Çelikhan İlçesi Aksu Köyü Örneğiyle Geleneksel Çocuk Oyunlarının Yapı ve İcrası

Oyun, çocuklar için vazgeçilmez bir aktivite olarak kabul edilir. Çocukların hayatının hemen hemen her anında yer alan oyunlar, eğitim ve eğlence yönüyle birçok işleve sahiptir. Oyun, çocuğun fiziksel gelişimine katkı sağladığı gibi zihinsel gelişimine de katkıda bulunmaktadır. Oyunların bu işlevlerinin yanı sıra çocuğun kültürel gelişiminde de aktif rol oynadığı görülür. Yaşam biçimlerinde meydana gelen değişim ve gelişimler, çocuk oyun alanlarını ve oyun türlerini sınırlandırmaktadır. Teknolojik, ekonomik ve toplumsal yapıda meydana gelen gelişmeler; geleneksel çocuk oyunlarının gün geçtikçe unutulmasına sebep olmaktadır. Bu çalışmada; Adıyaman ili Çelikhan ilçesi Aksu köyünde derlemiş olduğumuz geleneksel çocuk oyunları hakkında oyunlarla ilgili görseller kullanılarak ayrıntılı bilgiler verilmiştir. Çocuk oyunları halk bilimi disiplininde önem verilen konularından biridir. Her toplumun kendine ait, uzun yıllar içerisinde benimseyip nesilden nesile aktararak oynadığı geleneksel oyunları mevcuttur. Bu çalışmanın amacı; Aksu köyüne ait geleneksel çocuk oyunlarını tespit edip tanımlamak, bu sayede oyunların unutulmadan gelecek nesillere bir kültür mirası olarak aktarımını sağlamaktır.

Anahtar Kelimeler:

Aksu köyü, çocuk, geleneksel çocuk oyunları, işlev.

The Structure and Fulfillment of Traditional Children's Games with the Example of Çelikhan County Aksu Village

Games are considered as indispensable activities for children. These games, which take place at almost every moment of children's lives, have many functions in terms of education and entertainment. Game contributes to the mental development of the child as well as to physical development. In addition to these functions, it is seen that games play an active role in the cultural development of children. Changes and developments in lifestyles limit children's playgrounds and types of games. Developments in technological, economic, and social structures cause traditional children's games to be forgotten day by day. In this study, it has been given information about traditional children's games compiled in Aksu village of the Çelikhan district of Adıyaman province by using visuals related to the games. Children’s games are the one of the most important topics in the discipline of folklore. Every society has its own traditional games that are played, passed down by adopting for long ages. The aim of this study is to identify and define the traditional children’s games which are belong to Aksu village, thus ensuring to hand the games down the next generations as a cultural heritage without being forgotten.

Keywords:

Aksu village, child, traditional children, function,

PDF

___

AKSOY, Hüseyin (2014). “Çocuk Oyunlarının İşlevleri: Sarıkeçili Yörük Çocuk Oyunları”, Milli Folklor, S.101, s.65-276.
AND, Metin (2003). Oyun ve Bügü, Türk Kültüründe Oyun Kavramı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
BASCOM, William R. (2010). Folklorun Dört İşlevi. (çev. Ferya Çalış) Ankara: Geleneksel Yayınları.
ÇOBANOĞLU, Özkul (2005). Halk bilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
ÇOKLUK, Ömay - vd. (2011). Nitel Bir Görüşme Yöntemi: Odak Grup Görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim, s.95-107.
FEDAKÂR Pınar ve ŞARMAN KORKUTAN Selnur (2016). “Seferihisar Geleneksel Çocuk Oyunlarının Yapısal Analizi”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S 25/1, s.366-374.
HUİZİNGA, Johan (2006). Homo Ludens Oyunun Toplumsal İşlevi Üzerine Bir Deneme. (çev. Mehmet Ali Kılıçbay). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
IRMAK, Yılmaz(2016).”Bingöl Geleneksel Çocuk Oyunları”, Bingöl Araştırmalar Dergisi, S.1, s.67-86.
KARKINLI, Reyhan (2017). “Özbeklerde Çocuk Oyun - Oyuncak Kültürü ve Çocuk Oyunları Üzerine Bir Tasnif Denemesi”, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, S 12, s.485-98.
MALİNOWSKİ, Bronislaw (1992). Bilimsel Bir Kültür Teorisi .(çev. Saadet Özkal). İstanbul: Kabalcı Yayınevi. ONUR, Bekir ve Neslihan Güney (2002). Türkiye’de Çocuk Oyunları: Derlemeler. Ankara: Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
ÖZDEMİR, Nebi (2006). Türk Çocuk Oyunları I-II. Ankara: Akçağ Yayınları,
ÖZDEMİR, Nebi, (1997). “Türkiye Cumhuriyeti Dönemi Çocuk Oyunlarının Halk Bilimi Açısından İncelenmesi”. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
SALLABAŞ, Muhammed Eyyüp (2020). “Halk Biliminin İşlevleri Bağlamında Geleneksel Çocuk Oyunları: RTÜK Çocuk Oyunları”. Millî Folklor, C.16, S.126, s. 99-109.
Türkçe Sözlük (1998). C.2, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
KK1: Derviş Karaca, Erkek, 72, Adıyaman, Emekli, İlkokul, 03.02.2021
KK2: Nezire Karaca, Kadın, 42, Adıyaman, Ev Hanımı, 4 Yıllık İlkokul, 03.02.2021
KK3: Elif Varol, Kadın, 14, Adıyaman, Öğrenci, İlkokul,10.03.2021.
KK4: Damla Varol, Kadın, 11, Adıyaman, Öğrenci, İlkokul,12.03.2021
KK5: Narin Altınışık, Kadın, 12, Adıyaman, Öğrenci, İlkokul,05.04.2021
KK6: Berivan Akkurt, Kadın, 23, Adıyaman, Öğrenci, Üniversite,22.04.2021.
KK7: Buse Artuç, Kadın, 17, Adıyaman, Öğrenci, Lise,24.04.2021.