Öğretmen Adaylarının Çevresel Tutumlarının İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı farklı branşlardaki öğretmen adaylarının çevreye yönelik davranış ve düşünseleğilimlerini belirlemek ve karşılaştırma yapmaktır. Bu araştırma nicel araştırma türlerinden olan nedenselkarşılaştırma türünde tasarlanmıştır. Bu çerçevede, Yozgat Bozok Üniversitesi Eğitim Fakültesi’ndeöğrenim görmekte olan toplam 259 öğretmen adayından veri toplanmıştır.Verilerin toplanmasında, kolayulaşılabilir örneklem tipi tercih edilmiştir.Veri toplama aracı olarak, Uzun ve Sağlam (2006) tarafındangeliştirilmiş olan “Çevresel Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Çevresel Tutum Ölçeği, 2 faktör ve toplam 27maddeden oluşmaktadır. Faktörler, “Çevresel Davranış Alt Ölçeği” (13 madde) ve “Çevresel Düşünce AltÖlçeği” (14) olarak tanımlanmıştır.Yapılan analizler sonucunda, öğretmen adaylarının çevreye yöneliktutumları açısından düşünsel boyutun ortalamasının (X = 2.97) davranışsal boyuttan (X = 4.53) daha azolduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca, öğretmen adaylarının çevreye yönelik tutumları, cinsiyet, kulübekatılım ve yaşam yeri açısından da analiz edilmiştir. Bu araştırma kapsamında elde edilen verilerçerçevesinde, öğretmen adaylarının çevreye yönelik düşünsel ve davranışsal tutumlarının geliştirilmesi içinçeşitli eğitimler düzenlenmesi yararlı olacaktır.

Examination of the Environmental Attitudes of Teacher Candidates

The aim of this research is to determine and compare the environmental behavior and intellectual tendencies of teacher candidates in different branches. This research was designed in the type of causal comparison, which is one of the quantitative research types. In this context, data were collected from a total of 259 teacher candidates studying at the Faculty of Education of Yozgat Bozok University. An easily accessible sample type was preferred in data collection. “Environmental Attitude Scale” developed by Uzun and Sağlam (2006) was used as a data collection tool. Environmental Attitude Scale consists of 2 factors and a total of 27 items. Factors were defined as “Environmental Behavior Sub-Scale” (13 items) and “Environmental Thinking Sub-Scale” (14). As a result of the analyzes made, it was found that the mean of the intellectual dimension (X = 2.97) was less than the behavioral dimension (X = 4.53) in terms of preservice teachers' attitudes towards the environment. In addition, pre-service teachers' attitudes towards the environment were analyzed in terms of gender, club participation and living place. Within the framework of the data obtained within the scope of this research, it would be beneficial to organize various trainings in order to improve the intellectual and behavioral attitudes of teacher candidates towards the environment.

PDF

___

Aksoy, B. & Karatekin, K., (2011). Farklı programlardaki lisans öğrencilerinin çevreye yönelik duyuşsal eğilimleri, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3, 23-36.
Arkonaç, A. S., (2005). Sosyal psikoloji. İstanbul: Alfa Yayınları.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K. E., Akgün, E. Ö., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
Atasoy, E. & Ertürk, H. (2008). İlköğretim öğrencilerinin çevresel tutum ve çevre bilgisi üzerine bir alan araştırması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:10, Sayı:1, 105-122
Çabuk, B. & Karacaoğlu, C. (2003). Üniversite öğrencilerinin çevre duyarlılıklarının incelenmesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36 (1-2), 189-198.
Çelen, Ü., Yıldız, A., Atak, N., Tabak, R. H. & Arısoy, M. (2002). Ankara üniversitesi sağlik eğitim fakültesi öğrencilerinin çevre duyarlılığı ve ilişkili faktörler. 8. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Diyarbakır. Kongre Kitabı, s.421.
Çetin, G. & Nişancı, S.H. (2010). Enhancing students’ environmental awareness. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 1830- 1834.
Çevre Bakanlığı (1998). Çevre notlari, Ankara: Çevre Eğitimi ve Yayın Dairesi Başkanlığı.
Corcoran, P.B. & Wals, A.E.J. (2004). The problematics of sustainability in higher education: an introduction. Higher Education and The Challenge of Sustainability: Problematics, Promise and Practice (Eds: Corcoran, P.B. and Wals, A.E.J.). Kluwer Academic Publishers.
Davis, J. (1998). Young children, environmental education and the future. InGraves, Norman (ed.) Education And Environment. World Education Fellowship, London.
DPT (2000). VIII. Beş yıllık kalkınma planı, 2001-2005. Çevre Özel İhtisas Komisyonu Raporu. http://plan8.dpt.gov.tr/cevre/calisma.html.
Erdoğan, M., Marcinkowski, T. & Ok, A. (2009). Content analysis of selected features of K-8 environmental education research studies in Turkey, 1997-2007. Environmental Education Research, 15 (5), 525-548.
Erol, H. G. & Gezer, K. (2006). Prospective of elementary school teachers’ attitudes toward environment and environmental problems, International Journal of Environmental and Science Education, 1 (1), 65 – 77.
Genç, M. & Sözen, E. (2019). Designation of knowledge and attitude levels secondary school students devoted to sustainable development. H. Tokcan. A. Altunçiçek (Ed.), Contemporary approaches in education and social science. (111-121). Brasov Country, Romania: Old Publishing.
Gökdere, M. (2005). A study on the environmental knowledge level of primary students in Turkey. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, Vol. 6, Issue 2, Article 5.
Hogg, A. M. & Vaughan, M. G. (2007). Sosyal psikoloji, (Çev: Yıldız, İ. Ve Gelmez, A.). Ankara: Ütopya Yayınevi.
Kavas, S., (2010). Ankara kentinde üniversitesi öğrencilerinin çevre duyarlılığı düzeyinin belirlenmesi üzerine bir araştirma. dönem projesi, Ankara Üniversitesi F.B.E., Peyzaj Mimarlığı ABD., 69 sayfa.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Günümüzde insan ve insanlar, İstanbul: Evrim Yayınevi.
Kanbak, A. (2013). Üniversite öğrencilerinin çevresel tutum ve davranışları: farklı değişkenler açısından kocaeli üniversitesi örneği, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, KOSBED, 2015, 30
Karatekin, K. (2011). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
Koç, H. & Karatekin, K. (2013). Coğrafya öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, no.28, 139-174.
Kuhlemeier, H., Bergh, H. & Lagerweij, N. (1999). Environmental knowledge and education, Journal of Environmental Education 30 (2).4-14.
Meydan, A. & Doğu, S. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin çevre sorunları hakkındaki görüşlerinin bazı değişkenlere göre değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:26, 267-277.
NAAEE (2000). Excellence in environmental education: guidelines for learning (k-12). Rock Spring, GA: North American Association for Environmental Education. 36 TSA / Yıl: 15 S: 3, Aralık 2011
Nazlıoğlu, D. M. (1991). Çevre eğitiminin önemi, çevre üzerine, Ankara: Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayınları.
Özdemir, O., Yıldız, A., Ocaktan, E. & Sarışen, Ö. (2004). Tıp Fakültesi öğrencilerinin 19. çevre sorunları konusundaki farkındalık ve duyarlılıkları. A.Ü. Tıp Fak.Mecmuası. 2004; 57:117- 127.
Şenyurt, A., Temel A. B. & Özkahraman Ş. (2011). Üniversite öğrencilerinin çevresel konulara duyarlılıklarının incelenmesi. S.D.Ü Sağlık Bilimleri Dergisi, Cilt.2/ Sayı. 1, 8-15.
Şahin, N. F., Cerrah, L., Saka, A. & Şahin, B. (2004). Yükseköğretimde öğrenci merkezli çevre eğitimi dersine yönelik bir uygulama. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 113-128.
Pooley, J.A. & O'Connor, M. (2000). Environmental education and attitudes, environment & behavior 32 (5).711-724.
Talay, İ., Gündüz, S. & Akpınar, N. (2004). On the status of environmental education and awareness of undergraduate students at Ankara University, Turkey. International journal of Environment and Pollution, Vol. 21, No.3, 293-308.
Tolan, B., İsen, G. & Batmaz, V. (1985). Ben ve toplum sosyal psikoloji I, Ankara: Teori Yayınları.
Trudi L. Volk. & Mcbeth W. (2001). Environmental literacy in the United States, H. R. Hungerford, W. J. Bluhm, T. L. Volk, J. M. Ramsey (Eds.), Essential Readings InEnvironmental Education (2. Edition) , Illinois, Stipes Publishing L.L.C. ss. 73-86.
Schmidt, J.E. (2007). From intentions to actions: The role of environmental awareness on college students.www.uwlax.edu/urc/JUR-online/PDF/2007/schmidt.pdf
Ünal, S. & Dımışkı E. (1999). Unesco-Unep himayesinde çevre eğitiminin gelişimi ve Türkiye’de ortaöğretim çevre eğitimi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16-17: 142 – 154.
Yurttaş, G. F. & Sülün, Y. (2010). What are the most important environmental problems according to the second grade primary school students? Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 1605-1609.
Yücel, M., Uslu, C., Altunkasa, F., Güçray, S.S. & Peker Say, N., (2008). Adana’da halkın çevre duyarliliğinin saptanması ve bu duyarlılığı arttırabilecek önlemlerin geliştirilmesi. Adana Kent Sorunları Sempozyumu, TMMOB Yayını, 363-432.