Yükseköğretimde Kalite Yönetimi: Harran Üniversitesi Örneği

Toplam Kalite Yönetimi (TKY) kurumlarda iç ve dış müşteri memnuniyetini sağlamada başarılı sonuçlar üreten gelişim odaklı bir yaklaşımdır. Yükseköğretimde daha fazla nitelik için TKY kapsamında yapılan çalışmalar her geçen gün artmaktadır. Bu çalışmanın amacı, bir yükseköğretim kurumunda uygulamaya konulan kalite çalışmaları sürecinde çalışanların TKY algılarını incelemek ve bu algıları çeşitli değişkenler açısından değerlendirmektir. İlişkisel tarama modeline göre yürütülen araştırma, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında 172 yükseköğretim çalışanın gönüllü katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veriler kişisel bilgi formu ve TKY ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde parametrik testler kullanılmıştır. Çalışma bulguları şöyle özetlenebilir: Katılımcıların TKY algıları orta düzeydedir. TKY algıları; cinsiyet, eğitim alma durumu, çalışma yılı değişkenlerine göre farklılaşmazken; idari görev, unvan ve son mezuniyet durumuna göre anlamlı şekilde farklılaşmaktadır. Son olarak sadece üst yönetimin değil tüm yükseköğretim çalışanlarının TKY’nın dayandığı temel felsefe, hedefleri, kapsamı, anlayışı, değerlendirilmesi ve alt boyutları hakkında bilgi sahibi olmaları ve süreci sahiplenmeleri, TKY’nın etkili bir şekilde uygulanabilmesi için önemli ve gereklidir.

Anahtar Kelimeler:

Toplam Kalite Yönetimi, Kalite, Yükseköğretim, Eğitim

Quality Management in Higher Education: The Case of Harran University

Total Quality Management (TQM) is a development-oriented approach that produces successful results in ensuring internal and external customer satisfaction in institutions. The applications in TQM for more qualified higher education are increasing day by day. The aim of this study is to examine the TQM perceptions of employees in a higher education institution and to evaluate these perceptions in terms of various variables. The research, conducted according to the relational screening model, was done in 2020-2021 academic year with the voluntary participation of 172 employees from a university. The data were collected with personal information form and TQM scale. Parametric tests were used in the analysis. The study findings are as follows: Participants' TQM perceptions are at moderate level. While TQM perceptions of the participants did not differ according to the variables of gender, education status and work year; they have differed significantly according to the variables of administrative duty, title and last graduated school. Lastly, it is necessary for senior management and all higher education employees to have knowledge about the basic philosophy, objectives, scope, understanding, evaluation and sub-dimensions of TQM and to support the process for the effective implementation of TQM.

PDF

___

Akal, Z. (1995). Toplam kalite yönetimi ve performans ölçme ve değerleme sistemleri, Verimlilik Dergisi, 86-87.
Akdağ, M. (2005). Toplam kalite yönetimi ve örgüt içindeki yeri. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 4(1), 159-170.
Aksu, A. (2010). İlköğretim okullarında toplam kalite yönetimi ve vizyoner liderlik. Eğitim ve Bilim, 34(153), 99-106.
Balcı, A. (2000). Örgütsel Gelişme: Kavram ve Uygulama. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
Bengisu, M. (2007). Yüksek eğitimde toplam kalite yönetimi. Yaşar Üniversitesi Dergisi, 2(7), 739-749.
Bridge, B. (2003). Eğitimde Toplam Kalite Uygulamaları. İstanbul: Beyaz Yayınları.
Can, A. (2008). Örgüt kültürünün hastanelerde toplam kalite yönetimi uygulamalarına uygunluğunun testine yönelik bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 293-307.
Çarıkçı, O. ve Yıldırım, A. (2020). Risk odaklı iç denetimin stratejik yönetim anlayışı açısından değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(26), 302-313.
Çelik, M., ve Taşar, H. (2012). Eğitimde toplam kalite bilinci üzerine bir inceleme: Adıyaman örneği. Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(2), 1-12.
Cua, K. O., Mckone, K. E. & Schroeder, R. G. (2001). Relationships between implementation of TQM, JIT, and TPM and manufacturing performance, Journal of Operations Management, 19(6), 675-694.
Develioğlu, K., Haşit, G. ve Bağcı, Ü. G. (2006). Toplam kalite yönetimi çerçevesinde yöneticilerin insan kaynakları yönetimine bakışları: Bursa (DORSAB)’da bir uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 191-204.
Derdiyok, T. (2019). Üniversitelerde kalite güvence sistemi kapsamında PUKÖ yönetim döngüsü uygulamasında bir model önerisi. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 173- 198.
Dinçer, Ö. (1998). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası. İstanbul: Beta Yayınları
Ertuna, Ö. (2008). Stratejik Yönetim, İstanbul: Okan Üniversitesi Yayınları.
İçli, G. E. ve Vural, B. B. (2010). Toplam kalite yönetimi ve uygulamaları çerçevesinde kırklareli üniversitesi meslek yüksekokulları öğrenci memnuniyeti araştırması. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 28(1), 335-349
İlhan, A. ve İnce, E. (2015). Takım çalışması ve takım etkinliğini belirleyen faktörlerin ölçülmesi: Gaziantep üniversitesinde bir uygulama. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 127-152.
İnce, M., Bedük, A., & Aydoğan, E. (2004). Örgütlerde takım çalışmasına yönelik etkin liderlik nitelikleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 423-446.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Marm-Garcia, J. A., & Zarate-Martinez, E. (2007). A thoretical review of knowledge management and teamworking in the organizations. International Journal of Management Science and Engineering Management, 2(4), 278-288.
Mehra, S. & Ranganathan, S. (2008). Implementing total quality management with a focus on enhancing customer satisfaction, International Journal of Quality & Reliability Management, 25(9), 913-927.
Önder, M. (1997). Toplam kalite yönetiminin kamu kurumlarında uygulanabilirliği ve Ankara Büyükşehir Belediyesinde ampirik bir çalışma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
Özçakar, N. (2010). Bir kamu kuruluşundaki toplam kalite yönetimi uygulamalarının değerlendirilmesi. Istanbul University Journal of the School of Business Administration, 39(1), 106–124.
Özdem, G., ve Sarı, E. (2008). Yükseköğretimde yeni bakış açılarıyla birlikte yeni kurulan üniversitelerden beklenen işlevler (Giresun Üniversitesi örneği). Üniversite ve Toplum, 8(1), 1-15.
Özdemir, S. M. (2005). Kurumlarında toplam kalite uygulamalarını olumsuz etkileyen etmenler, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 1-23. Poister, T. H. & Streib, G. D. (1999). Strategic Management in the Public Sector: Concepts, Models, and Processes, Public Productivity & Management Review, 22(3), 308-325.
Pollard, C.W.(1998).Paylaşılan Bir Amaç Yaratmak: İnsan Yönetimi, İstanbul: Beta Yayınları.
Rossiter, J. (1998). Total Quality Management: Mastering Your Small Business. CIB Publishing.
Sağer, T. (2002). Müzik Eğitiminde Toplam Kalite Uygulamaları, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 145-153.
Saraç, B. (2010). Edwards Deming'in TKY ilkelerinin ilköğretim okullarında uygulanmasına yönelik öğretmen ve yönetici algılar (Yayınlanmamış yüksek lisan tezi). Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı. Denizli.
SAUDEK. (t.y.). Erişim adresi: https://saudek.sakarya.edu.tr/
Şentürk, H. ve Türkmen, Ö. (2009). İlköğretim okullarindaki yönetici ve öğretmenlerin toplam kalite yönetimi uygulamalarina ilişkin algıları. Dicle University Journal of Ziya Gokalp Education Faculty, 12, 128–142.
Serin, H. ve Aytekin, A. (2009). Yüksek öğretimde toplam kalite yönetimi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 11(15), 83-93.
Tarı, J.J. (2005). Components of successful total quality management, The TQM Magazine, 17 (2), 182-194.
Tayfun, O. ve Kırkbi̇r, F . (2020). Zorunlu eğitim süresinin iç müşteri görüşlerine etkisi: İstanbul ili örneği . The Journal of International Scientific Researches, 5(3), 209-228. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/isrjournal/issue/57495/722096
Tekin, H., (1991). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Yargı Kitap ve Yayınevi
Ugboro, I. O. & Obeng, K. (2000). Top management leadership, employee, empowerment, job satisfaction and customer satisfaction in TQM organisations: An emprical study, Journal of Quality Management, 5(2), 247-272.
Yasin, U. (2015). İlkokullarda TKY ilkelerinin uygulanmasına ilişkin öğretmen algıları (Yayınlanmamış yüksek lisan tezi). Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı. Denizli.
Yıldız, G. (1994). İşletmelerde Toplam Kalite Yönetimi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları.
Yıldız, G. ve Mesci, M. (2010). Toplam kalite yönetiminin başarısında rol oynayan kilit faktörler. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, 199-208.
Yorulmaz, M. ve Pirol, M. (2019). Sağlık çalışanlarında kalite algısının ölçülmesi üzerine bir araştırma. Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Dergisi, 2(1), 15-21.
Yükseköğretim Kalite Güvencesi Yönetmeliği. (2015). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/07/20150723-3.htm