Üniversite Anlayışındaki Değişim: Birinci Nesil Üniversiteden Dördüncü Nesil Üniversiteye

Yükseköğretim bir ülkenin gerek duyduğu nitelikli insan gücünün yetiştirilmesinde, bilginin üretilmesinde ve topluma hizmette önemli bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Yükseköğretimin kökenleri Eflatun'un Academia'sına (M.Ö. 400), Aristo'nun Lyceum'una (M.Ö. 387), Roma'nın özellikle retorik ve tartışma usul ve esaslarını öğreten okullarına ve hatta bir araştırma kurumu niteliğini taşıması nedeniyle İskenderiya Müzesi'ne (M.Ö. 330- 200) kadar gitmektedir. Yükseköğretim kurumları üst düzey nitelikli insan gücü yetiştirme, bilimsel araştırma, bilimsel birikimi koruma, yayma ve geliştirme işlevinin yanında toplumun ve insanlığın sorunlarına ilişkin çözümler üretme işlevini de üstlenmiş bulunmaktadır. Bugün üniversiteler endüstri ve iş pazarı için eleman yetiştiren ve endüstrinin gereksinmeleri doğrultusunda araştırma faaliyetlerini sürdüren kuruluşlar haline gelmişlerdir 21. yüzyılın başında dünyada yükseköğretime baktığımızda, yükseköğretime damgasını vuranın Batı diye adlandırdığımız Anglo-Sakson ülkeleri (Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere) ve Kıta Avrupası ülkeleri (Almanya, Fransa, İsveç, Hollanda) olduğunu görmekteyiz. Bunun da temelinde, bu ülkelerin yüzlerce yıl süren bilimsel, teknolojik, kültürel, sosyo-ekonomik alt yapı, değişim ve gelişme sürecini yaşamaları yatmaktadır. 20 yüzyılın son çeyreğinde yaşanan büyük değişimler toplumdaki diğer sektörleri etkilediği gibi eğitimi de etkilemiştir. Eğitimdeki değişmelerden yükseköğretim de payını almıştır. Yükseköğretimde kalıcı ve derin değişiklikler yapan bir dönüşüm yaşanmaktadır. Üniversitelerde yaşanan dönüşümde yeni teknolojiler, yeni öğrenci biçimi (gittikçe çeşitlenen yaş grupları, geri dönen ve çalışan öğrenciler, yaşam boyu öğrenme ideali), yeni yükseköğretim sağlayıcıları, kar amaçlı şirket üniversiteleri, sanal üniversiteler, yeni ve gittikçe küreselleşen öğrencilerin beklentileri, gittikçe artan pazar odaklı rekabetçilik ve başarı hırsıyla dolu toplumsal çevre gibi etkenler etkin olmakta ve sonuçları hissedilmektedir. Bu çalışmada birinci nesil üniversiteden dördüncü nesil üniversiteye kadar üniversite anlayışındaki değişim ele alınmaktadır. Bu çalışmanın amacı üniversite anlayışındaki değişimin üniversitelerin rolünü ve işlevlerini nasıl etkilediğini ortaya koymaktır. Çalışma üniversiteyle etkileşimde bulunan kesimlere üniversite anlayışındaki değişmenin niteliğini ve etkilerini göstermesi açısından önem taşımaktadır.

Change In Mental Of Universıty: From The Fırst Generatıon Unıversıty To The Fourth Generatıon

We consider higher education as a major factor in training qualified human sources as well as obtaining the knowledge which a country essentially needs in social service. The origins of higher education date back to Academia of Platon (B. C. 400), Lyceum of Aristotle (B. C. 387) and the Alexandria Museum (B. C. 330-220) due to the schools of especially imposing ways and theory system of Rome as a searching point in education. Today, higher education has taken over the role of training qualified human source, scientific research, maintenance, spreading and development of scientific background, as well as coming up with resolutions as to mankind's and the society's problems. Today, universities has become institutions which train staff for the industry and market as well as going on their studies coherent with industrial requirements. Looking at the higher education on global based, we see Anglo-Saxon countries which we call the West (The USA, Britain), along with the continent Europe (Germany, France, Sweden and Holland). In this respect, it could be concluded that these countries got through a long development period of countries based on scientific, technologic, cultural and socio-economic overhauls. The major changes occurring in the first quarter of the 20th century also affected the education world along with other branches. In this respect, the higher education service couldn't keep away from such a change process in education. Consequently, a profound revision procedure also affects higher education, as well. In this revision process, there are several factors such as new technologies, new student forms (ever-increasing age-groups, working and returning students and ideal of life-long learning), new service-providers in higher education, profit-based company universities, virtual universities (e-university), ever-globalising student expectations, ever-increasing competition based-on marketing, social environment motivated by competition for success. In this study, we depict the change prevailing from the first generation to the fourth generation universities, by which we could clarify the role and functions of universities in this process. Therefore, our study is of great in terms of giving information to varied parts related to higher education service about the qualifications and effects of higher education.

PDF

___

Aktan, C. C. (2007) Sorbon'dan Bolonya'ya, Berlin'den Bergen'e: Avrupa'da yükseköğretim sistemlerinin harmonizasyonu ve yeniden yapılandırılmasına yönelik reform çalışma- ları, Değişim çağında yükseköğretim, Yaşar Üniversitesi yayını, İzmir, İnternetten 21.03.2008'de http://www.canaktan.org/egitim/bolonya/aktan-bolonya.pdf adresin- den alınmıştır.
Aktay, Y. (2002). Eğitimde küresel imkânlar- küreselleşen dünyada fırsat eşitsizliği ve özgür- leşim fırsatları üzerine, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2 (1), 7-22
Alkibay, S. & Orhaner, E. & Korkmaz, S. & Sertoğlu, A. E. (2012) Üniversite sanayi işbirliği çer- çevesinde teknoparklar, yönetimsel sorunları ve çözüm önerileri, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26 (2), 65-90
Altınok, V. (2008) Yükseköğretimde ilke ve yönelimler neler olmalı?, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 41-52
Antalyalı, Ö. L. (2007) Tarihsel süreç içerisinde üniversite misyonlarının oluşumu, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6, 25-40
Apple, M. W. (2002). Küresel tehlikeler: Eğitimdeki eşitsizlikler ve neo-liberal politikaların mukayesesi, Çeviren: M. Hilmi Baş, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2 (1), 23-46
Arimoto, A. Case Study: Trends in Higher Education and Academic Reforms from 1994 on- wards in Japan, İnternetten 15.07.2007'de http://www.chet.org.za/papers/Japan.doc, adresinden alınmıştır.
Aslan, G. (2010) Öğretim üyelerinin "girişimci üniversite" ve "üniversite sanayi işbirliği" kav- ramlarına ilişkin görüşleri, Eğitim, Bilim, Toplum Dergisi, 8 (30) 7-22
Aslan, S. ve Yılmaz, A. (2001). Modernizme bir başkaldırı projesi olarak Postmodernizm. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2 ( 2). 93-108
Atalar, A. (2011) Araştırma üniversitelerinin temel özellikleri, Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar, 27-29 Mayıs 2011, İstanbul, Bildiri kitabı, Cilt:1, 205-210
Aydın, R. (2010a) Çağdaş üniversite, İnternetten 09.05.2013'de http://ramazanaydin. com/2010/03/22/94/ adresinden alınmıştır.
Aydın, R. (2010b) Küreselleşme ve yükseköğretim, İnternetten 09.05.2013'de http://rama- zanaydin.com/2010/02/12/kuresellesme-ve-yuksekogretim/ adresinden alınmıştır.
Balkar, B. & Özgan, H. (2010) Küreselleşmenin ilköğretim kademesindeki eğitim sürecine etkilerine ilişkin öğretmen görüşleri, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (19), 1-22
Ceyhan, E. M & Summak, S. (1999). Haşlanmış kurbağa ve değişim yönetimi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 5 (20), 521-544
Çağlar, N. (2008) Postmodern anlayışta siyaset ve kimlik, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (3), 369-386
Çalık, T. & Sezgin, F. (2005) Küreselleşme, Bilgi Toplumu ve Eğitim, Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 13 (1), 55-66
Çeken, H. & Ökten, Ş. & Ateşoğlu, Ş. (2008) Eşitsizliği derinleştiren bir süreç olarak küresel- leşme ve yoksulluk, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9 (2), 79-95
Çelebioğlu, F. (1982). Davranış açısından örgütsel değişim, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayın No: 3008
Çelik, A. (1998) Bilgi toplumu üzerine bazı notlar, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 15 (1), 53-59
Çetinsaya, G. (2014) Büyüme, kalite, uluslararasılaşma: Türkiye yükseköğretimi için bir yol haritası, Birinci Baskı, Ankara: Yükseköğretim Kurulu, Yayın No: 2014/2
Çınar, İ. (2009) Küreselleşme, eğitim ve gelecek, Kuramsal Eğitimbilim, 2 (1), 14-30
Çiftçi, M. (2010) Girişimci üniversite ve üçüncü kuşak üniversiteler, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, 341-348
Çoban, H. (1997). Bilgi Toplumuna Planlı Geçiş (Gelecekten Kaçılmaz), İstanbul: İnkılâp Kitabevi
Davoudi, S. & Ellison, P. (2006) Bologna Survey 2006, Oxford Brokes University
Didou-Aupetit, S. (2002). Küreselleşme, nafta ve Meksika'da yükseköğretim sistemi: ko- nular, tehditler ve reformlar, Çevirenler: Haşim Koç, Gülçin Tunalı-Koç, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2 (1), 81-92
Doğan, B. (2007). Yönetim ve örgüt kuramlarının tasnifinde modern ve postmodern ayrımı. Marmara Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, XXIII (2), 185-201
Doğan, İ. (1994) Bilgi toplumu: Uzun ince bir yol, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 27 (1), 97-111
Doğramacı, İ. (2000). Günümüzde Rektör Seçimi ve Atama Krizi (Türkiye'de ve Dünyada Yükseköğretim Yönetimine Bakış), Ankara: Meteksan, İnternetten 21. 04. 2002'de www.dogramaci.org/r-bol5.html adresinden alınmıştır.
DPT (1995) Dünyada küreselleşme ve bölgesel bütünleşmeler (alt komisyon raporu), Yayın No: 2375, Ankara
DPT (2000) Sekizinci beş yıllık kalkınma planı küreselleşme özel ihtisas komisyonu raporu, Yayın no: 2544, Ankara
Durukan, H. (2004) Ülkemizin kalkınmasında çağdaş üniversitelerin yeri, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (2), 19-25
Erdem, A. R. Başlarken, Eğitim Üzerine, DEHA20 Gazetesi, 25 Ekim 2000 Çarşamba, s. 11
Erdem, A. R. (2002) Pamukkale Üniversitesi'nin bugünü ve geleceğine ilişkin önemli iç ve dış paydaşlarının (ilgi gruplarının) algıları, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir, Türkiye
Erdem, A. R. (2004). Üniversitelerimiz arasındaki dijital bölünme ve Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Araştırmaları, 4 (14), 187-199
Erdem, A. R. (2005) Üniversitenin var oluş nedeni Pamukkale Üniversitesi Eğitimi Fakültesi Dergisi, 17, 104-116
Erdem, A. R. (2006) Dünyadaki Yükseköğretimin Değişimi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 299-314
Erdem, A. R. (2013) Bilgi toplumunda üniversitenin değişen rolleri ve görevleri, Yükseköğretim Dergisi, 3 (2), 109-120
Erkek, D. (2011) AR-GE, İnovasyon ve Türkiye: Neredeyiz?, İnternetten 21.02.2013'de http://www.geka.org.tr/yukleme/dosya/16f80581dc639ad5f68c7f3b891eccd0.pdf ad- resinden alınmıştır.
Erol, N. (2010) Küreselleşme sürecinde örgütleri yeniden düşünmek, Gazi Akademik Bakış Dergisi, 4 (7), 79-89
Froment, E. Graz Deklarasyonu 2003 (Berlin'den İleri: 2010 ve Ötesinde Üniversitelerin Rolü), Çevirenler: Esra Derle & Emine Bol Yazıcı, İnternetten 21.03.2008'de www. bologna.gov.tr/documents/files/TemelBelgeler/GrazDeklarasyonu.doc alınmıştır. adresinden
Gerçek, Z. (2011) Bütün, parçaların toplamından daha fazladır, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1 (1), 39-42
Güler, A. (1994) Türkiye'de üniversite reformları, Ankara: Adım Yayıncılık
Gümüş, Ş. Ar-ge ve patent, İnternetten 01.04.2008'de www.acarpatent.com/yazdir. asp?id=686 - 10k adresinden alınmıştır
Günay, D. (2007) Yirmibirinci yüzyilda üniversite, Editör: Çoşkun C.Aktan, Değişim çağın- da yükseköğretim içinde sayfa 77-88,Yaşar Üniversitesi Yayını, İzmir
Gündüz, M. (2002) Küreselleşen "sanki" dünyanın sosyal devlete saldırısı Eğitim Araştırmaları, 2 (6), 34-43
Gündüz, Y. & balyer, A. (2013) Yükseköğretim örgütlerinde değişim ve yenileşmeye ilişkin akademik algılamalar, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (43), 47-66
Gürak, H. (2003) Küreselleşme nereye götürüyor?, Verimlilik Dergisi, 2, İnternetten 02.03.20112'de Kuresellesme_Nereye.pdf adresinden alınmıştır.
http://www.elelebizbize.com/e-kutuphane/hasangurak/
Gürüz, K. (2001). Dünyada ve Türkiye'de Yükseköğretim (Tarihçe ve Bugünkü Sevk ve İdare Sistemleri) Ankara: ÖSYM Yayınları 4
Gürüz, K. (Koordinatör) & Şuhubi, E. A. M. & Şengör, C. & Türker, K. & Yurtsever, E. (1994). Türkiye'de ve Dünyada Yükseköğretim, Bilim ve Teknoloji, İstanbul: Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD)
Güven, İ. (2002) Yeni gelişmeler ışığında yükseköğretimde yapısal dönüşümler, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35 (1-2), 93-110
ILO, Globalization, İnternetten 20.11.2006'da http://www.itcilo.it/english/actrav/telearn/ global/ilo/globe/new_page.htm adresinden alınmıştır.
Kızılçelik, S. (2002) Kapitalizmin diasporası olarak küreselleşme Eğitim Araştırmaları, 2 (6), 12-33
İbicioğlu, H. & Taş, S. & Özmen, İ. (2010) Üniversite eğitiminin girişimcilik düşüncesinin de- ğişimine etkisi: üniversite öğrencileri üzerine bir uygulama, Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 2(1 ), 53-74
Karaduman, S. (2010) Modernizmden postmodernizme kimliğin yapısal dönüşümü, Yaşar Üniversitesi Dergisi, 17 (5), 2886,2899
Kaykayoğlu, C. R. (1997) Üniversite-endüstri-devlet bilimsel işbirliğinin temelleri, III: Ulusal Makina Mühendisliği ve Eğitimi Sempozyumu, 16-17 Ekim 1997, İstanbul, Rapor ve Bildiriler Kitabı, 203-225
Kellner, D. (2002). Yeni teknolojiler / yeni okur-yazarlıklar: Yeni binyılda eğitimin yeniden yapılandırılması, Çeviren: Ayşe Taşkent, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2 (1), 105-132
Kılınç, N. Yeni ekonomi: piyasa, rekabet ve ar-ge, İnternetten 01.04.2008'de paribus. tr.googlepages.com/kilinc.doc adresinden alınmıştır.
Kıssack, M. (2002) Hermeneutik ve eğitim: İnsan bilimleri öğretmenleri için düşünceler, Çeviren: Vefa Taşdelen, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35 (1- 2), 171-182 Geliştirme Vakfı Yayını
Korkut, H. (2001). Sorgulanan yükseköğretim, Ankara: Nobel Yayınları, Yayın No: 237
Kuyumcu, A. & Erdoğan, T. (2008) Yükseköğretimin toplumsal değişmeye etkisi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35: 240-250
Kwiek, M. (2002). Yükseköğretimi yeniden düşünürken yeni bir paradigma olarak küreselleş- me: gelecek için göstergeler, (Çeviren: Emrah Akbaş), Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2 (1), 132-154
Lee, M. N. N. (2002). Eğitimde küresel eğilimler, Çeviren M. Hilmi Baş, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2 (1), 155-168
Mcburnie, G. (2002). Küreselleşme, GATS ve ulus-aşırı eğitim, Çevirenler: Haşim Koç, Gülçin Tunalı-Koç, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2 (1), 169-190
Milli, E. Küreselleşme ve eğitim, İnternetten 20.11.2006'da http://egitisim.inonu.edu.tr/ EMilli_kuresellesme.htm adresinden alınmıştır.
Odabaşı, F. & Fırat, M. & İzmirli, S. & Çankaya, S. & Mısırlı, A. (2010) Küreselleşen dünyada akademisyen olmak, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (3), 127-142
Oğuz, S. (2012) Bilgi ekonomisi ve kapitalizm: Eleştirel bir yaklaşım, XVII. Türkiye'de İnternet Konferansı, 9 Kasım 2012 Anadolu Üniversitesi, İletişim Bilimleri Fakültesi, Yunus Emre Kampusu, Eskişehir, İnternetten 09.05.2013'de inet-tr.org.tr/inetconf17/ bildiri/12.pdf adresinden alınmıştır.
Özdemir, S. (1996). Eğitimde örgütsel yenileşme, Ankara: Pegem, Yayın No: 27
Özer, Y. E. (2011) Girişimci üniversite modeli ve Türkiye, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30 (2), 85-100
Öztemel, E. (2013) Yükseköğretim kurumlarında araştırma ve inovasyon kültürünün oluştu- rulması, Yükseköğretim Dergisi, 3 (1), 22-29
Polat, C. (2006) Bilgi çağında üniversite eğitimi için bir açılım: Bilgi okuryazarlığı öğretimi, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 29, 249-266
Polat, C. & Odabaş, H. (2008) Bilgi Toplumunda Yaşam Boyu Öğrenmenin Anahtarı: Bilgi Okuryazarlığı, Küreselleşme, Demokratikleşme ve Türkiye Uluslararası Sempozyumu, 27-30 Mart 2008, Antalya, Bildiri Kitabı, İnternetten 09.06.2010'da http://eprints. rclis.org/12661/1/37.pdf adresinden alınmıştır.
Rehber, E. (2007) Dünyada değişen yükseköğretim ve kalite anlayışı, Editör: Coşkun Can Aktan, Değişim çağında yükseköğretim içinde 211-243, Birinci baskı, İzmir: Yaşar Üniversitesi
Sağlam, M. (1979). Örgütsel değişme, Ankara: TODAİE Yayınları, No: 185
Sakınç, S. & Bursalıoğlu, S. A. (2012) Yükseköğretimde küresel bir değişim: Girişimci üniver- site modeli, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2 (2), 92-99
Scott, P. (2002). Küreselleşme ve üniversite: 21. yüzyılın önündeki meydan okumalar, Çeviren: Seda Çiftçi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimler, 2 (1),191-208
Sönmez, V. (2002) Küreselleşmenin felsefi temelleri, Eğitim Araştırmaları, 2 (6), 1-11
Şahin, İ. (2004) Postmodern çağ & hümanist eğitim, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya, İnternetten 01.06.2009'da http://www.pegema.net/dosya/dokuman/63.pdf adresinden indirildi.
Şeremet, M. (2015) Türkiye ve İngiltere yükseköğretimindeki uluslararasılaşma politikaları- na karşılaştırmalı bir yaklaşım, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 5 (1), 27-31
Şimşek, H. (1997). 21. Yüzyılın eşiğinde paradigmalar savaşı: Kaostaki Türkiye, İstanbul: Sistem Yayıncılık, Araştırma-İnceleme Kitapları, No: 129
Şimşek, H. & Adıgüzel, T. (2012) Yükseköğretimde yeni bir üniversite paradigmasına doğru, Eğitim ve Bilim, 37 (166), 250-260
Tabancalı, E. (2000). Örgütsel değişme, Yönetimde çağdaş yaklaşımlar (Uygulamalar ve sorunlar) içinde 313-342, Editörler: Cevat Elma, Kamile Demir, Ankara: Anı Yayıncılık
Tekeli, İ. (2012) Yükseköğretimde yeniden düzenleme arayışlarının nasıl temellendirilebile- ceği üzerine, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2 (özel sayı), 6-10
Tekeli, İ. (2014) Bilim ve Üniversite, Bilim ve Üniversite Sempozyumu, 18 Nisan 2014, Ankara
Toğrol, E. (2012) Üniversitelerdeki gelişim: Britanya yükseköğretim sistemi, Yükseköğretim Dergisi, 2 (1), 56- 59
Toylan, N. V. & Göktepe, E. A. (2010) Öğrenen organizasyon olarak üniversiteler: Türkiye'deki bir devlet üniversitesinde durum analizi, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2 (1), 61-68
TPE, Üniversite Ar-ge'sine patent desteği, İnternetten 01.04.2008 'de http://www.turkpa- tent.gov.tr/portal/duyurular/Gazi_Toplanti.pdf adresinden alınmıştır.
TUİK, 2008 Yılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetleri Araştırması, Haber Bülteni, Sayı: 31, İnternetten 01.04.2008 'de http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?tb_id=8&ust_id=2 adresinden alınmıştır.
Tural, N. K. (2002) Küreselleşmenin üniversite üzerine etkileri: Çeşitli ülkelerden örnekler, Eğitim Araştırmaları, 2 (6), 99-120
Tural, N. K. (2004) Küreselleşme ve üniversiteler, Kök Yayıncılık, Ankara, Türkiye
TÜBİTAK (2011) Türkiye bilim, teknoloji ve yenilik sistemi ve performans göstergeleri, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, Ankara
UNESCO (2000) Yirmi birinci yüzyılda yükseköğretim, vizyon ve eylem, Türkçeye Uyarlayan: Gülsüm Baskan, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 6 (22), 167-189
Yang, R. & Vidovich, L. (2002) Üniversiteleri küreselleşme bağlamında konumlandırmak, Çeviren: Murtaza Bedir, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2 (1), 209-222
Yavuz, M. (2012) Neden Yükseköğretim Reformu?, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2 (özel sayı), 1-5
Yeniçeri, Ö. (2002). Örgütsel değişmenin yöntemleri (Sorunlar, yöntemler, teknikler, stra- tejiler ve çözüm yolları), Ankara: Nobel Yayınları, Yayın No: 337
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005) Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Genişletilmiş 5. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık
Yıldız, S. (2014) Üniversiteler ne vaat ediyor? Türkiye'deki üniversitelerin basın ilanları üze- rine bir içerik analizi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (2), 155-170
Yılmaz, B. (1998) Bilgi toplumu: Eleştirel bir yaklaşım, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 15 (1), 147-158
YÖK (2007) Türkiye'nin yükseköğretim stratejisi, Yayın No: 2007-1,Ankara, Türkiye
Yücel, Y. (2012): Transition to Knowledge Society in Turkey: Current State and Future Perspectives, Turkish Studies, 13 (3), 509-522
Zeren, K Üniversitelerin bilim karnesi, Hürriyet, 22 Eylül 2002 Pazar, 14-15