KAYSERİ’DE ÜÇ FARKLI SOSYOEKONOMİK BÖLGEDE YAŞAYANLARIN BALIK TÜKETİM TERCİHLERİ

Balık haftada en az iki kez tüketilmesi önerilen bir besindir. Buna rağmen, ülkemizde tüketim miktarı istenilen düzeyde değildir. Bu çalışma, Kayseri kent merkezinde farklı üç sosyoekonomik düzeyde bulunan yetişkinlerin balık tüketim miktarını, sıklığını, tüketim ve satın alma tercihlerini belirlemek ve tüketicilerin sağlıklı beslenme ve balık tüketimine ilişkin bilgilerini saptamak amacıyla yürütülmüştür. Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikteki araştırma Kayseri’de, farklı üç farklı sosyoekonomik bölgede yaşayan 1000 yetişkin üzerinde yürütülmüştür. Veriler literatür desteğinde hazırlanan anket formu ile toplanmıştır. Yetişkinler arasında kişi başına düşen medyan haftalık balık tüketim miktarı sosyoekonomik bölgelere göre sırasıyla Kocasinan’da 93g (3-1000), Talas’ta 117g (17-1000) ve Melikgazi’de 117g (16-600) olarak saptanmıştır. Balık sıklıkla taze olarak ve kış mevsiminde tüketilmektedir. Önerildiği üzere balığı haftada 1-2 kez tüketenlerin oranı sadece %21.6’dır. Sosyoekonomik düzey artıkça bu oranda artış gözükmektedir. Kayseri’de balık tüketiminin artırılması için ulaşılabilirliğin artırılması ve balık tüketiminin önemi ve sağlık üzerine etkisi konularında farkındalık ve eğitim çalışmalarının yapılması önerilmektedir.

FISH CONSUMPTION PREFERENCES OF PEOPLE LIVING IN THREE DIFFERENT SOCIOECONOMIC REGIONS OF KAYSERİ, TURKEY

Fish is a food that is recommended to be consumed at least twice a week. But the amount of consumptionis not at the desired level in our country, Turkey. This study was conducted to determine the amount,frequency, consumption and purchasing preferences of fish consumed by adults at three differentsocioeconomic levels in Kayseri and to determine consumers’ knowledge about healthy nutrition and fishconsumption. A descriptive, cross-sectional research study was conducted on 1000 adults living in threedifferent socioeconomic regions in Kayseri province center. Data were gathered by a questionnaireprepared with the support from a literature review. The median weekly fish consumption per capita was93 g (3–1000) in Kocasinan, 117 g (17–1000) in Talas and 117 g (16–600) in Melikgazi according to thesocioeconomic regions. Fish were often consumed freshly and in winter. Only 21.6% of the participantsconsumed fish 1–2 times a week, as recommended. This rate increased, as the socioeconomic levelincreased. It is suggested that the accessibility of fish in Kayseri be increased and that studies should becarried out to raise awareness and educate people on the importance of fish consumption and its effectson health.

PDF

___

Abdikoğlu D.İ., (2015),”Tekirdağ İlinde Balık Tüketim Eğilimlerinin Belirlenmesi”, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Adıgüzel F., Büyükbay E.O., Civelek O., Sayılı M., (2009), “Tokat Ili Almus Ilçesinde Ailelerin Balık Tüketim Durumu”, Gazi Osmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi Cilt:26, Sayı:2, s:35-43
Akbay C., Meral C., Yılmaz H.i., Gözek S.,(2013), “Türkiye’de Ailelerin Su Ürünleri Tüketiminin Ekonomik Analizi”. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, Cilt:16, Sayı:3, s:1-7
Aydın M., Karadurmuş U.,( 2012), “Consumer Behaviors For Seafood in Ordu Province”, Yunus Araştırma Bülteni, Sayı:3: s: 18-23.
Aydın M., Karadurmuş U., (2013),”Trabzon Ve Giresun Bölgelerindeki Su Ürünleri Tüketim Alışkanlıkları”, Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, Cilt:3, Sayı:9 s:57-71
Balık İ., Yardımcı C., Turhan O., (2013),” Ordu Ili Fatsa Ve Aybastı Ilçelerinde Balık Tüketim Alışkanlıklarının Karşılaştırmalı Olarak Incelenmesi”, Ordu University Journal Of Science And Technology Volume: 3(2), p:18-28
Çolakoğlu F.A., İşmen A., Cakır F., Yığın Ç., Ormancı H.B., (2006), “Çanakkale İlindeki Su Ürünleri Tüketim Davranışlarının Değerlendirilmesi”, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, Cilt: 23 Sayı: 1/3 s: 387-392.
Deniz Sektörü Raporu, (2014). Deniz Ticaret Odası http://www.Denizticaretodasi.Org.Tr/Shared%20documents/Sektorraporu/2016_Sektor_Tr.Pd f Erişim Tarihi: 1 Mart 2018
Dietary Guidelines For Turkey (Türkiye’ye Özgü Besin Ve Beslenme Rehberi),(2015), Hacettepe Üniversitesi, Merdiven Reklam Tanıtım. S: 24
Elbek A.G., İşgören Emiroglu D., Saygı H.,(1997),” Balık Tüketimi Ve Tüketimine Yönelik Survey”, Akdeniz Balıkçılık Kongresi. İzmir, 9-11 Nisan, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, s: 431-439
Erdal G., Esengün K., (2008),”Tokat İlinde Balık Tüketimini Etkileyen Faktörlerin Logit Model İle Analizi”, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, Cilt: 25, Sayı:3 s: 203-209
Erdur, (2016),”Türkiye'de Hane Halkı Balık Harcamalarını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Ekonometrik Çift Engel Sansür Harcama Modelleri Yaklaşımı”. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
GTHB, (2018),Gıda, Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı, Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü, Su Ürünleri İstatistikleri, Https://Www.Tarim.Gov.Tr/Sgb/Belgeler/Sagmenuveriler/Bsgm.Pdf Erişim Tarihi: 1 Mart 2018
Hatırlı S.A., Demircan V., Aktaş A.R.,( 2004), “ Isparta Ilinde Ailelerin Balık Tüketiminin Analizi , Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Cilt: 9 Sayı:1 s: 245-256
Hayran M., Hayran M., (2011),Sağlık Araştırmaları İçin Temel İstatistik (1. Basım). Art Ofset Matbaacılık Yayıncılık Organizasyon. Ankara. s:95.ISBN:978-605-62199-0-0
İbiş B.,(2012), “Sivas İli Merkez Ilçesinde Yaşayan Bireylerin Su Ürünleri Tüketim Davranışlarının Değerlendirilmesi”, Gaziosman Paşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Kayseri İli Tarımsal Yatırım Rehberi, T.C. Gıda Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Tarımsal Yatırımcı Danışma Ofisi Sayfa: 11,
Https:// Tarim.Gov.Tr/Sgb/Taryat/Belgeler/İl_Yatirim_Rehberleri/Kayseri.Pdf Erişim Tarihi: 1 Mart 2018 Kayseri Ticaret Odası ,(2015),Yayın No:17 1. Baskı / Mayıs, Sayfa:34.
Konakman, (2004),”Kadınlara Verilen Beslenme Eğitiminin Besin Tüketim Düzeyleri Beslenme Alışkanlıkları İle Beslenme Ve Osteoporoz Hakkındaki Bilgilerine Etkisinin Saptanması”. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Çocuk Gelişimi Ve Ev Yönetimi Eğitimi, Yüksek Lisans Tezi.
Menteşe C.M.,( 2016). “Tunceli İli Merkez İlçede Ailelerin Balık Tüketim Tercihlerinin Belirlenmesi”, Tunceli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi
Myrland O., Trondsen T., Johnston R.S., Lund E.,(2000), “Determinants of Seafood Consumption in Norway: Lifestyle, Revealed Preference And Barriers To Consumption”, Food Quality And Preference, Volume: 11(3) p:169-188
Nalinci S.,(2013), “Amasya Ili Merkez Ilçedeki Hanehalkının Et Tüketim Alışkanlıkları ve Et Tüketimini Etkileyen Faktörler”, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat Yüksek Lisans Tezi
Nutrition and Health Survey of Turkey, 2010(Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması-2010), (2014). Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı Yayın No:931, Ankara. Sayfa 192
Oğuzhan P., Angiş S., Ataman A.M.,( 2009),” Erzurum Ilindeki Tüketicilerin Su Ürünleri Tüketim Alışkanlığının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma”, 15. Ulusal Su Ürünleri Sempozyumu. 01-04 Temmuz, Rize,s: 1-6
Orhan H., Yüksel O.,(2010), “Fishery Product Consumption Survey in Burdur Province (In Turkish With English Abstract)”, SDU Journal of The Faculty of Agriculture, Volume: 5(1) p:1-7
Pekcan Gülden,( 2015), Bireylerin Beslenme Durumlarının Belirlenmesinde Kullanılan Yöntemler. (Ed) Merdol, T.M., Temel Beslenme ve Diyetetik. Ankara. Güneş Tıp Kitapevleri. Sayfa:70 ISBN:978-975-277-614-2.
Rakıcıoğlu Neslişah., Tek N.A.,Ayaz A.,Pekcan G.,(2014), Yemek ve Besin Fotoğtraf Kataloğu Ölçüve Miktarlar.Ata Ofset Matbacılık, Ankara.Sayfa42.ISBN:98-9944-5508-0-2.
Sarıözkan S.,(2016), “Türkiye’de Balıkçılık Sektörü ve Ekonomisi”, Turkish Journal of Aquatic Sciences, Volume: 31(1) p: 15-22
Saygı H., Saka Ş., Fırat K., Katağan T.,( 2015),”Türkiye’nin İzmir ve Ankara İllerinde Su Ürünleri Tüketimi”, Türk Tarım, Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, Cilt: 3 Sayı:5 s:248-254
Şen B., (2017),”Erzincan Ilindeki Ailelerin Balık Tüketim Tercihlerinin Belirlenmesi”, Munzur Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Tunceli.
Şen İ., Şahin A., (2017), “Mersin’de Yaşayan Tüketicilerin Balık Tüketim Tercihlerini Demografik Faktörler Açısından Ele Alan Bir Araştırma”, Journal of Economics and Administrative Sciences Volume: 19(1) p: 33-46
Soylu M.,(2016),”Effects of Nutrition Education on General Health And Nutritional Status of Pregnant Women”, II. International Conference on Sustainable Development (ICSD), 19-23 October 2016, Skopje, Macedonia.
Terin M., Hamamcı G., Gül T., Terin S.,(2016),”Van Ili Kentsel Alanda Hanelerin Balık Tüketim Yapısı ve Satın Alma Davranışlarının Belirlenmesi”, Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences Cilt: 33 Sayı:3 p: 241-249
Trondsen T., Braaten T., Lund E., Eggen A.E., (2004),”Health And Seafood Consumption Patterns Among Women 45–69 Years”, A Norwegian Fish Consumption Study 1996. Food Quality And Preference, Volume: 15(2) p: 117-128
Turkey Dietary Guidelines 2015, (2016), Republic of Turkey Ministry of Health, Public Health of Agency, Ministry of Turkey Health Publication No: 1046 , Page: 65. Ankara.
Uzundumlu A.S., Topcu Y., Baran D. (2013),”Tüketicilerin Balıketi Tüketimini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Erzurum İli Örneği. İç Anadolu Bölgesi 1. Tarım ve Gıda Kongresi, 2-4 Ekim 2013, Niğde, s:74-82
Verbeke W., Vackier I.,(2005), “Individual Determinants of Fish Consumption: Application of The Theory of Planned Behavior”, Appetite, Volume: 44(1) p: 67-82
Yavuz G., Yasan Ataseven Z., Gül U., Gülaç Z.N.,( 2015),”Factor Affecting Consumer Preferences on Seafood Consumption: The Case of Ankara (In Turkish With English Abstract)”,Yunus Research Bulletin, Volume 1: p:73-82
Yavuzcan H., Atar H.H., Alçiçek Z.,( 2010),”Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğrencilerinin Su Ürünleri Tüketim Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi”, Ziraat Mühendisliği, Sayı: 354 p:10-17
Yüksel F., Karaton K., Özer N., İfakat E.,(2011), “Tunceli Ili Balık Tüketim Alışkanlığının Belirlenmesi”, Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, Cilt: 2 Sayı:5 p: 28-36