BİR KALIP YARGI OLARAK TÜRK LOKUMU (TURKISH DELIGHT)

İnsanlar çok iyi tanımadıkları kişi, grup veya toplumlar hakkında konuşurken veya yazarken genellikle onlarla ilgili kalıp yargılardan yararlanma eğilimi gösterirler. Bu kalıp yargılar, başkalarından duyulan, başlık hâlinde okunan, doğruluğu sorgulanmadan kabul edilen bilgilerin bir araya getirilmesiyle oluşturulur. Bu bağlamda Türk kültürüne ait unsurların yabancılar özellikle de Avrupalı ve Kuzey Amerikalı birçok kişi tarafından algılanışı ve nitelendirilmesinde en bilinen ve tekrar edilen kalıplardan birisinin Türk lokumu (Turkish delight) olduğu görülmektedir. Bazı yabancılar, Türklere ve Türkiye’ye ait çeşitli unsurları Türk lokumu diye nitelendirmektedir. Türk lokumu, geleneksel bir Türk tatlısı olmasına rağmen, yabancı kitle iletişim araçlarında Türk futbol takımlarından Türk kadın modellere kadar bir dizi kültürel ögenin betimlenmesi ve nitelenmesinde kullanılmaktadır. Bu yönüyle Türk lokumu, Türklerle ilgili bir kalıp yargı olarak sınıflandırılabilir. Türk lokumunun yabancılar tarafından nasıl kullanıldığını araştıran bu yazıda öncelikle kalıp yargı (stereotip), bu tür düşüncelerin oluşumu ve kullanım biçimleri üzerinde durulacak, ardından da yabancı medyada Türk lokumunun Türkleri nitelemek amacıyla kullanıldığı bağlamlar betimlenecektir.

Anahtar Kelimeler:

Türk lokumu, kalıp yargı, kültür, Türkler, yabancılar

PDF

___

BAR-TAL, Daniel (1997). Formation and Change of Ethnic and National Stereotypes in Integrative Model, International Journal of Intercultural Relations, 21, 4, 491-523.
COŞGUN, Şengül (2004). Kültürlerarası İletişim Sürecinde Kalıp Düşüncelerin ve Önyargıların Rolü: “Antalya’da Yaşayan Güneydoğulular İle Antalya Yerlileri Arasındaki Kalıp Düşünceler Ve Önyargılar” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniveritesi, Ankara.
GÖREGENLİ, Melek (2012) “Temel Kavramlar: Önyargı, Kalıpyargı ve Ayrımcılık”, (Derleyenler Çayır, Kenan ve Ayan Ceyhan, Müge) Ayrımcılık Çok Boyutlu Yaklaşımlar içinde, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 17-28.
HARLAK, Hacer (2000). Önyargılar. Ankara: Sistem Yayıncılık.
KARLUK, Sadık Rıdvan (2013). Siz Türkiyeli misiniz Yoksa Türk mü? http://www.turkishnews.com/tr/content/2013/04/07/siz-turkiyeli-misiniz-yoksa-turk-mu-3/ Erişim tarihi: 15.11.2016.
KARABAYEV, Baki ve TUTKUN, Ömer Faruk (2001). Türk Cumhuriyetlerinden Gelen Öğrencilerin Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlarına Karşı Taşıdıkları Kalıp Yargılar, Bilig, 18, 1-26.
ONAY, Atılım (2008). Ülke Orijini Kavramı ve Ülke İmajı, Selçuk İletişim 5, 2, 102-112.
ÖZENÇ, Hakan (2002). Türkiyenin İmaj Sorunu ve İhracat, Kalder Forum Yıl 2 sayı 8.
TEZCAN, Mahmut (1974). Türklerle İlgili Stereotipler Kalıpyargılar ve Türk Değerleri Üzerine Bir İnceleme, Ankara: A.Ü. Eğitim Fakültesi Yayınları.
TUTKUN, Ömer Faruk ve KOÇ, Mustafa (2008). Mesleklere Atfedilen Kalıp Yargılar, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41, 1,255-273.
TÜRKMEN, Fikret (2005). Er Töştük Destanındaki Stereotip Motiflerin Analizi, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 6, 1, 235-239.
YAKTIL OĞUZ, Gürsel (2011). Aksiyon Filmlerinde İyi ve Kötünün Temsili: Die Hard Üzerine Bir İnceleme, Selçuk İletişim, 7, 1, 148-160.