Neo Plastisizm Akımı Kapsamında De Stijl Hareketi ve Piet Mondrian

20. Yüzyılda gelişen teknoloji, kitle iletişim araçlarının yaygınlaşması ve tüketim toplumundaki farklı algılar her türlü alanda olduğu gibi sanat alanlarını da etkilemiş, halkın istek ve arzuları ön planda değerlendirilmiştir. Bu araştırma; modernleşme süreci içerisinde 1. Dünya Savaşı sırasında ortaya çıkmış, tamamen soyutlama ilkesine dayalı ulusal bir tarz arayışının sonucu olarak gerçekleştirilmiş De Stijl sanat hareketinin ortaya çıkışını, sanatçılarını, kendisinden sonra gelen sanat akımları üzerindeki etkilerini ve endüstri alanlarına yansımalarını ele alan tarama modelinde bir çalışmadır. De Stijl hareketi sanat kavramını farklı bir boyuta taşımış; insana ve doğaya verdiği değer, ulusal duruş ve ilkeleri bakımından gerek renkleriyle gerekse özgün tavrıyla dikkat çekmiştir ve Neo Plastisizm’in uzantısıdır. Kübizm akımının etkisi ile gelişen De Stijl, Piet Mondrian'ın 1912 yılından 1917 yılına kadar süren kuramsal ve plastik araştırmalarının sonucudur. En önemli temsilcileri Piet Mondrian, Theo van Doesburg, Bart van der Leck, Vilmos Huszar, JJP Oud, Gerrit Rietveld ve Georges Vantongerloo’dur. Anlatım dili genel olarak; düz çizgi ve dik açı ile yatay ve dikey çizgiler kullanılarak düzenlenen kompozisyonlarda kırmızı, mavi, sarı olmak üzere üç ana rengi barındıran ve nötr renkler olan siyah, beyaz, gri ile sınırlandırılmıştır. Plastik olarak doğadan uzaklaşması, kompozisyonlardaki öğelerin doğal biçimlerinden ayıklanması ve teosofi inancına yönelmesi gibi tavırlarıyla ayrıcalık yaratan anlayış; günümüzde kullanılan eşyaların biçim ve renklerinde de soyut sanatın etkilerinin görülmesine kadar etkin bir rol üstlenmiştir.

Piet Mondrian and the De Stijl Movement in the Scope of Neoplasticism

In 20. century, emerging technology, the spread of mass media and the different perceptions of the consumer society influenced the field of art as in any field and the desires of the public have been considered priorly. This study is a screening model research that discusses the emergence, artists, effects on subsequent art movements and the reflections in the industry of the De Stijl Movement that arose within the modernization during World War I and was generated completely based on the principle of abstraction as a result of the quest for a national style. De Stijl Movement – as an extension of  Neoplasticism-  has moved the art concept into a different dimension and attracted so much attention with the colors used and the original attitude in terms of the value given to human beings and nature, national stance and the principles. Evolving with the influence of the Cubism, De Stijl is the result of Piet Mondrian’s theoretical and plastic researches which lasted from 1912 until 1917. The most important members were Piet Mondrian, Theo van Doesburg, Bart van der Leck, Vilmos Huszar, JJP Oud, Gerrit Rietveld and Georges Vantongerloo. De Stijl used generally only compositions with straight lines and right angles in the horizontal and vertical lines and colors were limited to the three primary colors red, blue, and yellow and neutral colors containing black, white and grey. The movement is considered as special by reason of getting away from nature with using plastic, extracting the natural forms of the items in the compositions and its theosophical orientation. Besides the movemenet has played an active role in the effects of abstract art in the shapes and colors of the objects that are used in nowadays.

___

  • Antmen, A. (2008). 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar, İstanbul: Sel Yayıncılık.
  • Dempsey A. (2007). Modern Çağda Sanat, O. Akınhay, (Çev.), Ekoller, Üsluplar, Hareketler, İstanbul: Akbank Yayınları.
  • Farago, F. (2011). Sanat, İkinci Baskı, Ankara: Cantekin Matbaacılık.
  • Farthing, S. (Ed.). (2014). Sanatın Tüm Öyküsü, F. C. Çulcu ve G. Aldoğan (Çev.), İstanbul: Hayalperest Kitabevi.
  • İpşiroğlu, N. (1994). Resimde Müziğin Etkisi, İstanbul: Remzi Kitapevi.
  • Tunalı, İ. (2008). Felsefenin Işığında Modern Resim, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Turani, A. (2010), Dünya Sanat Tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • GÖRSEL KAYNAKLAR
  • Görsel 1. http://scm.ulster.ac.uk/~B00637409/des106/des106_diary.html
  • Görsel 2. http://www.guggenheim.org/new-york/collections/collection-online/ artwork/1080
  • Görsel 3. https://en.wikipedia.org/wiki/Theo_van_Doesburg
  • Görsel 4. http://www.gemeentemuseum.nl/en/exhibitions/mondriaan-de-stijl
  • Görsel 5. http:// fadmagazine. com/ 2014/ 02 / 25/ pauls- art- stuff-on-a- train- 43 -plagiarism- rehearst/
  • Görsel 6. https://tasarimtarihi.wordpress.com/category/de-stijl/
  • Görsel 7. https://tasarimtarihi.files.wordpress.com/2013/12/032.jpg
  • Görsel 8. https://en.wikipedia.org/wiki/Broadway_Boogie-Woogie
  • Görsel 9. http://www.archdaily.com/99698/ad-classics-rietveld-schroder-house-gerrit-rietveld
  • Görsel 10. http://karencamillerihnd13d.blogspot.com.tr/2013/11/de-stijl.html