İŞLETMELERDE UYGULANAN MOBBİNGİN (PSİKOLOJİK ŞİDDET) ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞA ETKİSİ

Mobbing, işgörenin işyerinde bir veya birkaç kişi tarafından sistematik ve sürekli olarak aşağılanması,küçük düşürülmesi, gerekli bilgilere ulaşmasının engellenmesi, hakkında dedikodular çıkarılması gibiolumsuz davranışları içeren ve bu yolla işgörenin fiziksel, ruhsal ve sosyal açıdan rahatsız edilerek işibırakmasına neden olan bir süreçtir. Araştırma, işletmelerde uygulanan mobbingin (psikolojik şiddet)örgütsel bağlılığı ne yönde etkilediğini belirlemek amacıyla yapılmıştır.Araştırma ile ilişkili literatür tarandıktan sonra, gözden geçirilip düzeltilmiş iki ölçek kullanılmıştır. Bunlardanbirincisi, Heinz Leymann (1993) tarafından belirlenen 5 grup ve 45 ifadeden oluşan mobbing tipolojisindenfaydalanılarak geliştirilen mobbing davranışları, nedenleri, etkileri ve tepkileri belirlemeyeyönelik olarak hazırlanan mobbing ölçeği, diğeri ise Meyer ve Allen (1991) tarafından geliştirilmiş örgütselbağlılık ölçeğidir. Araştırmanın evrenini Ankara’daki bir üniversite hastanesinde çalışan 1832 idaripersonel oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket tekniği kullanılmış olup, anketlerbasit tesadüfi örneklem yöntemi ile seçilen 320 idari personele yüz yüze görüşme yöntemi ile uygulanmıştır.Verilerin analizi sonucunda mobbing ve örgütsel bağlılık arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.Ancak örgütsel bağlılığın alt bileşenlerinden duygusal bağlılık ve normatif bağlılık ile mobbing arasındaanlamlı bir ilişki bulunmuş, devamlılık bağlılığı ve mobbing arasında ise anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler:

-

PDF

___

ADANALI, Ece C. (2007), “Kuruma Bağlılık Olgusuna Genel Bir Bakış” ,
Endüstriyel Klinik Psikoloji ve İnsan Kaynakları Yönetimi, (Editör Uzm. Psk. Tarık
SOLMUŞ), İstanbul: Beta Yayınları.
ARPACAOĞLU, Gülcan (2003) “ İşyerindeki Stresin Gizli Kaynağı: Zorbalık
ve Duygusal Taciz-2”, İnsan Kaynakları ve Yönetim Dergisi, Aralık
BALAY, Refik (2000), Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık, Ankara:
Nobel Yayın Dağıtım.
CEMALOĞLU, Necati (2007), “Örgütlerin Kaçınılmaz Sorunu: Yıldırma”,
Bilig, Sayı 42, 111-126.
ÇETİN, Münevver Ölçüm (2004), Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık, Ankara
:Nobel Yayın Dağıtım.
ÇOBANOĞLU, Şaban (2005), Mobbing İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele
Yöntemleri, İstanbul: Timaş Yayınları.
DAVENPORT, Noa, SCHWARTZ, Ruth D., ELLIOTT, G.P. (2003),
Mobbing İşyerinde Duygusal Taciz,(Çev. Osman Cem ÖNERTOY), Ankara: Sistem
Yayıncılık.
ERGENELİ, Azize ve SAĞLAM ARI, Güler, (2005), “Krizde İşten Çıkarmaların
Banka Yöneticileri Ezerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme
Algıları”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60(1), Ocak-Mart.121-148.
GROEBLINGHOFF, Dieter ve Michael BECKER (1996). “A Case Study Of
Mobbing And The Clinical Treatment Of Mobbing Victims”.European Journal of
Work and Organizational Psychology. 5 (2), 277-294.
KOÇ, Hakan ve Ercan YAVUZ (2007), “Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığına
Demografik Faktörlerin Etkisi Üzerine Bir Araştırma”, Kamu-İş Hukuku ve İktisat
Dergisi, Cilt.9, Sayı.4.
LEYMANN, Heinz. (1993). Mobbing. Hamburg. Rowohlt.
LEYMANN, H. (1996). The Contend and Development of Mobbing at
Work. European Journal of Work and Organizational Psychology. 5 (2). 165-184.
MEYER, John P. ve Natalie J. ALLEN (1991) , A Theree Compment
Conceptualization of Organizational Commitment. Humen Resource Management
Rewiew. 1. 61 – 98.
ÖGÜT, Adem ve M. Tahir DEMİRSEL(2006), “ İş Dünyasında Etik Dışı
Örgütsel Davranış Sarmalının Arkaplanı: Mobbing Süreci ve Mobbing Aktörleri”,
II. Uygulamalı Etik Kongresi, 18-20 Ekim, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara
SABUNCUOĞLU, Ebru Tolay (2007), “Eğitim, Örgütsel Bağlılık ve İşten
Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi”, Ege Akademik Bakış, 7(2), 631-
-
TINAZ, Pınar (2006), İş Yerinde Psikolojik Taciz (Mobbing), İstanbul: Beta
Yayınları.
TUTAR, Hasan (2004), İş Yerinde Psikolojik Şiddet, Ankara: Platin.
YAVUZ, Ercan (2008), Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik Davranışının
Örgütsel Bağlılığa Etkisinin Analizi,Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara.