AB, özellikle Güney Avrupa genişlemesinden bu yana AB’ye üyelik için başvuran aday ülkelere yönelik demokrasi şartlılığı uygulanmaktadır. Buna göre, AB üyesi olabilmek için aday ülkelerin AB şartlığını yerine getirmeleri, yani rejimlerini demokratikleştirmeleri gerekmektedir. AB bu konuda ilk ciddi sınavını Yunanistan, Portekiz ve İspanya’nın AB’ye üyelik başvurularında vermiştir. Zaman içinde AB’nin aday ülkelerin siyasi rejimlerini dönüştürmek için ciddi mekanizmalar geliştirdiği görülmektedir. Bu mekanizmanın en iyi örneklerinden biri de AB’nin Doğu genişlemesi arasında Merkezi ve Doğu Avrupa ülkelerine uyguladığı demokratikleşme/dönüştürme politikalarıdır. Bu makale, bu demokratik şartlılık politikasının belli bir çekme-itme dengesine dayandığını iddia etmektedir. Buna göre, aday ülkelere AB üyesi olabilmeleri için şartlar ileri sürülürken bu şartları yerine getirdikleri takdirde (tam) üye olacakları açık bir şekilde ortaya konulmuştur. Bu denge aday ülkelere başarıyı da getirmiş ve ülkeler rejimlerini dönüştürmüşlerdir. Ancak, bu çalışma, bu dengenin bozulma sürecinde olduğunu iddia etmektedir. Genişleme yoğunluğu neticesinde bu denge bozulmaktadır ki önümüzdeki günlerde bu bozulma Hırvatistan, Türkiye ve Batı Balkanlar’da AB’nin dönüştürme etkisini azaltabilir.

It is possible to argue that there exists a push-pull balance in the EU’s democratic conditionality that the EU has been applying since the South European states applied for membership and/or association agreement. This article argue that this push-pull balance in conditionality has created the dynamics that could transform candidate states; and the best example that demonstrates the successful impact of the EU conditionality is the relation between the EU’s Eastern enlargement, the EU’s democratic conditionality and the successful transformation of political regimes in the Central and Eastern Europe. However, this study puts forward that the push-pull balance of conditionality has started to deteriorate because in particular of the enlargement fatigue in the EU. This change might diminish the impact of the EU’s political conditionality in the ongoing enlargement process (Turkey, Croatia and other Western Balkan states)