KURULUŞ YERİ SEÇİMİNDE ANALİTİK HİYERARŞİK SÜREÇ YÖNTEMİ: SAĞLIK KURUMLARINDA BİR UYGULAMA

Tesis yeri seçimi stratejik kararların başında gelmektedir. Zira çok önemli bir yatırım gerektiren bu konuda belirli bir bilimsel araştırma yapmaksızın atılacak herhangi bir hatalı adımın telafisi olmayacaktır. Bu konuda son yıllarda önemli gelişmelere tanıklık eden çok kriterli karar verme teknikleri, karar vericiler için önemli bir bilimsel destek sağlamaktadır. Çünkü tüm stratejik kararlar gibi, tesis yeri seçimi kararları da birçok farklı kriterin etkisi altında verilmek durumundadır. Bu çalışmada sağlık kurumlarında son derece yüksek maliyetler gerektiren ve stratejik bir karar olan tesis yeri seçimi konusu, çok kriterli karar verme tekniklerinden son yıllarda yaygın kullanım alanı bulan analitik hiyerarşi süreci yöntemi kullanılarak ele alınmıştır. Bu kapsamda; literatürde aynı konuda yapılan çalışmalarda çoğunlukla ele alınan kriterlerden uzman görüşleri de alınarak konum, bakımlılık, maliyet ve demografi kriterleri analizde kullanılmış ve yapılan analiz neticesinde kararda öne çıkan değişkenin % 35,48’lik bir oranla demografi olduğu tespit edilmiştir. Diğer değişkenler ise ağırlık sırasına göre; % 19,01 ile maliyet, % 7,85 ile bakımlılık ve % 4,33 konum özellikleri şeklinde sıralanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri, Kuruluş Yeri Seçimi, Analitik Hiyerarşi Süreci

ANALYTIC HIERARCHY PROSES IN THE LOCATION SELECTION: AN APPLICATION IN HEALTH INSTITUTIONS

Facility location selection is one of the strategic decisions. Because, without making any scientific research on this subject which requires a very important investment, any wrong steps will not be compensated. Multi-criteria decision-making techniques, which have witnessed significant developments in this area in recent years, provide important scientific support for decision makers. Because, like all strategic decisions, facility location selection decisions should be made under the influence of many different criteria. In this study, the facility location selection decisions, which is a strategic decision that requires extremely high costs in health institutions, has been discussed by using analytical hierarchy process method which is widely used in multi-criteria decision-making techniques in recent years. In this context; the criteria of position, maintenance, cost and demography were used in the analysis by considering the literatüre and the expert opinions. As a result of the analysis, it was determined that the most important variable in the decision was demography with a ratio of 35.48%. Other variables according to the order of weight; cost with 19,01%, well-maintaining with 7,85% and location characteristics with 4,33%.

Keywords:

Multi Criteria Decision Making Techniques, Facility Location Selection, Analytic Hierarchy Process,

PDF

___

Ackoff, R.L. (1978), The Art of Problem Solving, John Wiley & Sons.Inc., New York.
Akkoç, İrfan, Abdullah Çalışkan ve Ömer Turunç (2012), “Gelişim ve Rasyonel Alt Kültürlerinin Girişimci Davranışa Etkisi: Algılanan Çevresel Belirsizliğin Aracılık Rolü”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (4): 65-84.
Aktaş, R., Doğanay, M.M., Gökmen, Y., Gazibey, Y., Türen, U. (2015), Sayısal Karar Verme Yöntemleri, Beta Basın Yayım Dağıtım, İstanbul.
Aladağ, Z. (2014), Karar Teorisi, Umuttepe Yayın No.: 45, Mühendislik Bilimleri Dizisi: 2, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
Aladağ, Z. (2016), Yöneylem Araştırması, Umuttepe Yayın No.: 171, Mühendislik Dizisi: 22, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
Çalışkan, A. ve Pekkan, N. (2017), “Psikolojik Sermayenin İşe Yabancılaşmaya Etkisinde Örgütsel Desteğin Aracılık Rolü”. İş ve İnsan Dergisi. 4/1: 17-33.
Çöğürcü, İ., (Ed. Güvenek, B., Sağlık Ekonomisi-Mikro ve Makro Boyutlarıyla) (2015), “Sağlık Hizmetleri Piyasa Arz ve Talebi”, Çizgi Kitabevi, Konya.
Demirci, A. (2018), Teori ve Uygulamalarla Veri Zarflama Analizi, Gazi Kitabevi, Ankara.
Golden, B.L., Wasil E.A. ve Harker P.T. (1989), “The Analytic Hierarchy Prosess: Applications and Studies”, Springer-Verlag
Kavuncubaşı, Ş. ve Yıldırım, S., (2012), Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi, Siyasal Kitabevi, Ankara.
Özalp, N. (2015), Matematiksel Modelleme, Gazi Kitabevi, Ankara.
Özcan, A. Y., (Çev. Kavuncubaşı, Ş. ve Yıldırım, S.) (2013), Sağlık Kurumları Yönetiminde Sayısal Yöntemler-Tenikler ve Uygulamalar, Siyasal Kitabevi, Ankara.
Özden, K. (1989), Yöneylem Araştırması, Hava Harp Okulu Yayınları, İstanbul.
Özgüven, C. (2008), Doğrusal Programlama ve Uzantıları – Model Kurma Örnekleri, Detay Yayıncılık, Ankara.
Öztürk, A. (2009), Yöneylem Araştırması, 12. Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa.
Ramalingham, P. (1976), System Analysis for Managerial Decisions, John Willey & Sons Inc., New York.
Saaty, T.L. (1986), “Axiomatic Foundation of the Analytic Hierarchy Process”, Management Science, 32(7).
Saaty, T.L. (1996), Decision Making with Dependence and Feedback: The Analytic Network Process, RWS Publications.
Saaty, T.L. (2005), “The Analytic Hierarchy and Analytic Network Process for the Measurement of Intangible Criteria and for Decision Making”, Springer, Boston.
Saaty, T.L. ve Sodenkamp, M. (2008) “Making Decisions in Hierarchic and Network Systems”, International Journal of Applied Decision Sciences, Vol. 1, No. 1.
Stevenson, W.J. (2007), Operations Management, McGraw Hill/Irwin Companies, New York, USA.
Tütek, H.H., Gümüşoğlu, Ş., Özdemir, A. (2012), Sayısal Yöntemler – Yönetsel Yaklaşım, Beta Basın Yayım Dağıtım, İstanbul.
URL1: https://tr.wikisource.org/wiki/Hammurabi_Kanunlar%C4%B1, Erişim Tarihi: 14.05.2018.
URL 2: https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa82.htm, Erişim Tarihi: 14.05.2018.
Yaralıoğlu, K. (2004), Uygulamada Karar Destek Yöntemleri, İlkem Ofset, İzmir.
Yozgat, U. (1994), Yönetimde Karar Verme Teknikleri, Beta Basın Yayım Dağıtım, İstanbul.