Kahraman Miti, Olgusu ve Yolculuğu Üzerine Simgesel Bir İnceleme: Netflix “Hakan Muhafız”

İnsanoğlunun varlığından bu yana hikâyeleştirilmiş kahraman mitleri, kuşaktan kuşağa, kültürden kültüre aktarılarak toplumların kimlik oluşturmasına katkıda bulunmuştur. Her toplum, kendine özgü kahramanlar yaratarak kendi öz kimliklerini bu kahraman üzerinden inşaa etmiş ve tanımlamıştır. Günümüzde sinemadan, edebiyata, televizyondan tiyatroya çeşitli platformlar aracılığıyla kahramanların hikayeleri ve yolculukları yeniden yorumlanmaktadır. Televizyonun yerini hızla alan dijital platformlardan Netflix, global yapısının yanı sıra “glocal” yapısı ile de, izleyicilerine zengin çeşit ve içerik sunmaktadır. Netflix’in ilk Türk dizisi “Hakan Muhafız” kahraman mitine göndermeler yaparak, İstanbul’u kurtarmakla görevlendirilmiş, seçilmiş bir kahramanın yolculuğunu anlatmaktadır. Dizi içerisinde yer alan “ölümsüzler”, “sadık olanlar” kahraman olan “muhafız”ın etrafında yer alan kişileri oluştururken, “tılsımlı gömlek”, “erdem yüzüğü”, “hançer” onun kahramanlık yolculuğunda kullandığı araçları ifade etmektedir. Dizi, bölümlerin ilerleyişi içerisinde, izleyiciye kahraman mitinin nasıl oluştuğunu, kahramanın nasıl bir yolculuk izlediğini ve “muhafız” karakterinin nasıl bir kahramana dönüştüğünü aktarmaktadır. Bu çalışma kapsamında, “Hakan Muhafız” dizisi çerçevesinde oluşturulan kahraman miti ve olgusu Campbell’ın kahramanın yolculuğu modeli ile incelenmiştir. Campbell’ın, her kahramanın aynı arketipsel modeli izlediğini savunduğu monomit yaklaşımı ile “Hakan Muhafız” kahramanının özellikleri film sekanslarında yer alan hikayeler aracılığıyla ortaya konulmuştur. Yapılan incelemeler, “Hakan Muhafız” dizisinde oluşturulan kahraman miti özelliklerinin Türk kültürel öğeleri ve sembolik üretimlerini yansıttığı gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Netflix, Joseph Campbell, Hakan Muhafız, Kahraman, Kahraman Miti, Monomit

PDF

___

AKTAN, C. C., & HÜSEYİN, Ş. (1999). Globalleşme, Ekonomik Kriz ve Türkiye. Ankara: Tosyöv Yayınları
AYAYDIN, G. Ö., (2003) Masalla Ölüme Meydan Okuyan İnsan: Alkestis, Dumrul, İnanna ve Savitri Anlatılarının Karşılaştırmalı İncelemesi, Millî Folklor: Güz 
BARS, M. E. (2015). Türk Kültürü'nde Rüya ve Battal Gazi Destanı’nda İşlevleri, International Journal of Language Academy BARTHES, R., (2008) Göstergeler İmparatorluğu. Çev. Tahsin Yücel,(2. Baskı), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
 CAMPBELL, J. (2007). Mitolojinin Gücü. İstanbul: Kapital Medya
 CAMPBELL, J.,(2019). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, Çev. Sabri Gürses, İstanbul: İthaki Yayınları 4. Baskı
 ÇORUHLU,Y., (2019). Türk Mitolojisinin Kısa Tarihi, İstanbul: Alfa Yayınları 
DEVELLİOĞLU, F. (1984). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat. Ankara: Aydın Kitabevi. 
DÜZGÜN, Ü.,K., (2012). Türk Destanlarında Merkezi Kahraman Tipinin Tipolojisi. Folklor Edebiyat Dergisi, Cilt:18, Sayı:69.
 EKİCİ, M., (2007). Halkbilgisi (Folklor) Derleme ve İnceleme Yöntemleri Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara: Geleneksel Yayıncılık 
ELİADE, M.,(1993). Mitlerin Özellikleri. Çev. Sema Rifat, İstanbul: Simavi Yayınları EKİZ, C.,(2019). “Kahraman Olgusu ve Kahramanın Yolculuğunun Akira Kurosawa Sinemasında Yansıması: Yojimbo ve Sanjuro Örnekleri” Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Tez Danışmanı: Dr. Öğr. Üyesi Hayrettin Orhanoğlu  
ERBEK, M., (2020 Nisan 1). Çatalhöyük’ten Bugüne Anadolu Motifleri. Dipnot Kitap: http://dipnotkitap.net/DENEME/Anadolu_Motifleri.htm adresinden alındı 
ERHAT, A. (2008). Mitoloji Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi  
FROMM, E., (2003) Sahip Olmak Ya Da Olmak, Çev. Aydın Arıtan, İstanbul: Arıtan Yayınevi
 GEZGİN, S., & TUĞBA, A., (2017). İletişim ve Kültür. Konya: Eğitim Yayınevi 
GÖKYAY, O. Ş. (1988). Tılsımlı Gömlekler. İstanbul: Gergedan Yayınları
 GÜNGÖR, E., (2003) Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik, İstanbul:Ötüken Neşriyat 
GÜRÇAY, S., (2016). “Gılgamış Destanı ve Titanların Savaşında Kahramanın Yolculuğu”, Uluslarası Kıbrıs Üniversitesi Folklor/Edebiyat, Cilt:23, Sayı:89 
GÜVENÇ,B.,(2003). İnsan ve Kültür, İstanbul: Remzi Kitabevi JUNG, C.G. (2001). Anılar, Düşler, Düşünceler, Çev. İris Kantemir, İstanbul Can Yayınları
JUNG, C.G.(2007). Bilinçdışına Giriş, Çev. Ali Nihat Babaoğlu, İstanbul: Okuyanus Yayınları 
JUNG. C.G. (2012) Dört Arketip. Çev. Zehra Aksu Yılmazer, İstanbul:Metis Yayınları 
KUDLER, D.,(2006) "Practical Campbell-Movies: The Medium for Myth?". Joseph Campbell Foundation: http://www.jcf.org adresinden alındı 
KUZUBAŞ, M. (2007). İlkelere Ait Anlatılarda Rüya Motifi. Turkish Stuides LAWRENCE, J.S. - JEWETT, R. (2002) .The Myth Of The American Superhero Grand Rapids, Michigan/Cambridge: William B. Eerdmans Publishing Company 
MCCHESNEY, R. W. (2008). Yeni Küresel Medya. D. Held, & M. Anthony içinde, Küresel Dönüşümler Ankara: Phoenix Yayınevi.
 MILLER, Dean A. (2000). The Epic Hero, The Johns Hopkins University Press, Baltimore- London 
NEBİL, F. S. (2019). Video Stearimg Dünyasında Neler Oluyor? 1- Netflix. t24: https://t24.com.tr/yazarlar/fusun-sarp-nebil/video-streaming-yayin-akisi-dunyasinda-neler-oluyor-i-netflix,23413 adresinden alındı Netflix Hakkında. (2020, Şubat 04). Netflix: https://media.netflix.com/tr/about-netflix adresinden alındı
 ORAN, B. (2004). Türk Dış Politikası . İstanbul: İletişimYayınları ORTAYLI, İ. (2006). Osmanlı'yı Yeniden Keşfetmek. İstanbul : Timaş Yayınları PROPP, V. (1969). Morphology of the Folk Tale. Texas: University of Texas Press.
RAGLAN, L., (1956) The Hero:A study in Tradition, Myth and Drama. Newyork: Vintage Books
RANK, O., (2000). Doğum Travması ve Psikanalizdeki Anlamı. Çev. Sabir Yücesoy, İstanbul: Metis Yayınları 
SEÇMEN, A. E. ,(2014). “Sinemada Süper-Kahramanlık İmgesi ve Indiana Jones Filmleri Örneği” İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Tez Danışmanı: Prof. Dr. Selçuk HÜNERLİ
 TDK. (2020, Mart 20). www.sozluk.gov.tr: https://sozluk.gov.tr adresinden alındı 
TECİMER, Ö., (2005). Sinema Modern Mitoloji, İstanbul: Plan B Yayıncılık 
TEZCAN, H. (2011). Tılsımlı Gömlekler. İstanbul: Timaş Yayınları 
TULLOCH, S. (1991). Oxford Dictionary of New Words. Oxford: Oxford University Press.
 UZUNÇARŞILI, İ.,H. (2020 Nisan 8), Osmanlılarda Askeri Teşkilat. Türk Tarih Kurumu: https://www.ttk.gov.tr/tarihvegitim/osmanlilarda-askeri-teskilat adresinden alındı
 VOGLER, C. (2012). Yazarın Yolculuğu: Senaryo ve Öykü Yazımının Sırları, Çev. Kenan Şahin, Okyan Us Yayınları, (3. Baskı) 
VOYTILLA, S., (1999). Myth and the Movies. CA: Michael Wise Productions 
YILDIZ, N., (1995). Manas Destanı ve Kırgız Kültürü ile İlgili Tespit ve Tahliller, Ankara:TDK Yayınları 
YILMAZ, F. (2014). Fatih Sultan Mehmet Dönemi Topları ve Değişen Üretim Paradigması. FSM Scolarly Studies Journal of Humatinies and Social Sciences. 
ZİMMER, H., (2004). Kral ve Hortlak: Ruhun Kötülüğü Yenmesi, Çev. İlker M. İyidoğan, İstanbul: Kabalcı Yayınevi