LİDERLERİN KARİZMATİK DAVRANIŞLARI ÇALIŞANLARIN İŞ PERFORMANSINI NASIL ETKİLER? ÇALIŞANLARIN İŞE TUTULMA DÜZEYLERİNİN ARACILIK ROLÜ

Bu çalışmada liderlerin karizmatik davranışlarının çalışanların iş performansı üzerine etkisinde çalışanların işe tutulma tutumlarının aracılık rolü incelenmiştir. Kamu ve özel sektörde çalışan 356 katılımcıdan elde edilen verilere geleneksel ve modern yöntemlerle aracılık testleri uygulanmıştır. Yapılan analizler neticesinde her iki yöntemde de liderlerin karizmatik davranışlarının çalışanların iş performansı üzerine etkisinde çalışanların işe tutulma düzeylerinin kısmi bir aracılık etkisi olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgulara göre liderlerin karizmatik davranışlarının çalışanların iş performansını artırmak için önemli olduğu, ancak iş performansı üzerindeki etkinin bir kısmının çalışanların işe tutulma tutumlarının liderlerin karizmatik davranışlarıyla olumlu yönde geliştirilerek artırılabileceği değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Karizma, İş Performansı, İşe Tutulma, Aracılık Rolü

HOW CHARISMATIC BEHAVIORS OF LEADERS EFFECT JOB PERFORMANCE OF EMPLOYEES? THE MEDIATING ROLE OF JOB ENGAGEMENT

In this study, the mediating role of job engagement attitudes of employees is examined on the interaction between leaders’ charismatic behaviors and job performance. Mediation analyzes with traditional and modern approaches were conducted to the data obtained from 356 participants working in the public and private sectors. Results of both used mediation analyzes showed that job engagement has a partial mediating role in the relationship of leaders’ charismatic behaviors and employees’ job performance. In the light of these findings it is evaluated that leaders’ charismatic behaviors are important to improve employees’ job performance. Along this line job performance can be partially increased by positively devoloping job engagement attitudes of employees through leaders’ charismatic behaviors.

Keywords:

Charisma, Job Performance, Job Engagement, Mediating Role,

PDF

___

Antonakis, J., Fenley, M., Liechti S. (2011). Can charisma be taught? Tests of two interventions, Academy of Management Learning & Education, 2011, 10, 3, 374–396.
Bakker A.B, Xanthopoulou , D. (2013). Creativity and charisma among female leaders: the role of resources and work engagement. The International Journal of Human Resource Management, 24, 14, 2760–2779.
Bakker, A. B., & Bal, P. M. (2010). Weekly work engagement and performance: A study among starting teachers. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 83, 189–206.
Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2014). Job Demands–Resources Theory. In P. Y. Chen, & C. L. Cooper (Eds.), Work And Wellbeing: A Complete Reference Guide (Volume Iıı, Pp. 37–64). Chichester, Uk: Wiley-Blackwell.
Bass, B. M. (1995). Theory of transformational leadership redux. Leadership Quarterly, 6 4, 463-478.
Breevaart, K., Bakker A. B., Demerouti E., Derks, D. (2016). Who takes the lead? A multi-source diary study on leadership, work engagement, and job performance. Journal of Organizational Behavior, 37, 309–325.
Bui H. T.M., Zeng Y., Higgs M. (2017). The role of person-job fit in the relationship between transformational leadership and job engagement. Journal of Managerial Psychology, 32, 5, 373-386.
Chen, C. V., Yuan, M., Cheng, J. & Seifert, R. (2016). Linking transformational leadership and core self-evaluation to job performance: the mediating role of felt accountability. North American Journal of Economics and Finance, 35, 234-246.
Chhajer R., Rose E. L., And Joseph T. (2018). Role of self-efficacy, optimism and job engagement in positive change: Evidence from the middle east. Vikalpa The Journal For Decision Makers, 43(4), 222–235.
Crawford, E. R., Lepine, J. A., & Rich, B. L. (2010). Linking job demands and resources to employee engagement and burnout: A theoretical extension and meta-analytic test. Journal of Applied Psychology, 95, 834–848.
ÇALIŞKAN, A., İ. Akkoç ve Ö. Turunç, (2011), “Örgütsel Performansın Artırılmasında Motivasyonel Davranışların Rolü: Yenilikçilik ve Girişimciliğin Aracılık Rolü”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İBF Dergisi, 16(3):363-401.
Çalışkan, A. ve Akkoç, İ. (2012). “Girişimci ve Yenilikçi Davranışın İş Performansına Etkisinde Çevresel Belirsizliğin Rolü”, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:9, Sayı:1, 1-29.
Çalışkan, A. (2018). Dönüşümcü Liderliğin İş Performansına Etkisi: Lider Üye Etkileşimi ve Örgütsel Bağlılığın Aracılık Rolü, Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 8, 104-140.
Çöl, G. (2008). Algılanan güçlendirmenin iş gören performansı üzerine etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), 35-46.
Çömez P. (2007). Değişim yönetiminde dönüştürücü liderlik davranışlarının firma performansına etkileri üzerine bir araştırma(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, İstanbul.
Doğan, S. & Şahin, F. (2009). Ruhsallık, duygusal zekâ ve dönüştürücü liderlik davranışları üzerine bir araştırma. "İş, Güç" Endüstri İlişkileri Ve İnsan Kaynakları Dergisi, 11, 3, 67-88.
Eryılmaz, E. & Doğan, T. (2012). İş yaşamında öznel iyi oluş: utrecht işe bağlılık ölçeğinin psikometrik niteliklerinin incelenmesi. Klinik Psikiyatri, 15, 49-55.
Hawkes A. J., Biggs A.& Hegerty E. (2017). Work engagement: investigating the role of transformational leadership, job resources, and recovery. The Journal of Psychology, 2017, 151, 6, 509–531. Jung, D. I., Chee, C. & Anne W. (2003). The role of transformational leadership in enhancing organizational innovation: hypotheses and some preliminary findings. The Leadership Quarterly, 14, 525-544.
Kahn, W.A. (1990). Psychological conditions of personal engagement and disengagement at work. Academy Of Management Journal, 33, 692-724.
Keyes, C. F. 2002. Weber and anthropology. Annual Review Of Anthropology, 31, 233–255.
Kirkman, B. L. & Rosen, B. (1999). Beyond self-management: antecedents and consequences of team empowerment. Academy Of Management Journal. 42 (1): 58-74.
Mccall Morgan W. Jr. (1986). Human Resource Management, 25, 3, 481-484: John Wiley & Sons , Inc.
Mimir, M. (2008). Liderlik tarzlarının firma performansı ve çalışanların kuruma olan bağlılıklarına etkisi üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gebze, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Moriano J. A., Molero F., Topa G. & Mangin Jean-Pierre L. (2011). The influence of transformational leadership and organizational identification on intrapreneurship. Int. Entrep Manag. J., 10, 103–119.
Özkalp, E. & Meydan, B. (2015). Schaufeli ve Bakker tarafından geliştirilmiş olan işe angaje olma ölçeğinin türkçe’de güvenilirlik ve geçerliliğinin analizi. İş, Güç Endüstri İlişkileri Ve İnsan Kaynakları Dergisi, 17(3), 04-19.
Rastbin P. (2016). To investigate the relationship between transformational leadership with inter-organizational entrepreneurship (A case study: Kurdistan province industrial firms). Journal Tourism Hospit 5: 190, 1-7.
Rich, B. L., Lepine, J. A., & Crawford, E. R. (2010). Job engagement: antecedents and effects on job performance. Academy of Management Journal, 53(3), 617–635.
Salanova, M., Agut, S., & Peiro, J. M. (2005). Linking organizational resources and work engagement to employee performance and customer loyalty: The mediation of service climate. Journal of Applied Psychology, 90, 1217-1227.
Schaufeli W. B., Salanova M., Gonzalez-Roma V. & Bakker A. B.(2002). The measurement of engagement and burnout: A two sample confirmatory factor analytic approach. Journal of Happiness Studies, 3: 71–92.
Schaufeli, W. B., & Bakker, A. B. (2004). Work engagement: the measurement of a concept. Gedrag En Organisatie, 17, 89–112.
Schaufeli, W. B., Bakker, A. B. & Salanova, M. (2006). The measurement of work engagement with a short questionnaire: A cross-national study. Educational and Psychological Measurement. 66(4), 701-716.
Shamir, B., Arthur, M. B., & House, R. J. (1994). The rhetoric of charismatic leadership: A theoretical extension, a case study and implications for research. Leadership Quarterly, 5: 25-42.
Shamir, B., House, R. J., & Arthur, M. B. (1993). The motivational effects of charismatic leadership: A self concept-based theory. Organization Science, 4, 577-594.
Shoghi B., Pour J. R.& Azizi G. (2013). The relationship between affecting factors on corporate entrepreneurship in metal industries of kaveh industrial city. Applied Mathematics In Engineering, Management and Technology 1, 3, 68-91.
Taylor, J. S.M.(2012). Max weber revisited: Charisma and institution at the origins of christianity. Australian E Journal of Theology 19,3, 195-208.
Vila-Vázquez G., Castro-Casal, C., Álvarez-P. & Dolores, Río-A. Luisa D. (2018). Promoting the sustainability of organizations: Contribution of transformational leadership to job engagement. Sustainability, 10, 4109, 1-17.
Wen, X., Gu, L., Wen, S. (2019). Job satisfaction and job engagement: Empirical evidence from food safety regulators in Guangdong, China. Journal of Cleaner Production, 999-1008.
Xenikou A. (2014). The cognitive and affective components of organisational identification: The role of perceived support values and charismatic leadership. Applied Psychology: An International Review, 63 (4), 567–588.
Yetiş, M. (2013). Kara Kuvvetleri Komutanlığında görevli subayların dönüştürücü liderlik yapıları üzerine uygulamalı bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). KHO Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yılmaz, V. & Dalbudak, İ. (2018). Aracı değişken etkisinin incelenmesi: Yüksek hızlı tren işletmeciliği üzerine bir uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14, 2, 517-534.