Türk edebiyatında konusunu tarihten alan ve tarihi bir kurgu üzerine şekillendirilen ilk romanları Ahmet Mithat Efendi yazdığı halde, eserleri arka plana itilmiştir. Yazarın II. Abdülhamit ve Yeni Osmanlılar ile olan ilişkilerine göre edebi kişiliği ön plana çıkmış veya gölgede kalmıştır. Yazar, 1873'te tutuklanıp Rodos'a sürgüne gönderilir. "Muzır kitap çıkarma ve gazetecilik yapma" suçuyla sürgün edilen yazarın birçok yazısı kardeşinin ismiyle yayımlanır. Sürgün sonrasında II. Abdülhamit'e olan yakınlığı nedeniyle yazar eleştirilir ve onun hakkında yapılan çalışmalarda olumsuz bir imaj yaratılır. Bu nedenle yazarın tarihi romanları göz ardı edilmiştir. Yeniçeriler (1871), Dünyaya İkinci Geliş (1875) Süleyman Musli (1877) gibi romanları Cezmi romanından önce yazılmasına rağmen ilk tarihi roman Cezmi olarak kabul edilmiştir. Çalışmamızda Ahmet Mithat Efendi'nin tarihsel romanlarının göz ardı edilmesinin nedenlerinin yanında ilk tarihi romanımız kabul edilen Cezmi ile kıyaslamaları yapılacaktır.

Ahmet Mithat Efendi, whose works had been ignored during his lifetime, has now come to be acknowledged to have written early historical novels in Turkish literature. The author's literary identity either stood out or was overshadowed according to his relations with Abdul Hamid II and the Young Ottomans. Charged with "publishing pernicious books and journalism", the author was arrested and exiled to Rhodes in 1873. Most of his writing was published under his brother's name then. The author was criticized due to his close relationship with Abdul Hamid II after the exile, and was presented unfavorably. For this reason, his historical novels were ignored. Although such novels as Yeniçeriler (1871), Dünyaya İkinci Geliş (1875) and Süleyman Musli (1877) by Ahmet Mithat Efendi were written before Cezmi (1880) by Namık Kemal, Cezmi is acknowledged to be the first historical fiction in Turkish literature. This paper compares and contrasts the novels Süleyman Musli and Cezmi in addition to presenting the reasons why Ahmet Mithat Efendi's historical novels were ignored.