TÜRKİYE'DE ÖZELLEŞTİRME UYGULAMALARININ MALİYE1 POLİTİKASI ARAÇLARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu çalışmanın temel amacı, 1980li yıllardan itibaren Türkiyenin ekonomik gündeminde önemli bir yer tutan özelleştirme uygulamalarını mali yönden analiz etmektir. Bu çalışma konusunun seçilmesine ilham veren nokta ise; 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun 10. Maddesinde, 23/05/2000 tarihinde yapılan değişikliktir. Bu değişiklik ile özelleştirme fonunun nakit fazlası, iç ve dış borç ödemelerinde kullanılmak üzere hazineye devredilmiştir. Literatür taraması yapıldığında, bu değişiklikten önce de özelleştirme gelirlerinin borç ödemelerinde kullanıldığı görülmüştür. Özelleştirme uygulamalarının, borçlanma kadar vergi geliri ve bütçe açığı üzerinde de etkisi olabileceği düşüncesi ile diğer iki değişken olarak vergi geliri ve bütçe açığı araştırmaya dahil edilmiştir. Özelleştirme ve maliye politikası araçları arasındaki ilişki lineer regresyon, korelasyon ve çoklu regresyon testleri ile analiz edilmiştir. Sonuç olarak, özelleştirmenin maliye politikası araçlarını çeşitli derecelerde etkilediği kanaatine varılmıştır.

The Evaluation of Privatization Implementation from Point of Fiscal Policy Instruments in Turkey

The purpose of this study is to analyze privatization practises which have taken important part in Turkeys economic agenda since 1980. The source of inspration fot choosing article topic is; the amendment on 23/05/2000 on Art. 10 of the Law on Privatization. With this amendment, surplus cash of privatization fund is transfered to treasury for domestic and external dept payments. When we research literature about the subject, we have found privatization revenues have been used for dept payment before 23/05/2000. We think that privatization can affect tax revenues and budget deficit as far as borrowing and extra two variables are added to analyz. The relationship between privatization and fiscal policy instruments was analyzed with linear regressions, correllation and multiple regression tests. Consequently, It was understood that fiscal policy instruments were affected various degrees by privatization.

PDF

___

Akalın, Güneri(2002), Türkiyede Piyasa Ekonomisine Geçiş Süreci ve Ekonomik Kriz, TİSK Yayınları, Ankara.

Akdiş, Muhammed (1994), Dünyada Özelleştirme Uygulamaları ve Türkiyede 5 Nisan Kararları Sonrası Beklenen Gelişmeler, Maliye Yazıları Dergisi, 43, 12-35.

Atiyas, İzak, Burak Oder(2007), Türkiyede Özelleştirmenin Hukuk ve Ekonomisi, TEPAV Yayınları, Ankara.

Bös, Dieter (1998), Privatization: A Theoretical Treatment, Clarendon Pres, Oxford.

Cook, Paul, Yulchiro Uchida (2001), Privatisation and Economic Growth in Developing Countries, Centre on Regulation and Competition, Working Paper Series, 1-20.

Demircan, Esra, Meliha Ener (2009), Yeni Ekonomik Düzende Değişim İstikrar ve Bütçe Politikaları, Ekin Kitabevi, Bursa.

Jesiah, Selvam (2007), Privatisation and its İnfluence on Deficits; An Emprical Analysis of The Experiences in Ethiopia, _____ http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=984203>, 01.07.2012

Katsoulakos, Yannis, Elissavet Likoyanni(2002), Fiscal and Other Macroeconomic Effects of Privatisation, The Fondaziones Eni Enrico Mattei Note di Lavoro Series Index.

Karabulut, Kerem (2001), Sağlık Sektöründe Özelleştirme, AÜ İİBF Dergisi, 15(1- 2), 31-39.

Kibikyo, David (2011), Fiscal Impact of Privatisation in Uganda 1992-2007, African Journal of Political Science and International Relations, 5(7), 371-387.

Kuştepeli, Yeşim, Gülcan Yaprak (2002), Türkiyede Makro Ekonomik İstikrar ve Özelleştirme, Ege Akademik Bakış, 2(2), 15-27.

Mujumdar, Sudesh, Debashis Pal (1998), Effects of Indirect Taxation in Mixed Oligopoly, Economic Letters, 58, 199-204.

Parker, David, David Saal (2003), International Handbook on Privatization, Edward Elgar Publishing Limited, Cheltenham.

Shenshinski, Eytan, Luis F. Lopez-Cavla (2003), Privatization and Its Benefits: Theory and Evidence, CeSifos Economic Studies, Vol. 49(3), 429-459.

Sönmez, Sinan (2008), Türkiyede Devlet İç Borçlanmasının İşlevi ve Gelişimi, in G.E. Arslan (Ed.), Çeşitli Yönleriyle Cumhuriyetin 85. Yılında Türkiye Ekonomisi: Gazi Üniversitesi Hasan Ali Yücel Araştırma ve Uygulama Merkezi, Ankara, 2008, 255-280.

Şener Abdüllatif, Kenan Işık (2008), Türkiyede Özelleştirme Uygulama ve Sonuçlarının Değerlendirmesi (1984-2007), Vergi Sorunları Dergisi, 232, 7-33.

TMMOB (2012), Küresel Enerji Politikaları ve Türkiye, 8. Enerji Sempozyumu, İstanbul.

Yentürk, Nurhan (2003), Körlerin Yürüyüşü Türkiye Ekonomisi ve 1990 Sonrası Krizler, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.

Yıllık Ekonomik Rapor (2008), Maliye Bakanlığı Yayınları, Ankara. Yüksel, Erkan (2000), Basın ve Siyaset Gündeminde Özelleştirme Konusu Üzerine Bir Gündem Belirleme Araştırması, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.

2012-2014 Orta Vadeli Program (2011), Maliye Bakanlığı Yayınları, Ankara.

www.bumko.gov.tr

www.dpt.gov.tr

www.gib.gov.tr

www.oib.gov.tr