Bazı şeker mısır (Zea mays saccharata sturt) genotiplerinin Harran Ovası koşullarında verim karakteristiklerinin belirlenmesi

Şeker mısırın Türkiye’de önemi ve tüketimi hızla artmaktadır. Bu çalışmada şeker mısırın Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yetiştirilme im- kanlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Deneme 2003 ve 2004 yıllarında Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Arazisinde yürütülmüştür. Sekiz adet hibrit şeker mısır çeşidi materyal olarak kulla- nılmıştır. Araştırmanın her iki yılında da incelenen özellikler bakımından çeşitler arasında istatistiksel olarak önemli farklılıklar saptanmıştır. İki yılın ortalama sonuçlarına göre; taze koçan verimi 838.5 (Secerac) ile 1637 kg/da (Vega) arasında, tek koçan ağırlığı 182.0 g (Jubilee) ile 251.7 g (Vega), koçan uzunluğu 17.25 cm (Secerac) ile 23.33 cm (Lincoln), koçan çapı 37.87 mm (Jubilee) ile 47.45 mm (Martha), koçanda tane sayısı 531.3 (Secerac) ile 749.9 adet/koçan (GH-2547), bitki boyu 168.2 cm (Secerac) ile 206.8 cm (GH-2547), ilk koçan yüksekliği 56.38 cm (Merit) ile 70.10 cm (GH-2547), sap çapı ise 19.3 mm (Merit) ile 24.5 mm (Martha) arasında değişmiştir. Taze koçan verimi ve tek koçan ağırlığı yüksek Vega, Martha, Merit, Jubilee ve Reward gibi çeşitlerin Harran Ovası benzer ekolojilere önerilebileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

verim ögeleri, Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Harran Ovası, genotip, Zea mays

Determination of yield characteristics of some sweet corn (Zea mays saccharata Sturt) genotypes under Harran Plain conditions

Importance and consumption of sweet corn in Turkey is increasing rapidly. This study was aimed to determine the possibilities of growing sweet corn at Southeastern Anatolia region. Research was carried out dur- ing 2003 and 2004 years in Harran University, Research Field of Agricul- ture Faculty. Eight hybrid sweet corn varieties were used as a crop mate- rial. In both years of experiment, statistically significant differences were found at yield and yield characteristics among tested varieties. According to two years average values; fresh ear yield varied from 838.5 (Secerac) to 1637 kg/da (Vega), single fresh ear weight from 182.0 g (Jubilee) to 251.7 g (Vega), ear length from 17.25 cm (Secerac) to 23.33 cm (Lincoln). Ear diameter was found between 37.87 mm (Jubilee) and 47.45 mm (Martha), kernel number of ear between 531.3 (Secerac) and 749.9 number/ear (GH-2547), plant height between 168.2 cm (Secerac) and 206.8 cm (GH-2547). First ear height varied from 56.38 cm (Merit) to 70.10 cm (GH-2547), stem diameter from 19.3 mm (Merit) to 24.5 mm (Martha). Vega, Martha, Merit, Jubilee and Reward varieties which have high fresh ear yield and single fresh ear weight were determined as advis- ing cultivars in Harran Plain similar ecological regions.

Keywords:

yield components, Southeast Anatolian Region, Harran Plain, genotypes, Zea mays,

PDF

___

Anonim, 2003. Şanlıurfa 2003 yılı Meteoroloji Bülteni. Şanlıurfa Meteoroloji Müdürlüğü, Şanlıurfa.
Anonim, 2004. Şanlıurfa 2004 yılı Meteoroloji Bülteni. Şanlıurfa Meteoroloji Müdürlüğü, Şanlıurfa.
Cesurer, L. ve A.C. Ülger, 1997. Farklı ekim zamanlarının bazı şeker mısır çeşitleri üzerindeki etkisi. II. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Eylül, Samsun.
Dinç, U., 1988. Güneydoğu Anadolu Bölgesi Toprakları (GAT) 1. Harran Ovası. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Tarım ve Ormancılık Araştırma Grubu, Güdümlü Araştırma Projesi Kesin Raporu, Proje No: TOAG-534, Adana.
Dolbeer, R. A., P.P. Wronecki and R.A. Stehn, 1986. Resistance of sweet corn to damage by blackbirds and starlings. J. Amer. Soc. Hort. Sci., 111(2):306-311.
Hallauer, A.R and J.B. Miranda FO, 1987. Quantitative Genetics in Maize Breeding. Iowa State Univ. Press, Ames, Iowa.
Harper, F., 1994. Sweet corn trials spring & fall, 1993. Dept. of Agr. Fisheries and Parks. 65(1):1-6, Bermuda.
Koçak, M. ve C. Köycü, 1994. Samsun ekolojik şartlarında bazı tatlı mısır çeşitlerinde verim, verim öğeleri ve bazı kalite özelliklerine azotlu gübrelemenin etkisi üzerinde bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(2):83-94, Samsun.
Kotch, RS., J.H. Murphy, MD. Orzelek and PA.Ferretti, 1995. Factors affecting the production of baby corn. Journal of Vegetable Crop Production, 1(1):19-28.
Köycü, C. ve S. Yanıkoğlu, 1987. Samsun ekolojik şartlarında mısır (Zea mays L.) çeşit ve ekim zamanı üzerinde bir araştırma. Türkiye’de Mısır Üretiminin Geliştirilmesi, Problemleri ve Çözüm Yolları Sempozyumu,23-26 Mart 1987, s:317-329, TARM, Ankara.
Olsen, J.K., G.W. Blight and D. Gillespie, 1990. Comparation of yield, cob characteristics and sensory quality of six supersweet corn cultivars grown in a subtropical environment. Australian Journal of Experimental Agriculture, 30(3).387-393.
Öktem, A. and A.G. Öktem, 1999. Bazı şeker mısır çeşitlerinin (Zea mays saccharata Sturt) taze koçan ve tane verimleri ile önemli tarımsal karakterlerinin belirlenmesi. GAP.1. Tarım Kongresi, 26-28 mayıs, Cilt II, s:893-900, Şanlıurfa.
Öktem, A., 2005. Response of sweet corn (Zea mays saccharata Sturt) to nitrogen and intra row spaces in semi-arid region. Pakistan Journal of Biological Sciences, 8(1):160-163.
Öktem, A.G. and A. Öktem, 2005. Effect of nitrogen and intra row spaces on sweet corn (Zea mays saccharata Sturt) ear characteristics. Asian Journal of Plant Science, 4(4):361-364.
Öktem, A., M. Şimşek and A.G. Öktem, 2003. Deficit irrigation effects on sweet corn (Zea mays saccharata Sturt) with drip irrigation system in a semi-arid region. I. Water-yield relationship. Agricultural Water Management, 61(1), 63-74.
Öktem, A., A.G. Öktem and Y. Coşkun, 2004. Determination of sowing dates of sweet corn (Zea mays L. saccharata Sturt.) under Şanlıurfa conditions. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 28(2), 83-91.
Rogers, I.S. and G.J. Lomman, 1988. Effect of plant spacings on yield, size and kernel fill of sweet corn. Australian J. of Exp. Agric., 28:787-792.
Sencar, Ö., S. Gökmen, H. Koç ve M. Okutan, 1992. Tokat ekolojik şartlarında II. ürün olarak şeker mısır yetiştirme olanaklarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi Tokat Ziraat Fak. Dergisi, 9(1):242-257.
Sencar, Ö., S. Gökmen, M.A. Sakin ve M. Ocakdan, 1999. Şeker mısırında (Zea mays saccharata Sturt.) koltuk almanın verim ve bazı özelliklere etkileri. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım 1999, Cilt I, Genel ve Tahıllar s: 456-461, Adana.
Sencar, Ö. ve S. Gökmen, 1997. Şeker mısırın agronomik özelliklerine ekim zamanı ve yetiştirme tekniklerinin etkisi. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 21:65-71.
Wyatt, JE. and MC. Akridge, 1993. Yield and quality of direct seeded and transplanted supersweet sweet corn hybrids. Tennessee farm and home science, 167:13-16.
Yurtsever, N., 1984. Deneysel İstatistik Metotları. T.C. Tarım ve Orman Köy İşleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, No:121, Ankara.