser ve öğrencisi P. Macherey, ideolojinin aslında sanatçının bıraktığı boşluklarda aranması gerektiğini belirtirler. Bu anlamda eserin görünen yapısıyla değil, ip uçlarından hareketle derin yapısıyla ilgilenilmesi fikri ortaya atılır. Bu çalışmada 2019 yılında Işık Ergüden tarafından çevrilen Pierre Macherey’nin Edebî Üretim Teorisi kitabının tanıtımı yine Macherey’nin açıklamalarından yola çıkarak yapılmaya çalışılacaktır.

___

  • -Carloni, J.C.- Filloux, J.C, (1984), ‘’Eleştiri Kuramları’’, Çev.Tahsin Yücel, Ankara: Kuzey Yayınları.
  • -Huyugüzel, Ömer Faruk, (2018) ‘’Eleştiri Terimleri Sözlüğü’’, İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • -Macherey, Pierre, (2019) ‘‘Edebî Üretim Teorisi’’ Çev. Işık Ergüden, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • -Moran, Berna, (2014), ‘‘Edebiyat Kuramları ve Eleştiri’’, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • -Plehanov, Georgi, (1967) ‘‘Sanat ve Sosyalizm’’, Çev. Selim Mimoğlu, İstanbul: Sosyal Yayınları.