Mehmet AKSARAYLI, Osman PALA, Dilayla BAYYURT, Mehmet Akif AKSOY, Ayşegül CENGER

BULANIK KAPSAMLI DEĞERLEME YÖNTEMİ İLE MESLEKİ YETERLİLİKLERİNE GÖRE EKONOMETRİ BÖLÜMLERİNİN BAŞARILARININ ÖLÇÜMÜ

Öğrencileri gelecekteki mesleklerine iyi bir şekilde hazırlamak üniversitelerin temel amaçlarından biridir. Üniversite bölümlerine göre kariyer meslekler farklılıklar göstermektedir. Çalışmanın amacı ekonometri bölümü mezunlarına yönelik güncel meslekler olan “Veri Analistliği”, “Sistem Analistliği”, “Kalite Uzmanlığı”, “Planlama & Lojistik Uzmanlığı” ve “Finans Uzmanlığı” için ekonometri bölümlerinin ders programlarının incelenerek, bölümlerin mesleki yeterlilik kazandırmadaki başarı düzeylerinin ölçülmesi ve değerlendirilmesidir. Çalışmada, hiyerarşik yapıda oluşturulan modele göre her bir dersin ve bölümün mesleklere dair etki skorlarını elde etmek için uzman görüşlerine dayanılarak dilsel bir ölçek kullanılmıştır. Dilsel ölçeği temel alarak Bulanık Kapsamlı Değerleme ve Bulanık DEMATEL Yöntemlerini içeren bütünleşik bir yaklaşım ile ders ve bölüm skorları elde edilerek gerekli istatistiksel analizler yapılmıştır. Bulanık DEMATEL ile mesleki yeterliliklerin her bir meslek için önemi etkileşimli bir şekilde değerlendirilmiştir. Bulanık Kapsamlı Değerleme ile ise derslerin mesleki yeterliliklere etki düzeyleri değerlendirilmiş ve bölümlerin genel etkisi elde edilmiştir. Bölümler arasında mesleklere yönelik başarı sağlama konusunda farklılıklar tespit edilmiş ve bu farklılıkların çoğunlukla seçmeli derslerden kaynaklandığı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Ekonometri, Mesleki yeterlilik, Bulanık Kapsamlı Değerleme, Bulanık DEMATEL

MEASUREMENT OF ACHIEVEMENTS OF ECONOMETRIC DEPARTMENTS ON JOB QUALIFICATIONS WITH FUZZY COMPREHENSIVE EVALUATION METHOD

The one of the main aims of the universities is to prepare students effectively to their future professions. Career professions differ according to university departments. The aim of the study is to measure the success levels of econometric departments about their professions for "Data Analyst", "System Analyst", "Quality Expert", "Planning & Logistics Expert" and "Finance Expert" by examining the curriculum of them. In the study, a linguistic scale was used based on expert opinions to obtain impact scores of each course and department on jobs according to the model created in the hierarchical structure. Based on the linguistic scale, a comprehensive approach including Fuzzy Comprehensive Evaluation and Fuzzy DEMATEL methods was used to obtain course and chapter scores and necessary statistical analyzes were made. With Fuzzy DEMATEL, the vocational qualifications have been assessed interactively for each occupation. With Fuzzy Comprehensive Evaluation, the effect levels of the courses on vocational competences are evaluated and the effect of the departments has been obtained. Differences have been identified between the departments in achieving career success, and it was found out that these differences are mostly based on elective courses.

Keywords:

Econometrics, Job Qualification, Fuzzy Comprehensive Evaluation, Fuzzy DEMATEL,

PDF

___

Aksakal, E., ve Dağdeviren, M. (2010). Anp Ve Dematel Yöntemleri İle Personel Seçimi Problemine Bütünleşik Bir Yaklaşim. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 25(4). 905- 913.
Atasoy, Ö. A. ve Girginer, N. (2006). Endüstri Mühendisliği ve İşletme Bölümleri öğrencileri ara-sında program tamamlama ve yakınlaştırma uygulamaları: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü Çift Ana dal ve Yan dal Programı uygulama örneği. ESOGÜ İİBF Dergisi, 1(1), 13-25.
Candeğer, Ü. (2013). Üniversitelerin Tarih Öğretmenliği Bölümlerinin İnternet Sayfalarında Bulunan Ders Programları ile Tarih Öğretmeni Özel Alan Yeterliklerinin Karşılaştırılması. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14, 329-346.
Çetinkaya, M., Taş, E. ve Ergün, M. (2013). Türkiye ve Finlandiya’daki Fen Bilgisi Öğretmeni Yetiştirme Sistemlerinin Karşılaştırılması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (24), 113-130.
Chang. B.. Chang. C. W.. ve Wu. C. H. (2011). Fuzzy DEMATEL method for developing supplier selection criteria. Expert systems with Applications. 38(3). 1850-1858.
Cheng. J.. ve Tao. J. P. (2010). Fuzzy comprehensive evaluation of drought vulnerability based on the analytic hierarchy process:—an empirical study from Xiaogan City in Hubei Province. Agriculture and Agricultural Science Procedia. 1. 126-135.
Chou. Y. C.. Sun. C. C.. ve Yen. H. Y. (2012). Evaluating the criteria for human resource for science and technology (HRST) based on an integrated fuzzy AHP and fuzzy DEMATEL approach. Applied Soft Computing. 12(1). 64-71.
Dağdeviren, M. (2007). Bulanik analitik hiyerarşi prosesi ile personel seçimi ve bir uygulama. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 22(4). 791- 799.
Feng. S.. ve Xu. L. D. (1999). Decision support for fuzzy comprehensive evaluation of urban development. Fuzzy Sets and Systems. 105(1). 1-12.
Göksu, A., ve Güngör, İ. (2008). Bulanık analitik hiyerarşik proses ve üniversite tercih sıralamasında uygulanması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3). 1-26.
Göktolga, Z. G. ve Gökalp, B.(2012). İş seçimini etkileyen kriterlerin ve alternatiflerin AHP metodu ile belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (2): 71-86.
Isık, S. Yaman M. ve Soran H.(2005). Biyoloji ve biyoloji ögretmenligine karsı tutumlarına göre biyoloji ögretmen adaylarının tiplerinin belirlenmesi Hacettepe Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi 29 : 110 – 116
Kılıç, H. S. ve Çevikcan, E. (2011). Job selection based on fuzzy AHP: an investigation including the students of Istanbul Technical University Management Faculty. International Journal Of Business And Management Studies, 3 (1): 173-182.
Lin, C. J., ve Wu, W. W. (2008). A causal analytical method for group decision-making under fuzzy environment. Expert Systems with Applications, 34(1), 205-213.
Pala, O. (2016). Bulanik Analitik Hiyerarşi Prosesi Ve Meslek Seçiminde Uygulanmasi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(3), 427-445.
Pekkaya, M. ve Çolak, N. (2013). Üniversite öğrencilerinin meslek seçimini etkileyen faktörlerin önem derecelerinin AHP ile belirlenmesi. International Journal Of Social Science, 6 (2): 797-818.
Terzi, S., Kıymetli Şen, İ., ve Solak, B. (2013). Bologna sürecinin muhasebe eğitimine etkisi: üniversitelerin işletme bölümlerinin ders programları üzerine bir inceleme. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Temmuz 2013, 83-99
Ünal, Ö. F. (2011). Analitik Hiyerarşi Prosesi Ve Personel Seçimi Alaninda Uygulamalari. Journal Of Alanya Faculty Of Business/Alanya Isletme Fakültesi Dergisi, 3(2). 1-20
Wu. W. W.. ve Lee. Y. T. (2007). Developing global managers’ competencies using the fuzzy DE-MATEL method. Expert systems with applications. 32(2). 499-507.
Yeşilyurt, C. (2008). Ekonometri Bölümlerinin göreceli performanslarının Veri Zarflama Analizi yöntemiyle karşılaştırılması. KPSS 2007 verilerine dayalı bir uygulama. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi /Journal of the Institute of Social Sciences. 2, 221-232
Yeşilyurt, C. (2009). Türkiye’deki İktisat Bölümlerinin göreceli performanslarının Veri Zarflama Analizi yöntemiyle ölçülmesi: KPSS 2007 verilerine dayalı bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4), 135-147
Yildiz, A., ve Deveci, M. (2013). Bulanık Vikor Yöntemine Dayalı Personel Seçim Süreci. Ege Aca-demic Review, 13(4). 427-436.
Zhou, Q., Huang, W., ve Zhang, Y. (2011). Identifying critical success factors in emergency man-agement using a fuzzy DEMATEL method. Safety science. 49(2). 243-252.
Zhou, R., ve Chan, A. H. (2017). Using a fuzzy comprehensive evaluation method to determine product usability: A proposed theoretical framework. Work, 56(1), 9-19.
Zou. Z. H.. Yi. Y.. ve Sun. J. N. (2006). Entropy method for determination of weight of evaluating indicators in fuzzy synthetic evaluation for water quality assessment. Journal of Envi-ronmental Sciences. 18(5). 1020-1023.