0000-0003-2891-0535, 0000-0002-0021-0484

Ebeveynlerin Çocukların Bilgi İletişim Teknolojileri Kullanımına Yönelik Tutumları Üzerine Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Okul çağındaki bireylerin bilgi iletişim teknolojileri (BİT) kullanımı gereköğretmenler gerekse veliler tarafından önemli bir problem olarak görülmektedir.Özellikle ergenlik öncesi dönemde bu problemin veliler tarafından nasılalgılandığının değerlendirilmesi araştırmanın çıkış noktasını oluşturmaktadır.Dolayısıyla bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrenci ebeveynlerinin çocuklarınınBİT kullanımlarına yönelik tutumlarını; davranışlarını, denetimlerini ve getirdiklerisınırlamaları ortaya koyacak bir ölçek geliştirmektir. Literatür taraması yapıldıktansonra uzman görüşü alınarak düzenlenen 30 maddenin yer aldığı ölçek formu uygunörnekleme yöntemi ile belirlenen iki devlet okulunda 6. ve 7. sınıflarda öğrenimgören 294 öğrenci ebeveynlerine uygulanmıştır. Analiz işlemleri sonucunda üçfaktörlü ölçek yapısı oluşturulmuş (Eğitim Amaçlı Kullanımı, Denetim veSınırlamalar, Olumsuz Etkileri), Likert tipinde 18 maddeden oluşan ölçeğe son şekliverilmiştir. Ölçeğin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısının 0,77 olduğubelirlenmiştir. Daha sonra 354 öğrenci ebeveynine yönelik ikinci uygulama sonucudoğrulayıcı faktör analizi yapılmış, yapısal eşitlik modelinde yer alan uyumindeksleri incelenerek maddelerin genel olarak kabul edilebilir ve iyi düzeyde uyumgösterdiği görülmüştür.

A Scale Development Study on Parents' Attitudes Towards Children's Use of Information and Communication Technologies

The use of information and communication technologies (ICT) by schoolage individuals is seen as a significant problem by both teachers and parents. Investigating parents’ perceptions of this problem particularly during the preadolescence period of their children makes the starting point of (major the rationale of) the present study-Therefore, the aim of this research is to develop a scale that will reveal the attitudes, controls and limitations of the middle school students’ parents towards their children’s use of ICT. Following a thorough review of literature and expert opinion consultation, a scale with a total of 30 items was devised. Drawn in accordance with convenient sampling procedures, 294 parents having children at 6th and 7th grades. responded to the scale. Initial analysis of the data confirmed a three-factor scale structure (Educational Use, Controls and Limitations, Negative Effects), leading to an-18-item Likert type scale as a final version. The Cronbach Alpha reliability coefficient of the scale was found to be 0.77. Subsequently, confirmatory factor analysis was performed for the parents of 354 students, and fit indices of the structural equation model were examined and it was observed that the items were generally acceptable with the good level of fit.

PDF

___

Akbulut, Y. (2013). Çocuk ve Ergenlerde Bilgisayar ve İnternet Kullanımının Gelişimsel Sonuçları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2).
Akkoyunlu, B., Orhan, F. ve Umay, A. (2005). Bilgisayar öğretmenleri için" bilgisayar öğretmenliği öz yeterlik ölçeği" geliştirme çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29).
Baki, A. ve Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 42(42).
Balcı, M., Kenar, İ. ve Uşak, M. (2013). Tablet pc destekli fen ve teknoloji dersine yönelik öğrenci velilerinin tutumları. Electronic Turkish Studies, 8(8).
Bayraktar, R. (2015). Öğretmenlerin eğitim teknolojileri kullanım düzeylerinin belirlenmesi: ölçek geliştirme çalışması. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 32(32), 470-483.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K. ve Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F.(2011). Bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
Carey, S. W. (1988). Theories of the Earth and Universe a History of Dogma in the Earth Sciences.
Christensen, L. B. (2004). Experimental methodology. Allyn & Bacon.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları (Birinci baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Darling, N. and Steinberg, L. (1993). Parenting style as context: an integrative model. Psychological Bulletin, 113(3), 487-496.
Demirel, M., Yörük, M. ve Özkan, O. (2013). Çocuklar için güvenli internet: güvenli internet hizmeti ve ebeveyn görüşleri üzerine bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(7), 54-68.
Ercan, İ. ve Kan, İ. (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), 211-216.
Gegeoğlu, Ş. (2014). Ortaöğretim okulundaki öğretmenlerin mesleki alanda eğitim teknolojilerini kullanma düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
Güler, H., Şahinkayası, Y. ve Şahinkayası, H. (2017). İnternet ve Mobil Teknolojilerin Yaygınlaşması: Fırsatlar ve Sınırlılıklar. Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 186-207.
Gündüz, Ş. ve Odabaşı, F. (2004). Bilgi çağında öğretmen adaylarının eğitiminde öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme dersinin önemi. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(1), 43-48.
İşman, A. (2003). Technology and technique: an educational perspectıve, TheTurkish Online Journal of EducationalTechnology, 2(1), 28-33.
Kalaycı, S. (2010). SPSS Uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, 5. Baskı. Ankara: Asil Yayın.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım: Ankara Kass, R. A. and Tinsley, H. E. A. (1979). Factor analysis. Journal of Leisure Research, 11, 120-138.
Kenar İ. (2012). Teknoloji ve derslerde teknoloji kullanımına yönelik veli tutum ölçeği geliştirilmesi ve tablet pc uygulaması. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi ,123- 136.
Kline, P. (1994). An Easy Guide To Factor Analysis. New York: Routledge.
Köse, İ. A. ve Çıkrıkçı, N. D. (2007). Öğretmen öz-yeterlik algısı ölçeğinin farklı gruplarda yapı geçerliğinin sınanması. XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı, 1.
Livingstone, S. and Helsper, E. J. (2008). Parental mediation and children's Internet use. Journal of Broadcasting and Electronic Media, 52(4), 581-599.
Nunnally, J. (1978). Psychometric methods. New York: McGraw-Hill.
Odabaşı, F. (2005). Parent’s vıews on ınternet use. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 4(1), 38-45.
Öncü, H. (1994). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Master Basım. Pallant, J. (2001). SPSS survival manual. Buckingham: Open University Press
Pedersen, S. and Liu, M. (2003). Teachers’ beliefs about issues in the implementation of a student-centered learning environment. Educational Technology Research and Development, 51(2), 57–76.
Rosen, L.D., Cheever, N.A. and Carrier, L.M. (2008). The association of parenting style and child age with parental limit setting and adolescent MySpace behavior. Journal of Applied Developmental Psychology, 29, 459–471
Seferoğlu, S. S. (2007). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Pegem Akademi, Ankara. Stafford, L. and Hillyer, J. D. (2012). Information and communication technologies in personal relationships. Review of Communication, 12, 290–312.
Sutherland, R, Facer, K, Furlong, R. and Furlong, J. (2000) A new environment in education? The computer in the home, Computers and Education, 34, 195-212.
Tabachnick, B. G. and Fideli, L.S. (2001). Using Multivariate Statistics (Fourth Edition). Boston: Ally And Bacon.
Tavşancıl, E. (2014).Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi (5. Baskı), Ankara: Nobel Yayınevi.
Tercan İ. , Sakarya S. ve Çoklar N. A. (2012). Çocukların Gözüyle Onların İnternet Kullanım Profilleri Ve Ailelerin Getirdiği Sınırlamalar: Anamur İlçe Örneği. E-Journal of New World Sciences Academy NWSA-Education Sciences, 1C0495, 7, (1), 305-312.
Tomczyk, Ł. and Wąsiński, A. (2017). Çocuk ve gençlerin aile ortamı içinde yeni medya kullanımı alanında ailelerin eğitim sürecindeki etkisi. Eğitim ve Bilim, 42(190), 305- 323.
Uysal, M., Çakıroğlu, Ü. ve Horzum, M. B. (2017). Aile Tutumlarına Göre Ortaöğretim Öğrencilerinde Çevrimiçi Bilgi Arama Stratejilerinin İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 2095.
Wąsiński, A. and Tomczyk, Ł. (2015). Factors reducing the risk of internet addiction in young people in their home environment. Children and Youth Services Review, 57, 68-74.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yurdakul, I. K., Dönmez, O., Yaman, F. ve Odabaşı, H. F. (2013). Dijital ebeveynlik ve değişen roller. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12(4), 883-896.