A.G. BAUMGARTEN’DA DUYUSAL BİLGİNİN BİLİMİ OLARAK ESTETİK

A. G. Baumgarten kurucusu olduğu estetiği “Aestetica”'sında (1750/58) geniş kapsamlı olarak şiirselliğe ve retoriğe dayandırmaktadır. Ancak burada onun için önemli olan, “duyusal bilgi”’nin bireysellik hakkının geçerli kılınmasıdır. Burada kesin olarak "estetik" (αíσυŋгηικόç) sözcüğünün “duygu ve algıyla ilgili”, “duyusal olarak anlaşılır” bağlamındaki temel anlamına bağlı kalmaktadır. Baumgarten’ın estetiği duyusal bilginin ve algılamanın felsefesidir ve duyarlığı dış uyarım ve mantığın malzemesi olarak algılamaz, aksine bilginin özel bir türü olarak ciddiye alır. Bu nedenle de estetik, “duyusal bilginin bilimi” olarak tanımlanır. Bu çalışma ile “Aestetica”’nın temel bölümleri ele alınarak Baumgarten’ın estetik anlayışının genel çerçevesini çizmek amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

A.G.Baumgarten Estetik Duyusal Bilginin Bilimi, Güzel, Aşağı Bilgi Yetisi, Yukarı Bilgi Yetisi

PDF

___

Baumgarten, A. G.: Theoretische Ästhetik, Die grundlegenden Abschnitte aus der “Aesthetica”, Felix Meiner Yayınevi, çev. H. R. Schweizer, Hamburg, 1988 Brown, Clifford, “Leibniz and Aesthetics”, Philosophy and Phenomenological Research, Vol.28, No.1, International Phenomenological Society, 1967, s. 70-80 Ferry, Luc, Homo Aestheticus: The Invention of Taste in the Democratic Age, The University of Chicago Pres, Chicago 1993 Gatz, M.Felix, “The Object of Aesthetics”, The Journal of Aesthetics and Art Criticism, Vol.1, No.4, The American Society for Aesthetics, 1941, s.33- 57 Hammermeister, Kai, The German Aesthetic Tradition, Cambridge University pres, 2002 Tonelli, Giorgio., “A.G.Baumgarten”, The Encyclopedia of Philosophy, vol.1-2, Maccmillan Publishing Co., Inc and The Free Press, New York, 1972, s.256 Wessell, P.Leonard, “Alexander Baumgarten’s Contribution to the Development of Aesthetics”, The Journal of Aesthetics and Art Criticism, Vol.30, No.3, The American Society for Aesthetics, 1972, s.333-342