EBEVEYNLERE GÖRE: OLUMSUZ AŞI TUTUM NEDENLERİ VE ÖNLEMEDE SOSYAL PAZARLAMANIN ROLÜ

Ebeveynlerin çocuk aşılarına yönelik olumsuz tutum nedenlerini belirlemek ve bu olumsuz tutumların azaltılmasında sosyal pazarlamanın rolüne ilişkin görüşlerini değerlendirmektir. Tanımlayıcı türde olan araştırma, Haziran-Ağustos 2021 tarihleri arasında, bir il merkezinde ikamet eden ve araştırmaya gönüllü katılmayı kabul eden 356 ebeveyn ile yürütülmüştür. Araştırma verileri yüz yüze görüşme tekniği ile anket formu kullanılarak toplanmıştır. Veriler sayı, yüzde ve ortalama kullanılarak analiz edilmiştir. Ortalama 1.87±0.78 sayıda çocuğa sahip olan ebeveynlerin %55.6’sı kadın, %44.4’nün erkektir. Ebeveynlerin %96.9’u çocuklarına tüm aşıları yaptırmıştır. Ebeveynlerin %20.1’si aşıların çocuk üzerinde olumsuz etkileri olduğunu belirtmiş olup, çoğunluğu olumsuz aşı tutumlarının azaltılmasında sosyal pazarlama ilke ve tekniklerinin kullanılması gerektiği görüşündedir. Ebeveynlerin tamamına yakını çocuklarını aşılatmış olsa da azımsanmayacak bir orandaki kısmının ( %3.1)çocuklarının aşısının eksik olduğu görüldü. Her beş ebeveynden biri aşının olumsuz etkileri olduğu ve sosyal pazarlama ilke ve tekniklerinin çocuk aşılarına karşı olumsuz tutumları azaltacağı görüşündedir.

Anahtar Kelimeler:

Aşı, aşı tutumu, sağlık, sağlık yönetimi, sosyal pazarlama

ACCORDING TO PARENTS: REASONS OF NEGATIVE VACCINE ATTITUDES AND THE ROLE OF SOCIAL MARKETING IN PREVENTION

The aim of the study is to determine the causes of negative attitudes of parents towards child vaccines and to evaluate their views on the role of social marketing in reducing these negative attitudes. This descriptive research was conducted between June and August 2021, with 356 parents residing in a city center and voluntarily agreeing to participate in the study. The research data were collected using a face-to-face interview technique with a questionnaire form. Data were analyzed using number, percentage an dmean. 55.6% of the parents who have an average of 1.87±0.78 children is femaleand 44.4% is male. 96.9% of parents had vaccinated their children all vaccine. 20.1% of the parents stated that vaccines have negative effects on the child and most of them have opinion that social marketing principle sand techniques should be used to reduce these negativevaccination attitudes. Although almost all of the parents had vaccinated their children, it was observed that a substantial proportion (3.1%) of their children were vaccinated missing. One out of every five parents thinks that vaccination has negative effects and that social marketing principles and techniques will reduce negative attitudes towards child vaccinations.

Keywords:

Vaccination, vaccination attitude, health management, social marketing, health,

PDF

___

Akbulak, M.A, Çöl, M. Dünyada ve Türkiye’de Aşılanma Tutumu ve COVID-19 Aşılarına Bakış. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi. 2022;7(3):531-40.
Alsubaie, S. S., Gosadi, I. M., Alsaadi, B. M., Albacker, N. B., Bawazir, M. A., Bin-Daud, N., ... & Alzamil, F. A. (2019). Vaccine Hesitancy Among Saudi Parents And İts Determinants: Result From the Who Sage Working Group on Vaccine Hesitancy Survey Tool. Saudi Medical Journal, 40(12), 1242.
Alabadi, M., Aldawood, Z. (2020). Parents’ Knowledge, Attitude And Perceptions on Childhood Vaccinationin Saudi Arabia: A Systematic Literature Review. Scholarly Journals Vaccines, 8(4),750.
Arvas, A. (2012). Çocuklarda Aşılamanın Önemi. Klinik Gelişim, 25: 1-3.
Atalay, S. Psikoloji, Sosyoloji ve Coğrafya Bakış Açısından Sağlık, Tuğba Yılmaz, (Ed.) Sosyolojik Bakış Açısından Aşı Karşıtlığı Ve Halk Sağlığı İçinden (61-93.ss.). Ankara: Berikan Yayınevi; 2019.
Bozkurt, H.B. (2018). Aşı Reddine Genel Bir Bakış ve Literatürün Gözden Geçirilmesi. Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi, 8(1), 71-6.
Çıklar, S., Güner, P.D. (2020). Annelerin Çocukluk Çağı Aşıları Hakkındaki Bilgi, Davranış ve Tutumları ve Aşı Reddi Nedenleri: Nitel ve Nicel Bir Araştırma, Ankara Med J. 20(1), 180-95.
Do Rosário Cabrita, M., Cabrita, M. (2015). Applying Social Marketing To Health Care: Challenges and Opportunities. In Marketing and Consumer Behavior: Concepts, Methodologies, Tools, and Applications. IGI Global, 957-71.
European Centre for Disease Prevention and Control. (2014). Social Marketing Guide For Public Health Managers And Practitioners. Stockholm: ECDC, doi 10.2900/41449.
Eskiocak, M., Marangoz, B. (2019). Türkiye’de Bağışıklama Hizmetlerinin Durumu. Türk Tabipleri Birliği Yayını. Eylül 2019-Ankara: Hermes.p.11-89. [Erişim tarihi:12 Aralık 2022] https://www.ttb.org.tr/kollar/_asi/userfiles/images/halk/turkiyede_bagisiklama.pdf
Eskiocak, M. Zencir, M. (2021). Yeni Koronavirüs Pandemisi Sürecinde Türkiye’de COVID-19 Aşılaması ve Bağışıklama Hizmetlerinin Durumu. Sağlıklı Toplum Yolunda Bağışıklama Hizmetlerinin Yeri. Mayıs-Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayını. p.4.[Erişim tarihi:12 Aralık 2022]. https://www.ttb.org.tr/userfiles/files/yeni_koronavirus_pandemisi_surecinde_turkiyede_covid19_asilamasi_ve_bagisiklama_hizmetlerinin_durumu.pdf
Eskiocak M, Marangoz B.( 2021). Türkiye’de Bağışıklama Hizmetlerinin Durumu. Aşı Reddi İçin En Sık Belirtilen Nedenler, Türk Tabipleri Birliği yayınları Haziran-Ankara ;. p.64 [Erişim tarihi:07 Nisan 2023]. https://www.ttb.org.tr/userfiles/files/turkiyede_bagisiklama_hizmetlerinin_durumu.pdf
Gülcü, S,. Arslan, S. (2018). Çocuklarda aşı uygulamaları: Güncel Bir Gözden Geçirme. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1),34-43.
Gür, E. (2019). Aşı Kararsızlığı - Aşı Reddi. Türk Pediatri Araştırmaları, 54(1), 1-2.
Harmsen, İ.A., Ruiter Robert, A.C., Paulussen Theo, G.W., Mollema, L., Kok, G. et al. (2021). Factors That İnfluence Vaccination Decision-Making by Parents Who Visit an Anthroposophical Child Welfare Center: A Focus Group Study. Hindawi Publishing Corporation Advances in Preventive Medicine, 7. doi:10.1155/2012/175694.
Kader, Ç. (2019). Aşı Karşıtlığı: Aşı Karasızlığı ve Aşı Reddi. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 4(3), 377-88.
Matta, P, E.l. Mouallem, R., Akel, M. et al.(2020). Parents’ Knowledge, Attitude and Practice Towards Children’s Vaccination in Lebanon: Role of The Parent-Physician Communication. BMC Public Health, 20(1), 1-9,1439. https://doi.org/10.1186/s12889-020-09526-3.
Odabaş, N., Ayyıldız, T.K. (2020). Anne Babaların Çocukluk Dönemi Aşılarına Yönelik Bilgi ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Med J West Black Sea, 4(1), 7-11.
Opel, D.J., Diekema, D.S., Lee, N.R., Marcuse, E.K.(2009). Social Marketing As A Strategy to Increase Immunization Rates. Arch Pediatr Adolesc Med. 163(5), 432-7.
Özata, F.Z., Kapusuz, S. (2019). Aşı Kararsızlığı Ve Aşı Reddi Konusuna Sosyal Pazarlama Bakış Açısından Çözüm Önerileri. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 65-83
Rémy, V., Zöllner, Y., Heckmann, U. (2015). Vaccination: The Corner Stone of an Efficient Health Care System. Journal of Market Access &Health Policy, 3:1, 10.3402/jmahp.v3.27041.
T.C. Sağlık Bakanlığı. (10.06.2021). Temel İstatistikleri Modülü; [Erişim tarihi:05 Haziran 2021]. https://tsim.saglik.gov.tr/forms/frmservlet?config=tsim, adresinden alınmıştır.
Toumi, M., Ricciardi, W. (2015). The Economic Value of Vaccination: Why Prevention İs Wealth. Journal of Market Access& Health Policy, 3(1), https://doi.org/10.3402/jmahp.v3.29414.
Tengilimoğlu, D. (2016). Sağlık Hizmetleri Pazarlaması. 4. Baskı. Ankara: Siyasal.
Türkay, M, Ay, E.G, Aytekin, M.R. Antalya İlinde Seçilmiş Bir Grupta Aşı Karşıtı Olma Durumu. Akdeniz Tıp Derg. 2017;3(2):107–12. DOI: 10.17954/amj. 2017.78.
Üner, S. (2020).Çocuk Aşılarında Artan Kararsızlık: Nedenleri Farklı Aktörlerin Deneyiminden Anlamak, Editörler: Sarp Üner, Kezban Çelik, Sevgi Turan, Ankara: Hipokrat Yayınevi.
Yavuz, M. (2018). Aşı Karşıtlığı. Toplum ve Hekim 33(3), 163-164.
Yüksel, G.H, (2019). Topuzoğlu A. Aşı Redlerinin Artması ve Aşı Karşıtlığını Etkileyen Faktörler. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 4(2), 244-258.