MEİS, KARAADA VE FENER ADASI'NIN DOĞU AKDENİZ DENİZ YETKİ ALANLARI SORUNUNA MUHTEMEL ETKİLERİ

Türkiyenin Kaş/Antalya bölgesinde, kıyının hemen karşısında yer alan Meis, Karaada ve Fener Adası, kendi aralarında bir ada grubu veya bağlı adacık değildirler. Bilakis, bu adalar, Doğu Akdenizin müstakil nitelikteki adalarındandırlar ve Anadolu yarımadasının da doğal sualtı uzantısı üzerindedirler. Bununla birlikte, Meis ile birlikte bu iki müstakil ada, son on yılda Doğu Akdenize damgasını vuran deniz yetki alanları sorununun üçüncü taraflarca nadiren ilgi ve dikkat çeken, genelde görünmez ama güçlü aktörleridir. Zira Yunanistan egemenliğindeki Meise karşılık, egemenliği tartışmalı statüdeki Karaada ve Fener Adasının Yunan egemenliğinde olması ve adalara karasuları yanında ilave deniz yetki alanları tanınması durumu, Doğu Akdenizde kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölgenin sınırlandırılmasında Türkiye ve KKTCnin pozisyonunu zayıflatabilecek ve aynı ölçüde Yunanistan ve GKRYnin pozisyonunu kuvvetlendirebilecektir. Bu bağlamda, bu çalış- manın ana amacı, söz konusu üç bağımsız Akdeniz adasının tartışmalı hukukî statüleri ile bunların Doğu Akdeniz deniz yetki alanları sorunundaki yerlerini ve muhtemel etkilerini irdelemek ve ortaya koymaya çalışmaktır

POSSIBLE IMPACTS OF MEGISTI (MEIS), RHO (KARAADA) AND HYPSILI (FENER ADASI) ON THE EASTERN MEDITERRANEAN MARITIME JURISDICTION AREAS CONFLICT

Megisti, Rho and Hypsili which locate just across the coast in the Kaş/ Antalya province of Turkey are not a group of islands or adjacent islet. On the contrary, these islands are independent islands of the Eastern Mediterranean and lay on the natural sea-shelf of the Anatolian peninsula as well. However, these two independent islands together with Megisti as rarely attracting interest and attention of the third parties, are usually unvisible but robust actors of the Eastern Mediterranean maritime jurisdiction areas conflict. Apart from Greek-Megisti, the situation which necessitates that Rho and Hypsili whose sovereignities are disputable are under Greek sovereignty and entailed to have additional maritime jurisdiction rights beside territorial waters might have negative impacts on Turkish and Turkish Cypriots position, while strenghtening the Greek and Greek Cypriots position. In this respect, the main aim of this study is to analyze and put forward the disputed judicial status of these three independent Mediterranean islands and their places and possible impacts on the Eastern Mediterranean maritime jurisdiction areas conflict.

PDF

___

Acer, Yücel, Doğu Akdenizde Deniz Alanlarının Sınırlandırılması ve Türkiye, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt. 1, Sayı. 1, 2005, s. 85-91.
Açıkgönül, Yunus Emre, Nikaragua/Kolombiya Kararı Işığında Doğu Akdenizdeki Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması Ortadoğu Analiz, Cilt. 6, Sayı. 65, Kasım-Aralık 2014, s. 66-69.
Ak, Gökhan, Egede Temel Sorun: Unutul(may)an Türk Adaları, içinde Ulvi Keser, (yay.haz.), Mare Nostrumdan Casus Belliye: Bizim Deniz Akdeniz (Ankara: AKAUM Yayını, 2013), s. 170-197.
Aydın, Levent, Bolat, İbrahim ve Yavuz, Mine, der., Uluslararası Enerji Siyasetinin Dinamikleri ve Türkiyeye Yansımaları, Rapor No: 2014-3, Ankara Strateji Enstitüsü, Ağustos 2014.
Barbaros, Akdenizi salladı!, Sabah, 21 Ekim 2014, http://www.sabah.com.tr/dunya/2014/10/21/ barbaros-akdenizi-salladi.
Başeren, Sertaç Hami, Egede Ada, Adacık ve Kayalıkların Uluslararası Andlaşmalarla Tayin Edilen Hukuki Statüsü, Ali Kurumahmut, yay.haz., Egede Temel Sorun (Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1998), s. 81-116.
Başeren, Sertaç Hami, Doğu Akdeniz Deniz Yetki Alanları Uyuşmazlığı, Stratejik Araştırma ve Etüt Merkezi (SAREM), Cilt. 8, Sayı. 14, 2010, s. 129-184.
Başeren, Sertaç Hami, Doğu Akdeniz Deniz Yetki Alanları Sınırlandırması Sorunu: Tarafların Görüşleri, Uluslararası Hukuk Kurallarına Göre Çözüm ve Sondaj Krizi, Sertaç Hami Başeren, (yay.haz.), Doğu Akdeniz Deniz Yetki Alanlarında Hukuk ve Siyaset (Ankara: A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını, 2013), s. 253-305.
Doğu Akdeniz Kıta Sahanlığı ve Türkiyenin Stratejisi, Başkent Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi Paneli, Ankara, 22 Şubat 2007, s. 27.
Doğu Akdenizde Enerji Keşifleri ve Türkiye, Bilge Adamlar Kurulu Raporu, BİLGESAM, Rapor No: 59, Aralık 2013.
BM Nezdinde Türkiyenin Daimi Temsilciliğinin 2 Mart 2004 tarihli, 2004/Turkuno DT/4739 sayılı Notası.
ICJ, Rep. 2001, Case Concerning Maritime Delimitation and Territorial Questions between Qatar and Bahrain, 16 Mart 2001.
Arbitration Decision, 31 ILM 1149 ve 95 ILR 645, Case Concerning the Delimitation of Maritime Areas Between Canada and the French Republic, 10 June 1992.
Churchill, Robin R. and A. Vaughan Lowe, The Law Of The Sea, (3rd ed.), (Manchester: Manchester University Press, 1999).
Coşar, Ömer Sami, Türk topraklarında Yunan idaresi var! / Lozan antlaşması yü- rürlükte değil mi? / Kaçakçılar adası: Meis / Meisdeki Rumluğu Yunanistan öldürdü, Yeni İstanbul, 1/4 Haziran 1970, s. 1, 7.
Doğal gaz ortak devlete ait olacak, Milliyet, 7 Şubat 2015, http://www.milliyet.com. tr/-dogal-gaz-ortak-devlete-ait/dunya/detay/2009939/default.htm.
Doğu Akdenizde o sondajdan gaz çıkmadı, Borsa Gündem, 22 Aralık 2014, http:// www.borsagundem.com/emtia-doviz-piyasalari/dogu-akdeniz_de-o-sondajdangaz-cikmadi-645833.htm.
Evans, Malcolm, Case Concerning Maritime Delimilation and Territorial Questions between Qatar and Bahrain (Qatar v.Bahrain), International and Comparative Law Quarterly, Cilt. 44, 1995, s. 691-698.
Gündüz, Aslan, Milletlerarası Hukuk Temel Belgeler, Örnek Kararlar, (5.b.), (İstanbul: Beta Yayınları, 2003).
Gündüz Aslan ve Hüseyin Öztürk (Der.), Ege Kıta Sahanlığı ve İlişkili Sorunlar Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 14-15 Aralık 2002, İstanbul, (İstanbul: TÜDAV Yayınları, 2002).
Hubert Faustmann, Ayla Gürel ve Gregory M. Reichberg (Yay.Haz.), Kıbrıs Açık Denizindeki Hidrokarbonlar: Bölgesel Siyaset ve Servet Dağılımı, PCC Raporu 1/2012, Friedrich Ebert Stiftung ve Peace Research Institute Oslo (PRIO), 2012.
Highet, Keith, Delimitation of the Maritime Areas between Canada and France, American Journal of lnternational Law, Cilt. 87, 1993, s. 452-464.
Karaçin, Betül Buke, Doğu Akdenizde Enerji Serüveni, Analist Dijital Sayı, Kasım 2010, http://www.usakanalist.com/detail.php?id=215, 16 Şubat 2015.
Kıbrıs Rum Kesimi ile Mısır Arasında Gizli Anlaşma İmzalandı, SonDakika.com, 17 Şubat 2015, http://www.sondakika.com/haber/haber-kibris-rum-kesimi-ile-misirarasinda-gizli-anlasma-6976751/.
Kildokum, Hakan, Kıbrıs Adası ile Anadolu Yarımadası Arasındaki Siyasi İlişkinin Tarihsel Bir Analizi, (ATAUM Uluslararası İlişkiler 26. Dönem Uzmanlık Ödevi, Ankara, 2004), s. 14., s. 1-32.
Kuran, Selami, Uluslararası Deniz Hukuku, (İstanbul: Arıkan Bas.Yay., 2006).
Kurumahmut, Ali, Egede Temel Sorun: Egemenliği Tartışmalı Adalar, (Ankara: TTK Yayınları, 1998).
Kurumahmut, Ali, Karaada (Ro), Meis ve Fener Adası (İpsili), Sertaç Hami Başeren, (yay.haz.), Doğu Akdeniz Deniz Yetki Alanlarında Hukuk ve Siyaset (Ankara: A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını, 2013), s. 327-335.
Kutlay, Mustafa, Güney Kıbrısın Petrol Arama Hamlesi: Kıbrıs Sorununu Denize Taşıma Stratejisi, Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK), 12 Şubat 2012, http://www.usak.org.tr/ myazdir.asp?id=2327.
Küçük, Cevdet, Ege Adalarının Egemenlik Devri Tarihçesi, (Ankara: SAEMK Yayınları, 2001).
Birleşmiş Milletler, Legislative Decree Nu. 138 concerning territorial waters and sea areas of 7 September 1983, www.un.org/Depts/los/LEGISLATION AND TREATIES/STATEFILES/ LBN.htm.
LNTS (League of Nations Treaty Series), Cilt. 28, Sayı. 11.
Meray, Seha L. (Çev.), Lozan Barış Konferansı: Tutanaklar-Belgeler [8 Kitap], (3.b.), (İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2001).
Özel, Sabahattin, Meis Adası ve Başlangıcından Günümüze Meis Sorunu, Silahlı Kuvvetler Dergisi, Cilt. 114, Sayı. 345, 1995, s. 3-8.
Özgen, Cenk, Doğu Akdenizde Enerji Güvenliğine Yönelik Bir Girişim: Akdeniz Kalkanı Harekâtı, Akademik ORTA DOĞU, Cilt. 8, Sayı. 1, 2013, s. 101-114.
Özkan, Arda, Doğu Akdenizde Münhasır Ekonomik Bölgenin Sınırlandırılması Uyuşmazlığı, II. Bölgesel Sorunlar ve Türkiye Sempozyumu (1-2 Ekim 2012) Tebliği, (Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Yayını, 2013), s. 374-380.
Özman, Aydoğan, Deniz Hukuku I, (Ankara: Turhan Kitabevi, 2006).
Pazarcı, Hüseyin, Doğu Ege Adalarının Askerden Arındırılmış Statüsü, (Göz.Geç.2.b.), (Ankara: Turhan Kitabevi, 1992).
Pazarcı, Hüseyin, Uluslararası Hukuk, (8.b.), (Ankara: Turhan Kitapevi, 2009).
Rusyanın Güney Kıbrıs Rum Kesiminde Askeri Üs İnşa Etmesi, SonDakika.com, 13 Şubat 2015, http://www.sondakika.com/haber/haber-rusya-nin-guney-kibrisrum-kesiminde-askeri-us-6962149/.
Saka, Mehmet, Ege Denizinde Türk Hakları, (3.b.), (İstanbul: Dergâh Yayınları, 1974).
Fatma Taşdemir, Kıbrıs Adası Açıklarında Petrol ve Doğalgaz Arama Faaliyetleri Kapsamında Ortaya Çıkan Krizin Hukuki, Ekonomik ve Siyasi Boyutları, Rapor No: 2012-3, Ankara Strateji Enstitüsü Yayınları, Eylül 2012.
Taşkıran, Cemalettin, Oniki Adanın Dünü ve Bu Günü, (Ankara: Genelkurmay Basım Evi, 1996).
Tekil, Fahiman, Deniz Hukuku, (6.b.), (İstanbul: Alkım Yayınevi, 2001).
Toluner, Sevin, Milletlerarası Hukuk Dersleri-Devletin Yetkisi, (4.b.), (İstanbul: Beta Yayınevi, 1989).
Treaties and Other International Acts Series, No 1648.
Turan, Şerafettin, Rodos ve 12 Adanın Türk Hâkimiyetinden Çıkışı, Belleten, Cilt. 29, Sayı. 113, 1965, s. 77-119.
Tutar, Ercüment, Egemen İngiliz Üsleri ve Küresel Bağlantıları, Kıbrıs Türk Stratejik Araştırmalar Dergisi, Sayı. 3, Ocak-Şubat 2010, s. 49-58
Türkiyeye Akdenizde Büyük Oyun, Bugün, 29 Kasım 2011, http://medyarazzi.com/ haber/20111129/452762/0/turkiye-ye-akdeniz-buyuk-oyun.html.
UNCLOS United Nations Convention on the Law of the Sea of 10 December 1982, Reparation Law, 19 Mart 2013, http: http://www.reparationlaw.com/resources/ unclos-united-nations-convention-on-the-law-of-the-sea-of-10-december-1982/.
United Nations (UN), The Law of the Sea-United Nations Convention on the Law of the Sea, (New York: UN Publication, 1997).
UNTS (United Nations Treaty Series), Cilt. 49, Sayı. 3.
USGS (The US Geological Survey) Report, Assessment of Undiscovered Oil and Gas Resources of the Levant Basin Province, Eastern Mediterranean, 12 Kasım 2014, http://pubs.usgs.gov/fs/2010/3014/pdf/FS10-3014.pdf.
Uzgel, İlhan, İtalyayla İlişkiler, Baskın Oran, ed., Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar (Cilt-I: 1919-1980), (6.b.), (İstanbul: İletişim Yayınları, 2002), s. 292-313.
Yavuz, Celalettin, Menteşe Adaları (Oniki Ada)nın Tarihi, (İstanbul: Deniz Harp Okulu Basım Evi, 2003).
Cihat Yaycı, Doğu Akdenizde Deniz Yetki Alanlarının Paylaşılması Sorunu ve Türkiye, Bilge Strateji, Cilt. 4, Sayı. 6, 2012, s. 1-70.
Yıldız, Dursun, Akdenizin Doğusu (Tarihi Geçmişi, Stratejik Önemi ve Su Sorunu Açı- sından), (İstanbul: Bizim Yayınlar Kitapevi, 2008).
Yunanistan, İsrail, Mısır ve Güney Kıbrısın Akdenizde Ortak Tatbikatı Eroğlu, SonDakika.com, 12 Şubat 2015, http://www.sondakika.com/haber/haber-yunanistanisrail-misir-ve-guney-kibris-in-akdeniz-6960760/.