Seda PEHLİVAN, Dilek DOĞAN, Beyza Nur KAHRAMAN, Fahir ÖZKALEMKAŞ

Akut Lösemi Hastalarında Alopesinin Beden İmajı ve Benlik Saygısına Etkisi

Çalışma, akut lösemi hastalarında alopesinin beden imajı ve benlik saygısına etkisini belirlemek ve sağlıklı bireylerle karşılaştırmak amacıyla planlandı. Tanımlayıcı nitelikte olan çalışmaya, 6 aylık sürede hematoloji polikliniği, kliniği ve ayaktan kemoterapi ünitesinde tedavi gören 91 akut lösemi hastası ile 94 sağlıklı birey dahil edildi. Çalışmanın verileri, Hasta/Sağlıklı Bilgi Formu, Kemoterapiye Bağlı Alopeside Yaşam Kalitesi Ölçeği (KBAYKÖ), Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ve Beden İmajı Ölçeği ile toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde; SPSS kullanılarak, yüzdelik, ki-kare, student t testi, ANOVA ve Pearson korelasyon analizleri yapıldı. Alopesi görülme oranı akut lösemi hastalarında %63.7, sağlıklı bireylerde ise %57.4 olarak bulundu (p>0.05). Ancak alopesi düzeyinin hastaların %84.5’inde gözle açıkça görülebilir, sağlıklı bireylerde ise %75’inde gözle belli belirsiz görülebilir şeklinde olduğu saptandı (p=0.000). Hastaların genel sağlık puanı ile benlik saygısı (p=0.000) ve beden imajı (p=0.000) arasında pozitif ilişki olduğu belirlendi. Alopesinin akut lösemi hastalarında benlik saygısını olumsuz etkilediği, beden imajını etkilemediği saptandı. Akut lösemi hastalarında genel sağlık ile ilişkisi göz önüne alındığında, alopesinin hastalar üzerindeki etkisi, benlik saygısı ve beden imajının değerlendirilmesinin gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

akut lösemi, alopesi, benlik saygısı, beden imajı

The Effect of Alopesia on Body Image and Self-Esteem in Acute Leukemia Patients

The aim of study was to determine the effect of alopecia on body image and self-esteem in acute leukemia patients and to compare with healthy individuals. The descriptive study was performed at the hematology outpatient polyclinic, clinic and chemotherapy unit within 6 months. 91 patients with acute leukemia and 94 healthy individuals were included in the study. Data were collected by Patient/Healthy Information Form, Chemotherapy Induced Alopecia Quality of Life Scale (CIAQLS), Rosenberg Self-Esteem Scale and Body Image Scale. Percentage, chi-square, student t test, ANOVA and Pearson correlation analyzes were performed by using SPSS. The rate of alopecia was 63.7% in acute leukemia patients and 57.4% in healthy individuals (p>0.05). However, alopecia level was found clearly seen in 84.5% of the patients and visibly invisible 75% in healthy individuals (p=0.000). It was determined that there was a positive relationship between the general health score of the patients and self-esteem and body image (p=0.000). Alopecia had negative effects on self-esteem in patients with acute leukemia and did not affect body image. Considering its relationship with general health in patients with acute leukemia, the effect of alopecia on patients, self-esteem and body image are thought to be evaluated.

Keywords:

acute leukemia, alopecia, self-esteem, body image,

PDF

___

1. Şencan İ, İnce GN. Türkiye Kanser İstatistikleri. T.C. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Ankara, 2016.
2. Parvan K, Tabrizi FJ, Rahmani A, Ghojazadeh M, Azadi A, Golchin M. The relationship between hope and self-esteem in patients with leukemia. Journal of Caring Sciences 2015;4:217-23.
3. Ateş S, Olgun N. Kemoterapiye bağlı alopesi ve yaşam kalitesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2014;67-80.
4. Zucchetti G, Bellini S, Bertolotti M, et al. Body ımage discomfort of adolescent and young adult hematologic cancer survivors. J Adolesc Young Adult Oncol 2017;6:377-80.
5. Guerra-Tapia A, Gonzalez-Guerra E. Hair cosmetics: dyes. Actas Dermosifiliogr 2014;105:833-9.
6. Weber CS, Fliege H, Arck PC, Kreuzer KA, Rose M, Klapp BF. Patients with haematological malignancies show a restricted body focusing on function and emotion. Eur J Cancer Care (Engl) 2005;14:155-65.
7. Üstündağ MF, Özcan H, Yazla E, Kıvrak Y, Aydın EF, Yılmaz M. Anxiety and depression symptoms, self-esteem and body image among patients with gynecological cancers: a cross-sectional study. Kafkas J Med Sci 2017;7:214-9.
8. Geihman G, Zimmermann C, Deckert A, et al. Depression and hopelessness in patients with acute leukemia: the psychological impact of an acute and life-threatening disorder. Psychooncology 2016;25:979-89.
9. Hovardaoğlu S. Vücut Algısı Ölçeğinin Güvenirlik Ve Geçerlik Çalışması/Şizofrenik Ve Majör Depresif Hastaların Beden İmgelerinden Doyum Düzeyleri (Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi; 1990.
10. Rosenberg M. Society and the adolescent self-image. Priceton, NJ: Priceton University Press; 1965.
11. Çuhadaroğlu F. Adölesanlarda Benlik Saygısı (Tıpta Uzmanlık Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi, 1986.
12. Cash TF. The psychology of hair loss and its implications for patient care. Clin Dermatol 2001;19:161-6.
13. Harth W, Blume-Peytavi U. Psychotrichology: psychosomatic aspects of hair diseases. J Dtsch Dermatol Ges 2013;11:125-35.
14. Trüeb RT. The difficult hair loss patient: a particular challenge. Int J Trichol 2013;5:110-4.
15. Kara B, Fesci H. Kanserde öz-bakım ve yaşam kalitesi. Hematoloji-Onkoloji 2004;6:124-9.
16. Irmak MK, Bilgin MG, Sızlan A. Hasta gözüyle kanser. Koruyucu Hekimlik 2008;7:167-72.
17. MacDonald P. Supporting patients with alopecia. Practice Nurse 2007;33:46.
18. Doğan T, Sapmaz F, Totan T. Beden imgesi baş etme stratejileri ölçeğinin türkçe uyarlaması: geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2011;12:121-9.
19. Kurt E, Özdilli K, Yorulmaz H. Romatoid artritli hastalarda beden imajı ve benlik saygısı. Nöropsikiyatri Arşivi 2013;50:202-8.
20. Gümüş AB, Çam O. Relationships between early diagnosis attitudes in cervical cancer of women and levels of self-esteem, body perception and hopelessness. Nobel Med 2011;7:46-52.
21. Denizgil T, Sönmez İ. Meme kanseri nedeni ile meme koruyucu cerrahi geçirmiş kadınlarla mastektomi operasyonu geçirmiş kadınlar arasında benlik saygısı, beden algısı, cinsel doyum ve cinsel yaşantılar üzerine etkisi. Yeni Symposium 2015;53:17.
22. Kutanis Özen R. Tunç T. Hemşirelerde benlik saygısı ile durumluk ve sürekli kaygı arasındaki ilişki: bir üniversite hastanesi örneği. “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 2013;15:1-15.
23. Davey L, Clarke V, Jenkinson E. Living with alopecia areata: an online qualitative survey study. Br J Dermatol 2018;doi: 10.1111/bjd.17463.
24. Hintistan S, Çilingir D, Nural N, Gürsoy A. Hematolojik kanserli hastaların kemoterapiye bağlı yaşadıkları semptomlara yönelik uygulamaları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2012;1:153-64.
25. Ünsar S, Fındık ÜY, Kurt S, Özcan H. Kanserli hastalarda evde bakım ve semptom kontrolü. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2007;2:89-106.