202209

VRAPÇİŞTE (MAKEDONYA) TÜRK ATASÖZLERİ

Makedonya’nın batısında bulunan Vrapçişte, Türklerin yoğun bir şekilde yaşadığı bir kasabadır. XV. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Türk kültürü, dili ve gelenekleri çok belirgin bir biçimde bu kasabada kendisini hissettirmeye başlamıştır. Türk kültürünün en önemli sözlü gelenek ürünlerinden biri atasözleridir. Atasözleri, bir toplumun değer yargısı sistemini konu ederler, kısacası bir kültürün çok yönlü verilerini sunarlar. Atasözleri, bir halkın ortak bilgeliğinin ürünü sayılırlar. Vrapçişte’de kullanılan Türk atasözlerinin çoğunu insanlar arasındaki ilişkileri yansıtan örnekler oluşturmaktadır. Muhteva bakımından, genel olarak Türk dünyası ve Türkiye atasözleriyle ortak görüntüdedir. Ancak, bazı özellikleriyle diğer Balkan milletlerinin atasözlerine benzediği de görülmektedir. Bu çalışmamızın amacı, Vrapçişte’de kullanılan Türk atasözlerini ağız özellikleriyle bilim dünyasına sunmaktır.

Anahtar Kelimeler:

Batı Makedonya, Vrapçişte, Türk Kültürü, Atasözleri,

TURKISH PROVERBS IN VRAPCISHTE (MACEDONIA)

Vrapcishte, a small town in Western Macedonia is intensively lived by Turks. The Turkish culture, language and traditions began markedly to feel themselves in this small town by the second half of the XV century. One of the most important oral traditions of Turkish culture yileds are the proverbs. The proverbs, follow the system of values of a society, in short they offer a sophisticted specificartions of a culture. Proverbs, are considered as the common yield of people’s wisdom. The majority of Turkish proverbs used in Vrapcishte, constitute examples, which reflect the relationships between the people. In terms of the contents, generally is in common with the image of Turkey and Turkish proverbs. However, it is also seen that some features are similar to other Balkan nations’ proverbs. The purpose of this study is to provide the world of science by dialect the Turkish proverbs used in Vrapcishte.

Keywords:

Western Macedonia, Vrapcishte, Turkish Culture, Proverbs.,

PDF

___

Açıklamalı - Örnekli Deyimler Sözlüğü, 4. Baskı (Temmuz 1989), Emek Matbaacılık, Dergâh Yayınları, PK. 1240, İstanbul, s. 7.
AKSOY, A., Ömer, Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü, I Atasözleri Sözlüğü, Genişletilmiş Beşinci Baskı, İnkılâp Kitebevi, İstanbul 1989.
BAKLACI, Salih, “Hani Bir Söz Var Ya...”, Bulgaristan Türkü’nün Atasözleri, 1. Baskı, Mayıs 2002, İstanbul.
BORATAV, N., Pertev, 1oo Soruda Türk Halk Edebiyatı, Gerçek Yayınevi, 9. Baskı, İstanbul 1999.
EREN, İsmail, “Koçana Türk Atasözleri ve Deyimleri”, Sesler, Sayı: 93, Üsküp 1975, s. 101- 106.
HAFIZ, Nimetullah, “Prizren’de Türk Deyim ve Atasözleri II”, Çevren V/14, Haziran 1977, s. 128.
HAFIZ, Nimetullah, Kosova Türk Halk Edebiyatı Metinleri, Kosova Üniversitesi, Priştine Felsefe Fakültesi, Priştine 1985.
HASAN, Hamdi, Makedonya ve Kosova Türklerince Kullanılan Atasözleri ve Deyimler, TDK Yayınları: 685, Ankara 1997.
İBRAHİM, Nazim, Vrapçişte ve Çevresi Türk Ağzı (Makedonya), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü – Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı (Yeni Türk Dili), Ankara 1997.
PİLİČKOVA, Sevim, Prilog kon proučuvanjeto na narodnite poslovici kaj Turcite od SR Makedonija, Institut za folklore “Marko Cepenkov”, Skopje 1987.
Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2005, 10. Baskı.
YAZICI, Murat, Açıklamalı Atasözleri Sözlüğü, Yeniyüzyıl.
Yazım Kılavuzu, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2005, 24. Baskı.