TÜRKİYE’DE KAYIT DIŞI İSTİHDAMLA MÜCADELE POLİTİKALARININ ANALİZİ / The Analysis Of Policies To Fight Against Informal Employment In Turkey
Kayıt dışı istihdam, kayıt dışı ekonominin çalışma hayatına yansımasıyla ortaya çıkan önemli bir sorun olup, çalışma hayatını düzenleyen hukuk kurallarına uyulmaksızın kayıt ve beyan dışı işçi çalıştırılması şeklinde ortaya çıkmaktadır. Kayıt dışı istihdam sadece gelişmekte olan ülkelerin değil gelişmiş ülkelerin de temel ekonomik sorunlarından birisidir. Kısa dönemde işsizliği ve yoksulluğu azaltması, belirli kesimlere gelir imkânı sağlaması gibi olumlu sonuçları olmakla birlikte, kayıt dışı istihdamın uzun dönemde kamu gelirlerini azaltması, haksız rekabete yol açması, kaynak dağılımını bozması gibi nedenlerle ülkelerin sosyo-ekonomik istikrarını tehdit edici olumsuz etkileri de bulunmaktadır. Kayıt dışı ekonomideki faaliyetlerden kaynaklanan mali kayıplar ve kayıt dışılığın olumsuz ekonomik ve sosyal etkileri nedeniyle birçok ülke kayıt dışı istihdamı azaltmaya çalışmaktadır. Bu kapsamda sadece denetime dayalı mücadele yerine kayıt dışı çalışmaya neden olan sorunları ortadan kaldırmaya yönelik politikalarda uygulanmalıdır. Böylece sadece bir politikaya ağırlık vermek yerine karma politika yaklaşımı ile birçok politika eş zamanlı olarak planlı, sistematik ve kararlı şekilde uygulanarak, bir yandan sosyal güvenlik primleri, vergiler, istihdamla ilgili bürokratik süreçler azaltılırken, bir yandan da kayıt dışı istihdama yönelik denetim ve yaptırımlar artırılmalıdır.
Anahtar Kelimeler:
Kayıt Dışı İstihdam, Kayıt Dışı Ekonomi, İstihdam, İşsizlik
THE ANALYSIS OF POLICIES TO FIGHT AGAINST INFORMAL EMPLOYMENT IN TURKEY / Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Politikalarının Analizi
Informal employment is an important problem arising from the informal economic sector. This arises when employees are undeclared and are not regulated under the rules which govern the working life. Informal employment is not only the developing countries main economic problem. It is also one of the main economic problems of developed countries. Although it reduces the unemployment, poverty and provides income for certain segments of the society for a short period of time, it creates a reduction in public revenue, unfair competition and disruption of recourse distribution which may be a threat to a country’s socioeconomic stability. Due to the financial losses it causes and its negative economic and social effects, most countries try to reduce the rate of informal employment in the economy. In this context it is advised to remove politics that cause people to turn to informal employment rather than the informal employment itself. Therefore, instead of giving importance to one policy, a mixed policy approach should be implemented in a planned, systematic and decisive manner. While taxes and social security premiums are reduced and the bureaucratic process related to employment is shortened, on the other hand, the rules governing the informal employment should be increased by the governing bodies.
Keywords:
InfInformal Employment, Informal Economy, Employment, Unemployment,
___
- Baldemir, Ercan vd. (2005), “Türkiye’de Kayıt Dışı Ekonominin MIMIC Model ile Tahminlenmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 231-243.
- Demir, Mehmet vd. (2016), “Vergi Dairesi Personeli Açısından Vergi Aflarının Etkinliği: Sivas İlinde Bir Araştırma”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(2), 275-302.
- GİB (2009), Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı (2008-2010), Gelir İdaresi Başkanlığı, No. 87, Ankara.
- Gülcemal, Ekrem (2009), “Türkiye’deki Kamu Kurumlarının Kayıt Dışı İstihdamla Mücadeledeki Görevleri Sosyal Güvenliğin Yaygınlaştırılmasındaki ve Denetimdeki Rolleri Kurumlar Arası Koordinasyonun Sağlanması”, Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı İzmir Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü.
- Güloğlu, Tuncay vd. (2003), “Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdam Gerçeğine Bir Bakış”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 45, 51-96.
- KADİM (2006), Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Projesi İle İlgili 2006/28 Sayılı Başbakanlık Genelgesi (2006), T.C. Resmi Gazete, 26309, 4 Ekim 2006.
- Kaleli, Ebubekir (2015), “Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdamın Vergi Gelirleri ve Ekonomi Üzerine Etkileri”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kamalıoğlu, Nadire Çoruhlu (2014), “Kayıt Dışı İstihdam ve Türkiye’de Uygulanan Mücadele Politikalarının Değerlendirmesi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Karaarslan, Erkan (2010), Kayıt Dışı İstihdam ve Neden Olduğu Mali Kayıpların Bütçe Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği, Mali Hizmetler Derneği Yayın No:7, Ankara.
- Karaarslan, Erkan (2011), “Kayıt Dışı İstihdamın Çözümünün Önündeki En Önemli Engel: Kendi İradeleri İle Kayıt Dışında Çalışanlar”, TÜSİAD Görüş Dergisi, 66, 25-29.
- Oğuztürk, Bekir Sami ve Ünal, Ertuğrul Kutay (2015), “Türkiye’de Vergi Denetiminde Yeni Dönem”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 7(13), 207-237.
- Önder, Merve (2012), “Türkiye’de Kayıt Dışı Ekonomi ve Uluslararası Uygulamalar Işığında Çözüm Önerileri, Yayınlanmamış Mesleki Yeterlilik Tezi”, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı.
- Özen, Doğan (2012), “Kayıt Dışı İstihdamın Azaltılmasında Gelir Vergisinin Rolü ve Etkinliği”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- SGK, “Kayıt Dışı İstihdam Oranı”, http://www.sgk.gov.tr/ wps/portal/sgk/tr/calisan/ kayitdisi_istihdam/kayitdisi_istihdam_oranlari (Erişim Tarihi: 01.03.2017).
- Süngü, Yakup (2008), “Kayıt Dışı İstihdamın Denetimi ve Sosyal Güvenlik Reformuyla Yapılan Düzenlemeler”, TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 21(2-3), Kasım 2007-Şubat 2008, 115-132.
- TÜİK(2017), “İşgücü İstatistikleri, Nisan 2017”, http://www.tuik.gov.tr/HbGetir HTML. do?id=24629 (Erişim Tarihi: 22.07.2017).
- TÜİK(2017), “İşgücü İstatistikleri”, http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do? istab_id= 2258 (Erişim Tarihi: 16.05.2017).
- TÜİK(2017), “Merkezi Dağıtım Sistemi”, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/? locale=tr (Erişim Tarihi: 16.05.2017).
- Uğur, Suat vd. (2014), “Türkiye’de Kayıtdışı İstihdamın Etkilerinin Ekonometrik Bir Perspektiften Değerlendirilmesi (2005-2013)”, Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 57-75.
- Yüceol, Hüseyin Mualla (2005), “Bir Politika Değişkeni Olarak İşsizliğin Ölçülmesi Sorunu ve Türkiye’de Gerçek İşsizlik Oranı”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 3(12), 118-133.
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Ali Rıza SANDALCILAR