TARİHİ GERÇEKLİKTEN HALK ANLATISINA: ZİNDAN BABA TÜRBESİ ETRAFINDA OLUŞAN VELİ KÜLTÜ

Anadolu’dan Balkanlara geçiş güzergâhında bulunan Lüleburgaz, Kırklareli iline bağlı tarım, sanayi ve ticaret şehridir. Lüleburgaz, tarih boyunca konumu sebebiyle göç alan bir şehirdir ve bu sebeple çok kültürlü bir nüfus dağılımına sahip olmuştur. Lüleburgaz’ın tarihî göç yollarının üzerinde bulunması, hem Türk-İslam kültürünün ve bu kültüre bağlı olarak gelişen inanç sisteminin Balkan coğrafyasına nasıl taşındığını hem de Balkan coğrafyasındaki eski inançların Türk-İslam kültürü potasında eriyerek nasıl şekil değiştirdiğini belirlemek bakımından burasını önemli kılmaktadır. Lüleburgaz’da pek çok türbe ve yatır bulunmaktadır. Bunların çoğunun sahibi bilinmemektedir. Zindan Baba Türbesi de Lüleburgaz şehir merkezinde yer almakta ve günümüzde de bir ziyaret merkezi olarak işlevini sürdürmektedir. Türbe ziyaret edilmekte ve türbede çeşitli ritüeller uygulanmaktadır. Zindan Baba adı verilen türbe Sokollu Mehmet Paşa’nın oğlu olan Kasım Paşa’nın olabilir mi? Çalışmamızda Lüleburgaz halkı tarafından “Zindan Baba” olarak bilinen ve atalar kültüne bağlı olarak bir ziyaret merkezi olma hüviyeti kazanmış bu mekânın gerçek kimliği ile ilgili tespitlerimizi ve düşüncelerimizi öne sürerek tarihsel bir gerçekliğin çeşitli sebeplerle toplumsal hafızada nasıl yeniden şekillendiğini ortaya koymaya çalıştık.

Anahtar Kelimeler:

Zindan Baba Türbesi, Kasım Paşa, Sokollu Mehmet Paşa, Lüleburgaz, Veli Kültü

PDF

___

AKSOY Ömer (2015). “Blagay’da Bulunan Sarı Saltuk Türbesi ve Sarı Saltuk Etrafında Oluşan Veli Kültü”, 2. Uluslararası Sarı Saltuk Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 6-9 Mayıs Saraybosna, s. 243-266.
BERBEROĞULLARI Bahri (2016).Zindan Baba Hayatı ve İnancı ile Müridi Zekeriya (Murad) Baba, İstanbul: Zafer Matbaası.
ERSOY Ruhi (2009).Sözlü Tarih Folklor İlişkisi Baraklar Örneği Disiplinler Arası BirYaklaşım Denemesi, Ankara: Akçağ Yayınları.
ERÖZ Mehmet (1992).Eski Türk Dini ve Alevilik Bektaşilik, İstanbul: T.D.A.V.
GÜLTEKİN Mustafa (2017).“Lüleburgaz Zindanbaba Türbesi”, Arcadia, S: 29, s.44-45.
KAFESOĞU İbrahim, (2016).Türk Milli Kültürü, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
KAHRAMAN Seyit Ali ve DAĞLI Yücel (1999).Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi
Evliyâ Çelebi b. Derviş MehemmedZıllî (Topkapı Sarayı Bağdat 305 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu-Dizini), 3. Kitap, İstanbul: YKY.
KATGI İsmail (2013). Osmanlı Devleti’nde Siyaseten Katl (Hukuki Maiyeti, Sebepleri, Usulü, İnfazı ve Sonuçları), Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:6, S. 24, s. 180 – 211.
Kırklareli Kültür Varlıkları Envanteri Lüleburgaz Zindan Baba Türbesi, Kırklareli Valiliği,http://www.kirklarelienvanteri.gov.tr/anitlar.php?id=248.
KÜÇÜKKAYA Gülçin (1990). Mimar Sinan Dönemi İstanbul-Belgrad Arası Menzil Yapıları Hakkında Bir Deneme, Vakıflar Dergisi, S. 21, s. 183 - 254.
OCAK Ahmet Yaşar (2002).Alevi ve Bektaşi İnançlarının İslam Öncesi Temelleri, İstanbul: İletişim.
OCAK Ahmet Yaşar (1992).Kültür Tarihi Kaynağı Olarak Menâkıbnâmeler (Metodolojik Bir Yaklaşım), Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Salnâme-i Vilayet-i Edirne, (H.1309/M.1892), Edirne: Edirne Vilâyet Matbaası.
YILDIZ Murat (2014).Havsa’daki Şehit Mehmed Paşazade Kasım Paşa Vakfı, Vakıflar Dergisi, S. 41, s. 97 – 114.
Kaynak Kişiler:
1. KK1: Kayak Kişi Müzeyyen NALBANT, 1955 yılında Bulgaristan’da doğmuştur, Liseyi yarım bırakıp Rusya’da çalıştıktan sonra Türkiye’ye göç etmiştir. 15 yıldır Zindan Baba Türbesinin türbedarlığını yapmaktadır.