Psikanalitik Kuram ve Yaratıcılık

Yaratıcılık benzer olmayanı, yeniyi ve keşfedilen düşünceyi şekillendirerek göstermektedir. Birey keşfederek yaratıcı düşünceyi tasarlar. Reklamcılıkta ise yaratıcılık olmazsa olmazdır.Diğer bir ifade ile yaratıcı düşünceye dayalı olmayan reklamcılık düşünülemez. Yaratıcı düşünce, fikirlerin bütünleşmesinden meydana gelir. Ancak bu fikirler üretilirken, birey bir fikrin üzerinden birden fazla düşünceyi ortaya koyarak çıkarımlara varır.Reklamda yaratıcılığın basit, anlaşılır şekilde olması çok önemlidir. Yaratıcı strateji ile alışılmamış yeni olan sunulmalıdır çünkü bireyler birçok reklam mesajına maruz kalmaktadırlar. Alınan reklam mesajlarının bireylerin akıllarında yer ediciliğini sağlayan unsur, sunulan ürünle yaratıcılığın ne derece birleştirilmiş olduğudur. Çünkü ürünün alınmasında, olumlu tutum ve satın alma niyetinin oluşmasında reklamda mesajın içeriğindeki yaratıcılığın ifadesi önemli bir yere sahiptir. Yaratıcılığın hayal gücünün kullanılması, hayal gücü ise zihinsel süreçlerin sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bu noktada psikanaliz ve yaratıcılık arasında karşılıklı süregelen bir iletişimin varlığından söz edilebilir. Yaratıcılık ve psikanalizm arasındaki ilişkide reklamın mesajlarının ve içeriğinin oluşturulmasında tüketiciler önemli bir role sahiptirler çünkü tüketici davranışları reklamın içeriğini biçimlendirmede etkindir. Tüketici davranışları bireylerin demografik, sosyografik özelliklerinin yanı sıra psikografik karakteristiklerini de içerisine almaktadır. Bu kapsamda, psikografik özellikler tüketicilerin düşünce, tutum ve hareketlerini ele almaktadır. Bu doğrultuda ise psikanalizmde ortaya konulan kuramlar tüketicilerin psikografik yapılarını değerlendirmede ışık tutmaktadırlar.Psikanalizm ile reklamda yaratıcılık konusunun doğrudan bağlantısının ele alındığı çalışmada alanyazında konu ile ilgili bilgilere yer verilirken, televizyonda yer alan marka reklamlarının analizleri psikanalizmde kuramcıların ortaya koyduğu kavramlar kapsamında değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Psikanaliz, Psikanalitik Kuram, Reklam, Yaratıcılık

PDF

___

Adler, A. Yaşama Sanatı. Türkçesi Kamuran Şipal, Say Yayınları, İstanbul, İkinçi Baskı: Eylül 1989
Aktüel Psikoloji. Psikanalizin Kavram Haritası. http://www.aktuelpsikoloji.com/psikanalizin-kavram-haritasi-4276h.htm, Erişim Tarihi: 16.06.2015
Altıntaş. E. Gültekin. M. Psikolojik Danışma Kuramları. Aktüel Yayınları. İstanbul. 2005, s. 62. Link: http://www.msxlabs.org/forum/psikoloji-ve-psikiyatri/312088-iliskiler-kurami.html
Aslan, Esra., (2011), ‘Torrenca Yaratıcı Türkçe Testi’nin Türkçe Versiyonu’, M.Ü Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, Sayı:14
Barker, A; (2002) “Yenilikçiliğin Simyası”, (Ahmet Kardam, çev.), İstanbul: Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası
Batey, M. (2008), Brandmeaning. Routledge, New York
Bellinson, Robin L. (2006), Theory in Culture: Toward A PsychoanalyticCriticism ofAdvertisingBerne, E. Herkes İçin Psikiyatri ve Psikoanaliz Rehberi, Çeviren: Dr. Emre Kapkın, Yaprak Yayını, İstanbul, Temmuz 1988, s. 322
Budak, S., 2000. Psikoloji Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları
Clark, A. J. 1992. “Psikolojik Danışmada Savunma Mekanizmalarının Tanınması ve Şekillendirilmesi”. (Çeviri: Hakan Ersever). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi Sayı:2 ss:579-596
Dal, V. 2009. Farklı Kişilik Özelliklerine Sahip Bireylerin Risk Algılarının Tüketici Davranışı Açısından İncelenmesi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, Yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Isparta
Duran, Cengiz., Saraçoğlu, Metin (2009), ‘Yeniliğin Yaratıcılıkla Olan İlişkisi ve Yeniliği Geliştirme Süreci’, Celal Bayar Üniversitesi İ.B.B.F, Cilt:16, Sayı:1
Fromm, E. 1983. Freud Düşüncesinin Büyüklüğü ve Sınırları. Çeviren: Aydın Arıtan, Arıtan Yayınevi, İstanbul, 2.Basım
Fromm, E. 2000. Sigmund Freud’un Misyonu. Türkçesi Emre Ak, Öteki Yayınevi, İkinci Basım
Gürol, E. 1991. Analitik Psikoloji ve Carl GustavJung, Cem Yayınevi, İstanbul
İlhan, Nihan.,Cengiz, Serpil , Aygün.,(2015) , ‘Psikanalitik bir Okuma Denemesi:Bir Düş Olarak Reklam,Düşünme Dergisi, Sayı:4
Junk, Karl Gustav. 2003. “Dört Arketip” (Çeviri: Zehra Aksu Yılmazer), Metis Yayınları (1. basım), İstanbul, s.11
Kaya, G. (2004). ‘Katılımcı Yönetim Modelinin Organizasyonlarda Yaratıcılığın Geliştirilmesindeki Rolü Üzerine Bir Araştırma’. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. İzmit: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Kohut, H. 2004. Psikanalizin Öteki Yüzü. İthaki Yayınları, İstanbul, s.344
Koptagelİlal, Ü. 1984. Sigmund Freud Psikanalize Giriş. 3. Basım, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul
May, Rollo., (1975), ‘Yaratma Cesareti’, (Alper Oysal,çev), İstanbul: Metis Yayınları
Mengili, B. (2007). ‘İşletmelerde Yaratıcılık Düzeyinin Belirlenmesi’ (İzmir ve Manisa İllerindeki İşletmelerde Yaratıcılık Düzeyinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma). Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Manisa
Odabaşı, Y. ve Barış, G. 2015. Tüketici Davranışı. Mediacat Kitapları, İstanbul
Peltekoğlu, Balta Filiz. (2010) ‘Kavram ve Kuramlarıyla Reklam’, İstanbul: Beta Basım
Sarı, Nilüfer (1999), Devingen Reklam Görüntülerinde Gösterge Çözümlemesi: Üç Reklam Örneği, Doktora Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı.
Snowden, R. 2011. Freud Kilit Fikirler. (Çeviri: Melis İnan). Optimist Yayım Dağıtım
Tilki, E.,Bulamur, Z. A. ve Aküzüm, N. xx. Psikanaliz Üzerine. Istanbul Psycho analyticalAssociation
Torrance, E. P, (1965a), ‘Rewarding Creative Behavior: Experiments in ClassroomCreativity .EnglewoodClifs, N.J: PrenticeHall
Tura, Saffet Murat, (2010), ‘Freud’dan Lacan’a Psikanaliz’, İstanbul: Kanat Kitap
Uztuğ, Ferruh. (2009). ‘Reklamcılıkta AnnaKarenina İlkesi’ (1. Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık
Vexliard, Alexandre (1966), ‘Yaratıcılık Teorileri ve Eğitim’, Kaynak: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/34/964/11878.pdf
White, Gordon E. (1972). “Creativity: The X Factor in AdvertisingTheory”, Journal of Advertising, Vol: 1, Iss: 1, Page: 28-32
Yakın, V., Ay, C. ve Yakın M. 2014. Reklamlarda Kullanılan Marka Kişilik Arketiplerinin Göstergebilimsel Analizi. Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi. Cilt:21, Sayı:1
Yalçın, İ., N. Voltan Acar. (2006). ‘Candan Erçetin’in Seslendirdiği Şarkıların Gestalt Terapi Açısından Değerlendirilmesi’. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:20, s.01-10
Yanık, Onur., (2007), ‘Yaratıcılık’, İstanbul: Fikir Kitaplığı ve Beslenme Saati Kitapları
Yavuzer, Halide S.(1989), ‘Yaratıcılık’, Boğaziçi Üniversitesi: İstanbul
Yıldırım, T. E. (2013). Klinik Reklamcılık - Reklam Sürecinde Psikodinamik ve Psikolojik Rahatsızlıkların Kullanımı. Yıldız Teknik Üniversitesi Yayınları: İstanbul
Yurtseven, R. (2001). ‘Yaratıcı Yönetim’ Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Yayınları