Fatma KÖSE, Kadriye TEZCAN AKMEHMET

373374

Türkiye’deki Oyuncak Müzelerinin SOKÜM’e Yönelik Eğitim Etkinliklerinin İncelenmesi

“SOKÜM” Uluslararası Müzeler Konseyi (ICOM) tarafından 2007‘de müze tanımı tanımına dahil edilmiş; müzelerde somut kültürel mirasın yanında ‘SOKÜM’ ün de korunması, araştırılması ve SOKÜM ile ilgili olarak toplumun eğitim ve kültürünü arttıran faaliyetlerin uygulanması gerekli görülmüştür. SOKÜM Sözleşmesi’ne göre somut olmayan kültür varlıklarına dair müzelerde yapılan müze eğitimi etkinlikleri, bu mirasın korunması ve yaşatılması için önemlidir. Ancak SOKÜM’e yönelik eğitim etkinlikleri müzelerde ne şekilde uygulanmaktadır? Bu etkinlikler gerçekleştirilirken SOKÜM Sözleşmesi dikkate alınmakta mıdır? SOKÜM Sözleşmesi maddeleri ne ölçüde desteklenmektedir? Çalışmanın amacı, Türkiye’deki oyuncak müzelerinin eğitim etkinliklerini SOKÜM Sözleşmesi’nin ilkeleriyle ilişkili olarak incelemektir. Çalışmada, alanyazın taraması ve görüşme yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmada, Türkiye’deki oyuncak müzelerinde, SOKÜM’e yönelik eğitim etkinliklerinin gerçekleştirildiği ancak sınırlı çeşitlilikte olduğu tespit edilmiştir. Müzelerin SOKÜM Sözleşmesi amaçlarından “somut olmayan kültürel mirası korumak” ve “somut olmayan kültürel mirasın önemi konusunda, yerel, ulusal ve uluslararası düzeyde duyarlılığı artırmak ve karşılıklı değerbilirliği sağlamak” ile ilgili etkinlikleri olduğu tespit edilmiştir. Müzelerin “İlgili toplulukların, grupların ve bireylerin somut olmayan kültürel mirasına saygı göstermek” ve “uluslararası iş birliği ve yardımlaşmayı sağlamak” amaçlarıyla da ilgili müze eğitimi çalışmaları yapmalarının, bu çalışmaların geliştirilmesi aşamasında SOKÜM Sözleşmesi maddelerini ve uygulama yönergelerini dikkate almalarının, oyuncak müzelerinin SOKÜM Sözleşmesi ilkelerini destekleme doğrultusunda, kendilerine düşen rolleri yerine getirmelerinin gerekli olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler:

SOKÜM, SOKÜM Sözleşmesi, Müzecilik, Müze Eğitimi, Oyuncak Müzeleri

The Examination of the Educational Activities for Intangible Cultural Heritage of Toy Museum in Türkiye

In 2007, “intangible cultural heritage” (ICH) was included in the definition of the concept museum by International Council of Museums (ICOM). In addition to tangible cultural heritage safeguarding, it was deemed necessary for museums to engage in research and implement activities that enhance society's cultural and educational understanding of intangible cultural heritage (ICH). According to the ICH Convention, museum education activities related to ICH are important for safeguarding and sustainability of heritage. However, how are educational activities related to ICH implemented in museums? Is the ICH Convention considered while these activities are being carried out? How are articles of the ICH Convention supported? How have the aims of the ICH Convention supported the aims of educational activities of toy museums in Türkiye? The aim of this study is to examine the educational activities of toy museums in Turkey in relation to principles of the ICH Convention. In this article, literature review and interview methods were used. It is determined that educational activities of ICH are carried out at toy museums in Türkiye, but they are limited. It is identified that museums have activities related "to safeguard for ICH" and "to raise awareness at local, national, international levels ICH’s importance, ensuring mutual appreciation thereof" from ICH Convention’s purposes. It is considered essential to conduct museum education studies that aim to achieve two main purposes: firstly, to ensure respect for the intangible cultural heritage (ICH) of communities, groups, and individuals involved; and secondly, to facilitate international cooperation and assistance. These studies should be developed in accordance with the articles and implementation guidelines outlined in the ICH Convention, enabling toy museums to align themselves with the principles set forth in supporting the ICH Convention.
Keywords:

Intangible cultural heritage, museology, museum education, toy museums,

PDF

___

  • Adıgüzel, S. & Dülger, A. S. (2018). Türkiye’nin kalbinde somut olmayan kültürel miras müzesi. Disiplinlerarası Akademik Turizm Dergisi, 3(1), 51-65. https://doi.org/10.31822/jomat.424497
  • Alivizatou, M. (2012). Intangible heritage and the museum new perspectives on cultural preservation. Left Coast Press.
  • Alivizatou, M. (2021). Intangible heritage and participation: Encounters with safeguarding practices. Routledge.
  • Baki Nalcıoğlu, Z. S. (2018). Somut olmayan kültürel mirasın korunması sözleşmesi ve müze: Yaklaşımlar, uygulama örnekleri, risk alanları. Milli Folklor Dergisi, 30(120), 131-139.
  • Baki Nalcıoğlu, Z. S. (2020). Kültürel bir mekân olarak kent müzelerinde somut olmayan kültürel mirasın temsili ve aktarımı. Doktora Tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
  • Bertram, G. (2019). Make your own museum of the ıntangible: a toolkit. University of Reading The Museum of English Rural Life, 1-28
  • Blake, J. (2015). From global to local heritage intangible cultural heritage and the role museum. Berghahn Journals Anthropology of the Middle East., 10(1), 22-40. https://doi.org/10.3167/ame.2015.100103
  • Çankaya, E. (2006). Somut olmayan kültürel mirasın müzecilik bağlamında korunması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi.
  • Gökenç Gülez, S. (2023). Çin’in somut olmayan kültürel mirası ve korunmasına yönelik yaklaşımları. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(İhtisaslaşma), 78-91.
  • International Council of Museum (2004). Resolutions Adopted by ICOM’s 21st General Assembly. https://icom.museum/wpcontent/uploads/2018/07/ICOMs-Resolutions_2004_Eng.pdf adresinden erişilmiştir.
  • International Council of Museum (2007). Definition of museum’s. https://icom.museum/en/activities/standards-guidelines/museum-definition adresinden erişilmiştir.
  • International Council of Museum (2017). Code of ethics for museums, https://icom.museum/wp-content/uploads/2018/07/ICOM-code-En-web.pdf adresinden erişilmiştir.
  • Harrison, R. & Deborah, R. (2010). Understanding heritage and memory/ intangible cultural. Manchester University Press
  • Karadeniz, C. & Artar, M. (2017). Türkiye’de oyuncak müzelerinin durumu ve sürdürülebilirliği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 16(61), 477-492.
  • Kurin, R. (2007). Safeguarding intangible cultural heritage: Key factors in implementing the 2003 convention. International Journal of Intangible Heritage, 2, 10-20.
  • Metin Basat, E. (2013). Somut ve Somut Olmayan Kültürel Mirası Birlikte Koruyabilmek. Milli Folklor Dergisi. 25(100), 61-71.
  • Merriam, S. B. (2009). Qualitative research a guide to design and implementation. Josey Bass.
  • Naguib, S. (2013). Museums, diasporas and the sustainability of intangible cultural heritage. MDPI Journals.
  • Oğuz M. Ö. (2007). UNESCO, kültür ve Türkiye. Millî Folklor Dergisi, 9(73), 5-11.
  • Oğuz, M. Ö. (2018). Somut olmayan kültürel miras nedir?, Geleneksel Yayıncılık.
  • Oğuz, M. Ö., Özay Y. & Tacar P. (2005). Somut olmayan kültürel mirasın korunması sözleşmesi. Milli Folklor Dergisi. 17(65),163-171.
  • Ölçer Özünel, E. (2013). Camekandan canlı performansa somut olmayan kültürel miras ve müzeler. M. Ö. Oğuz, E. Ölçer Özünel & S. Teke Gürçayır (Ed.), Somut olmayan kültürel mirasın geleceği deneyimi, (ss,65-72). UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Yayınları.
  • Özyürek, A., Tezel Şahin F. & Gündüz, Z. B. (2018). Nesilden nesile kültürel aktarımında oyun ve oyuncakların rolü. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27(1), 1-12.
  • Seale, C. (1999). Quality in qualitative research. Qualitative Inquiry, 5(4), 465-478.
  • Shouyong, P. (2008). Museums and the protection of cultural intangible heritage. Museum International, 60(1-2), 12-19.
  • Stefano, M. L. (2022). Renewing museum meanings and action with intangible cultural heritage. International Journal of Intangible Heritage, 17, 234-238.
  • United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization Intangible Cultural Heritage (2003). The Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage, https://ich.unesco.org/doc/src/15164-EN.pdf adresinden erişilmiştir.
  • United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization Intangible Cultural Heritage (2013). Periodic report submitted to the ıntergovernmental committee for the ıntangible cultural heritage of humanity at eighth session, Baku, Azerbaijan 2-7 December 2013. https://ich.unesco.org/en/state/hungary-HU?info=periodic-reporting adresinden erişilmiştir.
  • United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization Intangible Cultural Heritage (2016). Periodic report submitted to the ıntergovernmental committee for the ıntangible cultural heritage of humanity at eleventh session, Addis Ababa, Etopya, 28 November to 2 December 2016. https://ich.unesco.org/en/decisions/11.COM/10.C.4 adresinden erişilmiştir.
  • Wang, Y. (2022). Intangible cultural heritage as a catalyst of constructing private museums, Museum International, 74(1-2),144-157. https://doi.org/10.1080/13500775.2022.2157572
  • Yıldırım A. & Şimşek H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Yulfo, A. F. (2022), Transforming museum education through intangible cultural heritage, Journal of Museum Education, 47(3),319-330. https://doi.org/10.1080/10598650.2022.2080966
  • Yüksel, A. N. (2020). Nitel bir araştırma tekniği olarak: Görüşme, International Social Sciences Studies Journal, 6(56),547-552. http://dx.doi.org/10.26449/sssj.2099
Uluslararası Müze Eğitimi Dergisi-Cover
  • Başlangıç: 2019
  • Yayıncı: Galip ÖNER
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Mimarlık Öğrencileri için Müze Eğitimi: Ankara'yı Öğrenmek için Alternatif Bir Program

Özlem DENGİZ UĞUR

Müzelerde Çağdaş Sergileme Yöntemleri: Türkiye İş Bankası İktisadi Bağımsızlık Müzesi Örneği

Serap BUYURGAN, Dilek KARAAZİZ ŞENER

Türkiye’deki Oyuncak Müzelerinin SOKÜM’e Yönelik Eğitim Etkinliklerinin İncelenmesi

Fatma KÖSE, Kadriye TEZCAN AKMEHMET