Hemşirelerin Yaşlıya Tutumları ve Etkileyen Faktörler

Çalışma, hemşirelerin yaşlıya yönelik tutumlarının ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı. Araştırma, çalışmaya katılmayı kabul eden 217 hemşire ile yapıldı. Çalışmanın verileri, araştırmacılar tarafından hazırlanan “Hemşire Bilgi Formu”, “UCLA Yaşlı Tutum Ölçeği” ve “KOGAN Yaşlı Tutum Ölçeği” ile toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde, student t testi, ANOVA, Pearson korelasyon analizleri yapıldı. Hemşirelerin yaş ortalamasının 33.79±7.05 yıl, çalışma sürelerinin 11.40±7.69 yıl olduğu belirlendi. Hemşirelerin %70.5’i evli, %83.9’unun ailesinde en az bir yaşlı yakını olduğu ve %34.1’inin çalıştığı klinikte yatan hastaların yarısından fazlasının yaşlı olduğunu ifade etti. Hemşirelerin yaşlı yönelik tutumlarının olumlu olduğu, yaş ve çalışma yılı arttıkça yaşlıya yönelik tutum puanının arttığı saptandı (p<0.05). Evli, çocuk sahibi olan, yaşlı yakını olan, anne/babası vefat etmiş olan hemşirelerin yaşlı yönelik tutum puan ortalamalarının daha yüksek olduğu ve özel birimlerde çalışanların en düşük yaşlı tutum puan ortalamasına sahip olduğu belirlendi (p<0.05). Hemşirelerin geriatri hemşireliği dersini alma durumunun yaşlı yönelik tutumunu etkilemediği belirlendiğinden, toplumsal, kültürel ve bireysel değerlerin yaşlıya yönelik tutumu etkilediği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

yaşlı, hemşire, tutum

Attitudes of Nurses towards the Elderly and Affecting Factors

This study was descriptively conducted to determine the attitudes towards the elderly of nurses and affecting factors. The study was conducted with 217 nurses who agreed to participate in the study. Data were collected with prepared by the researchers “Nurse Information Form”, “UCLA Geriatric Attitude Scale” and “KOGAN’s Attitudes Toward Aging Scale. In the evaluation of the data, student t testi, ANOVA and Pearson correlation analyzes were performed. The mean age of the nurses were 33.79±7.05 years and the mean duration of nurses' work were 11.40±7.69 years. 70.5% of nurses were married and 83.9% were at least one elderly relative, and 34.1% were stated that more than half of the inpatients were elderly. Attitudes towards the elderly of nurses were positive, and the attitudes towards the elderly increased as the age and working year increased (p<0.05). It was determined that nurses who have married, children, elderly relatives and whose parents have died have a higher mean attitude towards elderly people and nurses who working in private units have the lowest attitude towards elderly scores (p<0.05). Because nurses taking geriatric nursing course does not affect the elderly attitude, it was concluded that social, cultural and individual values affect attitude towards elderly.

Keywords:

Elderly, Nurse, Attitude,

PDF

___

1. Küçükgüçlü Ö, Mert H, Akpınar B. Reliability and validity of Turkish version of attitudes toward old people scale. J Clin Nurs 2011;20:3196-203.
2. Kurt G, Beyaztaş YF, Erkol Z. Yaşlıların sorunları ve yaşam memnuniyeti. Adli Tıp Dergisi 2010;24(2):32-9.
3. www.tuik.gov.tr. Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni. Sayı:27595, 15 Mart 2018.
4. Kulakçı H. Hemşirelik lisans programı birinci ve dördüncü sınıf öğrencilerinin yaşlılık ve yaşlanmaya ilişkin düşüncelerinin ve görüşlerinin değerlendirilmesi. DEUHYO ED 2010;3(1):15-22.
5. Adıbelli D, Türkoğlu N, Kılıç D. Öğrenci hemşirelerin yaşlılığa ilişkin görüşleri ve yaşlılara karşı tutumları. DEUHYO ED 2013;6(1):2-8.
6. Ayaz Alkaya S, Birimoğlu Okuyan C. Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı bireylere yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2017;4(1):43-52.
7. Ayoǧlu FN, Kulakçı H, Ayyıldız TK, Aslan GK, Veren F. Attitudes of turkish nursing and medical students toward elderly people. J Transcult Nurs 2014;25(3):241-8.
8. Arun Ö, Pamuk D. Kurumsal bakım sektöründe ageism: yaşlı bakım personelinin yaşlanma ve yaşlılığa ilişkin ayrımcı tutumlarının nedenleri ve müdahale önerileri. Mediterranean Journal of Humanities 2014;4(2):19-33.
9. Sahin S, Mandiracioglu A, Tekin N, Senuzun F, Akcicek F. Attitudes toward the elderly among the health care providers: reliability and validity of Turkish version of the UCLA Geriatrics Attitudes (UCLA-GA) scale. Arch Gerontol Geriatr 2012;55:205-9.
10. Liu YE, Norman IJ, While AE. Nurses' attitudes towards older people: a systematic review. Int J Nurs Stud 2013;50(9):1271-82.
11. Cozort RW. Student nurses’ attitudes regarding older adults: Strategies for fostering improvement through academia. Teaching and Learning in Nursing 2008;3:21-5.
12. Neville C. Undergraduate nurse attitudes toward older adults and perceptions of working with older adults: an analysis of measurement instruments. Nurse Educ Today 2015;35(1):183-8.
13. Reuben DB, Lee M, Davis JW Jr, Eslami MS, Osterweil DG, Melchiore S, Weintraub NT. Development and validation of a geriatrics attitudes scale for primary care residents. J Am Geriatr Soc 1998;46(11):1425-30.
14. Uğurlu N, Karakaya MG, Çıtak Karakaya İ, et al. Turkish version of kogan’s old people scale: a validity and reliability study. Turkish Journal of Geriatrics 2011;14(2):145-53.
15. Duyan V, Gelbal S. Yaşlılara yönelik tutum ölçeğinin bir grup üniversite öğrencisi üzerinde türkçeye uyarlama çalışması. Turkish Journal of Geriatrics 2013;16(2):202-9.
16. Kogan N. Attitudes toward old people: the development of a scale and an examination of corraletes. J Abnorm Soc Psychol 1961;64:44-54.
17. Kalaycı I, Yazıcı SÖ, Özkul M, Helvacı G. Sağlık çalışanları ve öğrencilerinin yaşlılara yönelik tutumları: sistematik derleme. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2017;2(1):21-30.
18. Adibelli D, Kılıç D. Difficulties experienced by nurses in older patient care and their attitudes toward the older patients. Nurse Educ Today. 2013;33(9):1074-8.
19. Cheong SK, Wong TY, Koh G. Attitudes toward the elderly among Singapore medical students. Ann Acad Med Singapore 2009;38:857-61.
20. Aud MA, Bostick JE, Marek KD, McDaniel RW. Introducing baccalaureate student nurses to gerontological nursing. J Prof Nurs 2006;22:73-8.
21. Kalınkara V, Kalaycı I. Yaşlıya evde bakım hizmeti veren bireylerde yaşam doyumu, bakım yükü ve tükenmişlik. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi 2017;10(2):19-39.
22. Tufan F, Yuruyen M, Kizilarslanoglu MC, et al. Geriatrics education is associated with positive attitudes toward older people in internal medicine residents: a multicenter study. Arch Gerontol Geriatr 2015;60(2):307-10.
23. Söderhamn O, Lindencrona C, Gustavsson SM. Attitudes toward older people among nursing students and registered nurses in Sweden. Nurse Educ Today 2001;21(3):225-9.
24. Yılmaz E, Özkan S. Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010;3(2):35-53.
25. Duru-Aşiret G, Türten-Kaymaz T, Canbolat Ö, Kapucu S. Hemşirelerin yaşlıya ilişkin tutumları. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2015;17(1):10-20.
26. Karadağ E, İnkaya BV, Karatay G. Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları attitudes of nursing students towards ageism. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2012;28(2):31-40.
27. Usta YY, Demir Y, Yönder M, Yildiz A. Nursing students’ attitudes toward ageism in Turkey. Arch Gerontol Geriatr 2012;54(1):90-3.
28. McLafferty E. A comparison of nurse teachers' and student nurses' attitudes toward hospitalised older adults. Nurse Educ Today 2005;25(6):472-9.
29. Huang YF, Liang J, Shyu YI. Ageism perceived by the elderly in Taiwan following hip fracture. Arch Gerontol Geriatr 2014;58(1):30-26.
30. Erdemir F, Kav S, Citak EA, Hanoglu Z, Karahan A. A Turkish version of Kogan's attitude toward older people (KAOP) scale: reliability and validity assessment. Arch Gerontol Geriatr 2011;52(3):e162-5.
31. Elbi H, Altan S, Rahman S, Özyurt BC, Şahin S, Çam FS. The attitudes of medical students toward the elderly. Turkish Journal of Geriatrics 2015;18(4):299-304.
32. Eloranta S, Arve S, Isoaho H, Aro I, Kalam-Salminen L, Routasalod P. Finnish nurses’ perceptions of care of older patients. Int J Nurs Pract 2014;20(2):204-11.
33. Akın B, Seviğ Ü, Karataş N. Türkiye’de gerontoloji hemşireliği eğitimi (I): bir sertifika eğitim programı geliştirme çalışması programın dayandığı temeller, deneyimler ve eğitim programı önerisi. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2001;5(1):33-9.