SOVYET REJİMİNİN II. DÜNYA SAVAŞI DÖNEMİ KIRGIZ EDEBİYATINA VE ÖSKÖN DANİKEYEV’İN HİKÂYELERİNE ETKİSİ

Hayatın içinden bir olayı aramak yerine, güzel bir düşünceyi aramak gerekir. Eğer güzel bir düşünce bulunursa, arkasından bir olayı getireceği bellidir. Öskön Danikeyev, hayatı doğru anlayan ve kalbiyle seven, onun en önemli anlamını net olarak ve dengeye koyarak bakabilen, hayatın doğasını bilen ve eserlerine yansıtan yazardır. Öskön Danikeyev, nesneleşen dünyada kendi oluşunu gerçekleştirmiş, geçmişi şimdileştirerek milletin sesine kulak vermiş, milli bilinci uyanık tutmaya çalışmıştır. Danikeyev, aydın bir bilinçle kendi değerlerinden uzaklaşan halka, anavatana olan sevgi ve milliyetçilik duygusunu katmıştır.  1941-1945’te Nazi Almanya’sı ile müttefikler ve Sovyetler Birliği arasındaki savaş Rusya’da ve Kırgızistan dâhil Eski Sovyetler Birliği’ne dâhil ülkelerde Büyük Vatan Savaşı olarak adlandırılmaktadır. Savaş döneminde yazar, şair, ressam ve oyuncular genellikle savaşla ilgili konulara odaklandılar. Kırgız yazarları da eserlerinde cephe ve cephe gerisindeki olayları yansıttılar. Savaştan sonraki on yıllık süreçte SSCB’deki değişim ve gerek idari gerekse refah seviyesinin yükselmesiyle birlikte eğitimde bilimde ve kültürde çok önemli başarılar elde edildi. Bu gelişme Kırgız kültüründe de önemli gelişmelere sahne oldu. Bu çalışmada, Sovyet rejiminin Kırgız Edebiyatına ve Öskön Danikeyev’in öykülerine etkisi incelenmeye çalışılmıştır

___

  • ADLER Alfred, Sosyal Duygunun Gelişiminde Bireysel Psikoloji, Çev. Halis Özgü, Hayat Yayınları, İstanbul, 2002.
  • AKMATALİEV, Abdıldacan, Azırkı Adabiyat, Tarıh Cana Mezgil, Bişkek, 2007.
  • ALTHUSSER, Louis, İdeoloji ve Devlet İdeolojisi Aygıtları, Çev. Alp Tümertekin, İthaki Yayınları, İstanbul, 2003.
  • ATAYMAN, Veysel, Varolmanın Acısı Schopenhaur Felsefesine Giriş, Donkişot Yayınları, İstanbul, 2003.
  • EDİLBAYEV, K. Kırgız Sovyet Edebiyatının Tarihi, 2Cilt, Frunze, 1990.
  • EVOLA Julius; Rene Guenon, Savaş Metafiziği ve Sembolik Silahlar, Çev. Atilla Ataman, Prof. Dr. Mustafa Tahralı, İsmail Taşpınar, İnsan Yayınları, İstanbul, 2003.
  • Kırgız Sovyet Edebiyatının Tarihi, İlim Basması, Frunze, 1987.
  • KORKMAZ, Ramazan; Nesibe Didem, Nakipler (2009), “Toprak Ana’da Mekân- İnsan İlişkisi”, Cengiz Aytmatov, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
  • LUKACS, György, Birey ve Toplum, Çev. Veysel Atayman, Günebakan Yayınları, İstanbul, 1978.
  • MAMITVEKOV, Z., Kırgız Sovyet Cazma Edebiyatının Algakçı Saamalıktarı, Frunze, 1987.
  • NASKALİ, Emine Gürsoy, Yirminci Yüzyıl Sovyet Kırgız Edebiyatı, Türk Dili, Sayı:505, Ocak 1994.
  • SÖYLEMEZ, Orhan-Samet Azap, Türk Dünyası Edebiyatları Hikâye Çözümlemeleri, Kesit Yayınları, İstanbul, 2016.
  • ŞENEL Alaattin, Irk ve Irkçılık Düşüncesi, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara, 1993.
  • TUNALI, İsmail, Estetik, Cem Yayınevi, İstanbul, 1998.