ENERJİ TÜKETİMİ VE EKONOMİK BÜYÜME: ÜST ORTA GELİRLİ ÜLKELER İÇİN PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ

Eskiden olduğu gibi günümüzde de ekonomik büyümenin önemli girdilerinden biri de enerjidir. Bu nedenle enerji ile ilgili etkin politikaların belirlenmesi ülkelerin ekonomileri açısından son derece önemlidir. Enerji tüketimi (ET) ve ekonomik büyüme (EB) arasındaki ilişki özellikle 1970`li yıllarla birlikte ampirik olarak ele alınmış ve giderek artan bir ilgiyle araştırma konusu olmuştur. Ancak çalışmalarda farklı hipotezler altında incelenen bu ilişki için tam bir fikir birliğinin oluşmadığı görülmüştür. Bu araştırmada da ET ve EB arasındaki ilişki, Dünya Bankası tarafından üst orta gelirli ülkeler olarak kategorize edilen ve verisine ulaşılan 27 ülkenin 1993-2014 dönemine ait verileri ile incelenmiştir. Dumitrescu ve Hurlin (2012) Panel Nedensellik testi kullanılan çalışmanın soncunda ET`den EB`ye doğru nedenselliğin olmadığı fakat EB`de ET`ye doğru %5 anlam seviyesinde nedenselliğin olduğu tespit edilmiştir.

ENERGY CONSUMPTION AND ECONOMIC GROWTH: PANEL CAUSALITY ANALYSIS FOR UPPER MIDDLE INCOME COUNTRIES

Energy is still one of the important inputs of economic growth, as it was in the past. Therefore, determining effective energy-related policies is extremely important in terms of countries economies. The relationship between energy consumption (EC) and economic growth (EG) has been studied empirically, especially in the 1970s and this subject has been the subject of research with increasing interest. However, it has been observed that there is no complete consensus for this relationship, which is analyzed under different hypotheses. In this study, the relationship between EC and EG was examined according to the data of 1993- 2014 period of 27 countries categorized as upper middle income countries by World Bank. Dumitrescu and Hurlin (2012) Panel Causality test showed that there is no causality from EC to EG however, it has been determined that there is causality at 5% meaning level from EG to EC.

PDF

___

Akanonu, P. (2019). Energy Consumption in the Developing World by 2040: Implications and Goals, https://impakter.com/energy-consumption-in-the-developing-world-by-2040- implications-and-goals/

Alper, A.E. ve Oransay, G. (2015). Cari Açık ve Finansal Gelişmişlik İlişkisinin Panel Nedensellik Analizi Ekseninde Değerlendirilmesi. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 1(2), 73-85.

Arouri, M.E H., Youssef, A.B, M’Henni, H ve Rault, C. (2014). Energy Use and Economic Growth in Africa A Panel Granger-Causality Investigation. CESifo Working Paper No.4844.

Asafu-Adjayeu, J. (2000). The Relationship Between Energy Consumption, Energy Prices and Economic Growth: Time Series Evidence From Asian Developing Countries. Energy Economics, 22 (2000), 615- 625.

Aydın, F.F. (2010). Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35, 317-340.

Aydın, M. (2018). Enerji Tüketimi ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Düşük ve Orta Gelirli Ülkeler Örneği. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36(1), 1- 15.

Ballı, E., Sigeze, Ç. ve Manga, M. (2018). Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: BDT Ülkeleri Örneği. UİİİD-IJEAS, (18.EYİ Özel Sayısı), 773-788.

Bayat, T., Tas, S., ve Tasar, I. (2017). Energy Consumption is a Determinant of Economic Growth in BRICS Countries or Not?. Asian Economic and Financial Review, 7(8), 823-835.

Breusch, T. S ve Pagan, A. R. (1980). The Lagrange Multiplier Test and Its Application to Model Specification in Econometrics. The Review of Economic Studies, 47, 239–253.

Chang, T., Chu, H.P ve Chen, W.Y. (2013). Energy Consumption and Economic Growth in 12 Asian Countries: Panel Data Analysis. Applied Economics Letters, 20, 282–287.

Choi, I. (2001). Unit Root Tests For Panel Data. Journal of International Money and Finance, 20 (2), 249–272.

Çınar, S. (2011). Gelir ve CO2 Emisyonu İlişkisi: Panel Birim Kök ve Eşbütünleşme Testi. U.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(2), 71-83.

Dagher, L. ve Yacoubian, T. (2012). The Causal Relationship Between Energy Consumption and Economic Growth in Lebanon. Energy Policy, 50 (2012), 795–801.

Doğan, B. ve Değer, O. (2018). The Energy Consumption and Economic Growth in the E7 Countries Cointegration in Panel Data With Structural Breaks. Romanian Journal of Economic Forecasting, XXI (1), 63-78.

Dumitrescu, E. I. ve Hurlin, C. (2012). Testing For Granger Non-Causality İn Heterogeneous Panels. Economic Modelling, 29(4), 1450-1460.

Erdal, G., Erdal, H. ve Esengün K. (2008). The Causality Between Energy Consumption and Economic Growth İn Turkey. Energy Policy,36 (2008), 3838–3842.

Erdoğan, Ş. ve Gürbüz, S. (2014). Türkiye'de Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Yapısal Kırılmalı Zaman Serisi Analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 79- 87.

Ersoy, A.Y. (2012). “OECD Ülkelerinde Ekonomik Büyüme Odaklı Enerji Tüketiminin Ekonometrik Modeli”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (1), 339-356.

Ghali, K. H. ve El-Sakka, M.I.T. (2004). Energy Use and Output Growth in Canada:A Multivariate Cointegration Analysis. Energy Economics, 26 (2004), 225–238.

Güven, S. ve Mert, M. (2016). Uluslararası Turizm Talebinin Eşbütünleşme Analizi: Antalya İçin Panel ARDL Yaklaşımı. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(1), 133- 152.

Im, K. S., Pesaran, M.H. ve Shin. Y (2003). Testing For Unit Roots in Heterogeneous Panels. Journal of econometrics, 115(1), 53-74.

Jakovac, P. (2013). Empirical Analysis on Economic Growth and Energy Consumption Relationship in Croatia. Economic Research, 26 (2013), 4, 21-42.

Jiang, L. ve Bai, L. (2017). Revisiting the Granger Causality Relationship Between Energy Consumption and Economic Growth in China: A Multi-Timescale Decomposition Approach. Sustainability, 9 (2299). 1-17.

Karagöl, E. ve Altınay, G. (2004). Structural Break, Unit Root, and The Causality Between Energy Consumption and GDP in Turkey. Energy Economics, 26 (6), 985-996.

Karhan, G., Silinir, M., Çayın, M. ve Aydeniz, N. (2012). Enerji ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 2 (1), 80-87.

Korkmaz, Ö. ve Develi, A. (2012). Türkiye’de Birincil Enerji Kullanımı, Üretimi ve Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYHİ) Arasındaki İlişki. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(2), 1-25.

Lee, J. ve Strazicich, M. C. (2003). Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test With Two Structural Breaks. The Review of Economics and Statistics, 85(4), 1082-1089.

Lee, J. ve Strazicich, M. C. (2004). Minimum LM unit Root Test with One Structural Break. Manuscript, Working Papers From Department of Economics, Appalachian State University, 04-17, 1-16.

LM, K. S., Lee, J., ve Tieslau, M. (2005). Panel LM Unit‐Root Tests With Level Shifts. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 67(3), 393-419.

Mahmood, T. ve Kanwal, F. (2017). Long Run Relationship Between Energy Efficiency and Economic Growth in Pakistan: Time Series Data Analysis. Forman Journal of Economic Studies, 13, 105-120.

Naji Meidani, A. A. ve Zabihi, M. (2014). Energy Consumption and Real GDP in Iran. International Journal of Energy Economics and Policy, 4 (1), 15-25.

Nandakumar, V.T., Devasia, M.D. ve Thomachan, K.T. (2017). Interaction Between Energy Consumption and Economic Growth in India, International Journal of Research – GRANTHAALAYAH, 5(4), 62-71.

Oh, W. ve Lee, K. (2004). Energy Consumption and Economic Growth in Korea: Testing The Causality Relation. Journal of Policy Modeling, 26 (2004), 973–981.

Örgün, B.O. ve Pala, A. (2017). Enerji Tüketimi, Dışa Açıklık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 28 Avrupa Birliği Ülkesi İçin Panel Granger Nedensellik Analizi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 54 (623), 9-20.

Öztürk, İ., Aslan, A.ve Kalyoncu, H. (2010). Energy Consumption and Economic Growth Relationship: Evidence From Panel Data for Low and Middle İncome Countries. Energy Policy, 38 (2010), 4422–4428.

Öztürk, Z. ve Öz, D. (2017). Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Ülkelerinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Nedensellik Analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 37-48.

Pata,U.K., Yurtkuran, S. ve Kalça. A. (2016). Türkiye’de Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 38 (2), 255- 271.

Pedroni, P.(1999). Critical Values For Cointegration Tests İn Heterogeneous Panels With Multiple Regressors. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 61 (S1), 653–670.

Pesaran, M. H. (2004). General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels. Working Paper University of Cambridge, 0435.

Pesaran, M. H. (2007). A Simple Panel Unit Root Test in The Presence of Cross‐Section Dependence. Journal of Applied Econometrics, 22(2), 265-312.

Pesaran, M.H., Ullah, A. ve Yamagata, T. (2008). A Bias-Adjusted LM Test Of Error Cross Section Independence. Econometrics Journal, 11 (1), 105–127.

Quoc, H.B. (2012). The Relationship Between Energy Consumption and Economic Growth İn Vietnam. http://s-space.snu.ac.kr/bitstream/10371/122509/1/000000003303.pdf.

Ren. L. (2010). A Panel Data Study of Energy Consumption and Economic Growth in China. International Conference on E-Business and E-Government, 721-724.

Tatlı, H. ve Lebe, F. (2017). Türkiye’de Doğalgaz Tüketimi, Sermaye ve İstihdamın Ekonomik Büyümeyle İlişkisi: Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1), 1-28.

Topallı, N. (2016). CO2 Emisyonu ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Hindistan, Çin, Brezilya ve Güney Afrika için Panel Veri Analizi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), 427- 447.

Topaloğlu, E. E. (2018). Bankalarda Finansal Kırılganlığı Etkileyen Faktörlerin Panel Veri Analizi İle Belirlenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(1), 15- 38.

Uçan, O., Akyıldız, A. ve Altunç, Ö.F. (2016). Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: (Seçilmiş AB Ülkeleri ve Türkiye 1995-2015 Panel Veri Analizi), 4th International Symposium on Development of Kop Regıon Karaman - Turkey / October 21- 23, 114-122.

UEA. (2019). World Energy Outlook 2019 Executive Summary, https://www.iea.org/reports/worldenergy-outlook-2019

Uslu, H. (2018). Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Gelişmekte Olan Ülkeler Üzerine Panel Veri Analizi. Journal of Social And Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(20), 729-744.

Usta, C. ve Berber, M. (2017). Türkiye’de Enerji Tüketimi Ekonomik Büyüme İlişkisinin Sektörel Analizi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13 (13), 173-187.

Westerlund, J. (2007). Testing For Error Correction in Panel Data. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 69(6), 709-748.

Yalçınkaya, Ö. ve Kaya, V. (2017). Doğal İşsizlik Oranı Mı Yoksa; İşsizlik Histerisi Mi?: OECD Ülkeleri İçin Yeni Nesil Panel Birim Kök Testlerinden Kanıtlar (1980-2015). Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17(33), 1-18.

Yıldırım, K., Mercan, M. ve Kostakoğlu, S. F. (2013). Satın Alma Gücü Paritesinin Geçerliliğinin Test Edilmesi: Zaman Serisi ve Panel Veri Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(3), 75-95.