Ulusal Kalite Ödülüne Başvuran Büyük Ölçekli İşletmelerdeki Başarı Değerleme Sisteminin Niteliklerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma

İnsan kaynakları yönetimi (İKY)'nde başarı değerleme (BD), işletmelerdeki toplam kalite yönetimi (TKY) uygulamalarının başarısını önemli ölçüde etkileyen bir değişkendir. TKY anlayışına uygun olmayan yapıdaki BD sistemi, işletmelerin kalite yolculuğunu zorlaştıran engellerden birisi olabilmektedir. Bu çalışma, Ulusal Kalite Ödülü'ne başvuran büyük ölçekli işletmelerdeki BD sisteminin niteliklerini ve bu niteliklerin TKY anlayışına uygunluğunu belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla, konu ile ilgili literatür incelenmiş, TKY anlayışına uygun BD sisteminin başlıca nitelikleri ve geleneksel BD sisteminden farklı yönleri belirlenmiş; Türkiye'de,1993 -2004 yılları arasında Ulusal Kalite Ödülü'ne başvuran 20 işletmede yapılan araştırma bulguları değerlendirilmiştir. Araştırma sonunda, işletmelerin BD sistemindeki niteliklerin, TKY anlayışına uygun olmadığını gösteren bulgular belirlenmiştir. Bu bulgular doğrultusunda, işletmelerin BD sisteminde yapmaları gereken değişikliklere ilişkin önerilere yer verilmiştir. Ayrıca bu araştırmanın uzantısı niteliğinde yeni araştırma konuları önerilmiştir

A Research Aimed at Determining Characterictics of Performance Appraisal Systems in the Large-Scaled Companies that Applied for National Quality Award

Performance Appraisal (PA) in Human Resources Management (HRM) is an important variable that affects the performance of Total Quality Management (TQM) implementations. The PA system that is inappropriate with a TQM structure may be one of the obstacles that hinder companies from achieving their goals towards quality. The study has been made to find out characteristics of PA systems in large-scaled companies that applied for National Quality Award and to determine whether the characteristics are appropriate for TQM philosophy. With this aim, the related literature has been investigated, primary characteristics of an PA systems which are appropriate to TQM philosophy and different aspects from traditional PA systems have been determined; the findings obtained from a research that was made on 20 companies that applied for National Quality Award in Turkey between 1993 and 2004 have been evaluated. In conclusion, some findings have been determined indicating that some of the characteristics in PA systems of companies are inappropriate with TQM philosophy. By means of the findings from the survey, some proposals have been presented (given) for companies to make improvements in their PA systems. Besides, some new research topics are also proposed so as to make further study on the issue.

PDF

___

Bayar, B. (2003). HR Uygulamaları: 360 Derece Değerlendirme. http:// www. İnsan kaynakları. Com., (Erişim tarihi 27 Şubat 2003).

Beach, A. J. (1996). Empowerment To The People: Creating An Atmosphere For Grawth. Empowerment In Organizations, 4 (1): 29-33.

Born, L ve Molleman, E. (1996). Empowerment and Rewards: a case study. Empowerment In Organizations, 4 (3): 30-33.

Bozkurt. R. (2001). Örgütsel Mükemmellik Arayışı: Toplam Kalite Yönetimi. Verimlilik Dergisi,1: 45-74.

Bowen, D.E. ve Lawler III, E.E. (1992). Total Quality-Oriented Human Pesources Management. Organizational Dynamics, 29-41 (Spring).

Cederblom, D. ve Pemerı, D.E. (2002). From Performance Appraisal to Performance Management: One Agency's Experience. Public Personnel Management, 31 (2):131-140 (Summer).

Demıng, W.E. (1996). Krizden Çıkış. (Çev. Cem AKAŞ). Arçelik AŞ.: İstanbul.

Eke, A.E. ve Özkanlı, Ö. (1997).Ülkemiz Büyük Sanayi İşletmelerinde Performans Değerleme Yöntemlerinin Uygulanma Düzeyi. 4. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi (29-31 Mayıs 1996) Bildiriler Kitabı, Armani: Ankara, 250-259.

Foote, C.T. (2003). Defining Performance in a Performance Management System. http:// www. Workteams. Unt. Edu., (Erişim tarihi 25.Şubat 2003).

Harrıngton, H.J. (1998). Performance Improvement: Was W. Edwards Deming Wrong?. The TQM Magazine, 10 (4): 230

Imai, M. (1997). Kaizen-Japonya'nın Rekabetteki Başarısının Anahtarı. Üçüncü Baskı, Brisa.

Jacob, R. (1993). TQM: More Than A Dying Fad. Fortune, 128 (9): 66-71-237.

Köksal, G. ve Çiçek, M.C. (1998). Toplam Kalite Takımları İçin Bir Performans Ölçüm Modeli ve Bir Uygulama. 7. Ulusal Kalite Kongresi, Kal Der-TÜSİAD: İstanbul. (11-12 Kasım

Sabuncuoğlu, Z. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi. Ezgi: Bursa.

Sebastıanellı, R. ve "Tamımı, N. (2003a). Understanding the Obstacles to TQM Succes. The Quality Management Journal, 10 (3): 45-56.

Sınclaır, D.ve Zaırı, M. (1995). Effective Process Management Through Performance Measurement- Part III An Integrated Model of Total Quality-based Performance Measurement. Business Process Re-engineering & Management Journal, 1 (3):50-65.

Stern, L.B. ve Tseng, D.P. (1993). US. Business Schools Reaction to The Total Quality Management Movement. Journal of Education For Business, 69 (1): 44-49.

Soltanı, E., Meer, R.VD., Gennard, J. ve Williams, T. (2003). Performance Management: TQM Versus HRM-Lessons Learned. Management Research News, 26 (8): 38-49.

Soltanı, E.; Meer RVD., Gennard, J. ve Wıllıams, T. (2003b). A TQM Approach to HR Performance Evaluation Criteria. European Management Journal, 21 (3): 323-336 (June).

Şimşek, M. ve Nursoy, M. (2002). Toplam Kalite Yönetiminde Performans Ölçme. Hayat: İstanbul.

Tak, B. 2003). Performans Değerleme Sisteminin Toplam Kalite İlkeleri Açısından Analizi ve Uyumlaştırma Önerileri. Öneri 5 (19): 55-65 (Ocak).

Toplam Kalite Yönetimi. (2002). http: // www. insan kaynakları com. (Erişim tarihi 20 Mart 2002).

Uyargil, C. (1994). İşletmelerde Performans Yönetimi Sistemi. İstanbul Üniversitesi. İşletme Fakültesi: İstanbul.

Vıken, R. (1997). Team Measurement: Some Whys, Whats and Hows. http:// www. Workteams. Unt. Edu., (erişim tarihi 25 Mart 2003).

Waldman, D.A. (1994). Designing Performance Management Systems For Total Quality Implementation. Journal of Organizational Change Management, 7 (2): 31-44.

Wıese, D.S.ve Buckley, M.R. (1998). The Evolution of the Performance Appraisal Process. Journal of Management History, 4 (3): 233-249.