HÜSEYİN YILDIZ, BAHRİ YILDIZ, ALİ BAHADIR, Ayşe SERBEST, Gülsüm ÖZYİĞİT

Beyaz Yeni Zelanda tavşanlarının solunum, dolaşım, boşaltım ve üreme sistemlerine ait bazı organların morfolojik ve morfometrik özellikleri

Çalışmada 5 dişi ve 5 erkek olmak üzere 10'ar adet 2, 4 ve 6 aylık, toplam 30 tavşan kullanıldı. Solunum, dolaşım ve ürogenital sisteme ait bazı organların önce morfolojik özellikleri tespit edildi. Takiben morfometrik ölçümleri alındı. Araştırmada yaş faktörünün organlar üzerindeki morfolojik ve morfometrik etkilerinin gözlenmesi amaçlandı. Özellikle ergenlik döneminde genital organların büyük oranlarda gelişim gösterdiği saptanırken, kontrol edilen diğer organların değerlerinin biribirine yakın olduğu gözlendi. Elde edilen bulgulara göre iki aylık süre içerisinde dişilerin erkeklere oranla daha hızlı ağırlık kazandığı, ancak dördüncü ayda erkeklerin daha fazla geliştiği ve son dönemde de yine dişilerin erkelere göre daha ağır olduğu görüldü.

Anahtar Kelimeler:

Oryctolagus cuniculus, dolaşım sistemi, morfoloji, morfometri, tavşan, solunum sistemi, üreme sistemi

Morphological and morphometrical characteristics of the respiratory, urogenital and circulatory organs of the white New Zealand rabbit in pre-adult and adult periods

In this study, 3 groups of 10 rabbits (5 males and 5 females), a total of 30 rabbits, were used. After the determination of the morphological characteristics of some of the respiratory, urogenital and circulatory organs, morphometric measurements were made. The aim of the study was to examine the effect of age on the morphological and morphometrical characteristics of these organs. Genital organs in the adult animals showed high degrees of development, whereas the values of other organs were similar to each other. According to our findings, in the 2 months period before the adulthood the increase in body weight was faster than that in females. At 4th month males were more heavy than females while in the last period females were heavier than males.

Keywords:

Oryctolagus cuniculus, circulatory system, morphology, morphometrics, rabbits, respiratory system, urogenital system,

PDF

___

1. BARONE, R., PAVAUX, C., BLİN, P.: Atlas D' Anatomi Du Lapin. Paris, 1973.
2. BELL, DJ., MITCHELL, S.: Effect of female urine on growth and sexual maturition in male rabbits, J., Reprod., Fert., 1984; 71: 155-160,
3. BESLEY, BA., CRAİGE, EH.: Besley's Pratical Anatomy of the Rabbit. Eight Edition, Toronto University of Press, Toronto, 1969.
4. BOOTH, ES., CHİASSON RB.: Booth Laborattory Animal Series. Wm. C. Brown Company Publisher, U.S.A., 1979.
5. ÇALIŞLAR, T.: Laboratuvar Hayvanları Anatomi si, Fırat Üniv. Veteriner Fak. Yayınları, Ankara, Ankara Üniv. Basımevi, 1978.
6. FRAME, SR., HURT, ME., GREEN, JW.: Testicular maturation in prepubertal new zealand white rabbits, Vet. Pathol. 1994; 31:541-545.
7. GONDOS, B. ZAMBONİ, L.: Ovarian development: The functional Importance of Germ Cell Interconnections. Fertility and Sterility 1969;20:176-189.
8. HOLTZ, W., FOOTE, RH.: The anatomy of the reproductive system in male dutch rabbits with special emphasis accessory sex glands. J. Morphol. 1978;158:1-20.
9. KOZMA, C., MACKLİN, W., LAURANCE, MC. MAUER, R.: Anatomy, Physiology and Biochemistry of the Rabbit. New York, San Fran cisco, London, Academic Press, 1974.
10. LEBAS, F., COUDERT, P., ROUVİER, R. ROCHAMBEAU, H.: The Rabbit Husbandry, Health And Production. F.A.O. Animal Production And Health Series, no:21, Rome, 1986.
11. LUNA, LG.: Manual Of Histologic Staining Methods Of The Armed Forces İnstitute Of Pathology. Third Edition Mc. Graw-Hill Book Company, New York, 1968.
12. ORGEBIN-CRIST, MC., ELLER, BC., DANZO, B.: The effects of estradiol, tomaxifen and testesteron on the weight and histologia of the epididymis and accessory sex organs of sexually immature rabbits. Endocrinol. 1983;113:173-175.
13. ÖZCAN, S., TAKÇI, İ., ASLAN, K.: Tavşanda broncho-pulmoner segmentasyon üzerine anatomik bir çalışma, Kafkas Üniv. Veteriner Fak. Derg., 19995;1: 25-28.
14. ÖZGÜDEN, T., BAHADIR, A.: Veteriner Anato mi, İç Organlar, U. Ü. Vet. Fak. Yayınları, Bursa, 1997.
15. ÖZKAN, ZE.: Dişi tavşanlarda (Oryctolagus Cuniculus) ovarium’ların postnatal gelişimi, F.Ü. Sağlık Bil. Derg., 1993;7;(2), 22-29.
16. PAUFLER, SK., VAN VLECK LD., FOOTE, RT.: Estimation of testicular size in the live rabbit, Int. J. Fertil., 1969;14: 188-191.
17. SCHLEY, P.: Kaninchen/von Peter Schley, Stutt gart, Ulmer, 1985.
18. THOMPSON, TL., BERNDTSON, WE.: Testicular weight, sertoli cell number, daily sperm production and sperm output of sexually mature rabbits after neonatal or prepubertal hemicastrastion, Biol Reprod, 1993;18: 952-957.
19. TSUNENARİ, L., KAST, A.: Developmental and regressive changes in testis of the himalayan rabbit. Lab. Anim. 1992;26:167-179.
20. YAVRU, N., YAVRU, S.: Deney Hayvanları, Konya, Selçuk Üniv. Veteriner Fak. Yayın Ünitesi, 1996.
21. ZİTNY, J., HLUCHY, S.: Postnatal development of rabbits testes II. groth of testes weight and core dimension of leyding’s cells. Polnohospodorstvo, 1991;37: (6), 557-564.