B-188 NUMARALI ŞER‘İYYE SİCİLİNE GÖRE 18. YÜZYIL BAŞLARINDA BURSA ŞEHRİNDE KADINLARIN GİYİM KUŞAM KÜLTÜRÜ

Osmanlı Devleti’nde Şer‘iyye Sicilleri’nde yer alan önemli bir belge koleksiyonunu da tereke kayıtları oluşturmaktadır. Bu kayıtlar mal paylaşımında anlaşamayan kişilerin mahkemeye başvurması ile oluşturulmasının yanı sıra, askerî sınıf mensuplarının mal kayıtlarının tutulması, vârisler arasındaki gâib kişiler veya yetimlerin hakkını korumak için kadılar tarafından oluşturulan belgelerdir. Ölen kişilerin sahip olduğu kayıtlı tüm mal varlığını gösteren terekeler, dönemin sosyal ve kültürel hayatının aydınlatılması bakımından önemli bir kaynak niteliğindedir. İçerdiği bilgilerle pek çok açıdan değerlendirilebilen bu kayıtlar, kadın giyim-kuşam kültürü ile ilgili de zengin bilgiler ihtiva etmektedir. Bu doğrultuda 18. yüzyılın başlarında Bursa’da yaşayan kadınların sahip olduğu kıyafetler bu makalede ele alınmıştır. Kaynak olarak B-188 numaralı Bursa Şer‘iyye Sicili ve konu ile ilgili telif eserler kullanılmıştır.

According to B-188 Numbered Şer‘iyye Register Clothing Culture of Women in Bursa in the Early 18th Century

The estate records which is in the Şer‘iyye Registers are also an important document collection in the Ottoman Empire. These records are the documents created by the kadı to create the goods records of the members of the military class and to protect the rights of the missing people or orphans among the heirs, as well as the creation of the persons who cannot agree on the distribution of goods. The estate records, which show all recorded documents of deceased people, are the important sources in the sense of reflecting the economic and social life of the period. These records that are evaluated in a lot of ways also contain rich information about women’s clothing culture. In this article focuses on the clothes of women who lived in Bursa in the early 18th century. As sources number of B-188 Bursa court and contemporary researches have been used.

PDF

___

Arseven, Celâl Esad (1947). “Havlu”. Sanat Ansiklopedisi II, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, s. 701-702.
Bozkurt, Fatih (2011). “Tereke Defterleri ve Osmanlı Demografi Araştırmaları”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, S. 54, s. 91-120.
Barkan, Ömer Lütfi Barkan (1966). “Edirne Askeri Kassamına Ait Tereke Defterleri (1545-1659)”. Belgeler, C. III, S. 5-6, s. 1-479.
Cezar, Yavuz (1977). “Bir Âyanın Muhallefatı Havza ve Köprü Kazaları Âyanı Kör İsmail Oğlu Hüseyin”. Belleten, C. XLI, S. 161, s. 41-78.
Çakır, İbrahim Etem (2016). “Sofya Şehrinde Kadın Giyim Kuşam Kültürü: XVII. Yüzyılın İkinci Yarısı”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 56, s. 1365-1386.
DİA (1995). “Eşrefî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), C. 11, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM), s. 477.
Ercan, Yavuz (1990). “Osmanlı İmparatorluğunda Gayri Müslimlerin Giyim, Mesken ve Davranış Hukuku”. Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, S. 1, s. 117-125.
Faroqhi, Suraiya (2018). Osmanlılar Kültürel Tarih. Ankara: Akılçelen Kitaplar.
Gerber, Haim (1988). Economy and Society in an Ottoman City: Bursa, 1600-1700. Jerusalem: The Hebrew University Press.
İnalcık, Halil (1953). “15. Asır Türkiye İktisadi ve İçtimai Tarihi Kaynakları”. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, C. 15, S. 1-4, s. 51-67.
Koç, Fatma ve Emine Koca (2016). “Türk Halk Giyiminde Kullanılan Süslemelere Tipolojik Bir Yaklaşım”. İdil Dergisi, C. 5, S. 19, s. 237- 260.
Koçu, Reşad Ekrem (1969). Türk Giyim, Kuşam ve Süslenme Sözlüğü. Ankara: Sümerbank Kültür Yayınları.
Nagata, Yuzo (1988). “Karaosmanoğlu Hacı Hüseyin Ağa‟ya Ait Bir Tereke Defteri”. IX. Türk Tarih Kongresi (Ankara 21-25 Eylül 1981), s. 1055-1062.
Oğuz, Gülser (2011). “61 Numaralı Edirne Şer’iye Siciline Göre 17. Yüzyılda Edirneli Kadınların Giyim Kuşam Kültürü”. Milli Folklor, S. 92, s. 107-116.
Oğuzoğlu, Yusuf (1985). “Sicillerdeki Tereke Kayıtlarının Malzeme Olarak Değeri”. III. Araştırma Sonuçları Toplantısı (20-24 Mayıs), s. 1- 4.
Özdeğer, Hüseyin (1988). 1463-1640 Yılları Bursa Şehri Tereke Defterleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları.
Pakalın, Mehmed Zeki (1993a). Osmanlı Tarihi Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü I. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Pakalın, Mehmed Zeki (1993b). Osmanlı Tarihi Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü II. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Sahillioğlu, Halil (2006). “Hicri 1167 (M. 1754) Kürk Fiyatı ve Kürkçü Nizamı”. Prof. Dr. Mübahat Kütükoğlu’na Armağan, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi.
Şemseddin Sami (2015). Kamus-ı Türkî. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Şimşek, Eyyub (2013). “On Sekizinci Yüzyılın Başında Trabzon’da Giyim-Kuşam”. Mavi Atlas Dergisi, S. 1, s. 51-66.