Avrupalı Türkler Ana Dili Eğitimi Çalıştayları Üzerine Bir Değerlendirme
Türkçe öğretiminin çalışma sahaları arasında ana dili eğitimi ve öğretimi, Türk Soylulara Türkçe Öğretimi, Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi ve İki Dillilere Türkçe öğretimi yer almaktadır. Evrensel ya da sezgisel dilbilgisine göre, kişinin doğup büyüdüğü çevrede maruz kaldığı dil, ana dilini ya da ilk dilini; sonradan formal ya da informal saiklerle öğrendiği dil de ikinci dilini oluşturur. İlk dilin kazanılması edinim, ikinci dilin kazanılması ise öğrenim kavramlarıyla karşılanmaktadır. İkinci bir dilin kazanılması ana dilinin fonolojik, morfolojik, sentaktik ve semantik dünyasıyla kazanılmasını gerektirir. Beylik bir metaforu ödünçleme pahasına, ancak sağlam bir temel üzerine kat çıkılabileceği gerçeğinden hareketle halk arasında “gurbetçi” olarak tabir edilen vatandaşlarımızın yaşadıkları ülkedeki dili Avrupa Dil Portfolyosu’na göre ileri seviyede iktisap etmesi güçlü bir Türkçe ana dili alt yapısıyla mümkündür. “Uzaktaki yakınlarımız”ın okuduğunu anlama, sözlü iletişim ve yazma becerilerinin hem ana dilinde hem de yabancı dilde gelişmesi kültürümüzün Batı cephesinde ihyası ve idamesi cihetiyle büyük önem arz etmektedir. İki dillilere Türkçe öğretimine yönelik çalışmalar, son yıllarda dikkate değer bir ivme kazanmıştır. Bu itibarla, Batı Avrupa’da yaşayan Türklerin ana dillerini edinmesi ve yaşadıkları ülkenin resmî dilini öğrenmesi, başka bir ifadeyle iki dillilik noktasında büyük problemler yaşadığı bilinmektedir. Türkçenin eğitimi ve öğretimi alanında yapılan çalışmaların; “nüfusumuzun nüfuza” dönüşmesi, kültür, kimlik ve aidiyet meselelerinin çözümü açısından Avrupalı Türklerin başa çıkmaya çalıştığı problemlere hassasiyet göstermesi gerekmektedir. Bu çalışmada Sakarya Üniversitesi öncülüğünde 2013, 2015 ve 2016 yıllarında tertip edilen Avrupalı Türkler Ana Dili Eğitimi Çalıştayları tartışılan konular, durum saptamaları ve çözüm önerileri cihetiyle bir içerik analizine tabi tutulmuştur. Avrupalı Türklerin dil eğitimi konusunda; ders araç gereçlerinden ölçme değerlendirmeye, öğretmen yetiştirmeden sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliğine, ülkelerin dil ve kültür politikalarından Türkçe öğretimini deruhte eden kurumların eğitim iklimine kadar uzanan geniş bir problem haritasına sahip olduğu ortaya konmuş ve söz konusu problemlerin çözüm önerileri dikkatlere sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler:
Avrupa’da Türkçe Öğretimi, ana dili eğitim çalıştayları, iki dillilik
An Evaluation on European Turkish Mother Language Educational Workshops
Among the study fields of Turkish teaching are mother language education and teaching, Turkish teaching to Turkish natives, Turkish teaching to foreigners and Turkish teaching to bilinguals. According to universal or intuitive grammar, the language exposed to in the environment where one is born and grow forms her/his mother language or first language; the language later learned with formal or informal motives constitutes her/his second language. Learning of the first language is defined with the term of acquisition and the second language with learning concepts. The acquisition of a second language requires the acquisition with phonological, morphological, syntactic and semantic world of mother language. It can be said that –at the expense of borrowing a metaphor of the principality, from the reality of that the building may be constructed only on a strong foundation– our citizens who are named as “gastarbiter” by public can only acquire the language of where they live in an advanced level according to the European Language Portfolio with a strong Turkish main language sub-structure. The development of reading comprehension, verbal communication and writing skills of "our distant relatives" both in the mother language and in foreign language is very important in terms of the revival and continuation of the western side of our culture and civilization. The studies on teaching Turkish to bilinguals have gained a remarkable acceleration in recent years. In this regard, it is known that the Turks living in Western Europe have great problems to acquire their mother language and learn the official language of the country they live in; in other words, at the point of bilingualism. The studies carried out in the field of education and training of Turkish should give importance to the problems of European Turks who are dealing with them in terms of the transformation of "our population to others" and the solutions of cultural, identity and belonging issues. In this study the workshops of the European Turks Main Language Education organized in 2013, 2015 and 2016 under the leadership of Sakarya University were subjected to a content analysis due to the discussions, the status determinations and the solution proposals. As regards to the language education of European Turks; in the study, a wide range of problem map is revealed ranging from course instruments to assessment and evaluation; from the training of teachers to the cooperation with non-governmental organizations (NGOs), from the language and cultural policies of the countries to the educational climate of the institutions that undertake teaching Turkish language, and proposed solutions are presented for the subjected problems.
___
- Bican, G. (2014). I. Uluslararası Avrupa’da İki Dilli Türklerin Ana Dili Eğitimi Çalıştayı. Zeitschrift für die Welt der Türken / Journal of World of Turks, 6(1), 317-320.
- Bilgiç, M. (2016). Batı Avrupa’da iki dilli Türk çocuklarını yazılı Türkçe kelime sıklıkları: Fransa örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
- Candaş-Karababa, Z. C. (2009). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi ve karşılaşılan sorunlar, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2, 265-277.
- Durmuş, M. (2013). Türkçenin yabancılara öğretimi: sorunlar, çözüm önerileri ve yabancılara Türkçe öğretiminin geleceği ile ilgili görüşler. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Özel Sayısı, 6(11), 207-228.
- Şen, F. (1996). Turkish Communities in Western Europe. In Turkey between East and West: new challenges for a rising regional power, V. Mastny & R.C. Nation (eds.), 233-266. Boulder, Colo: Westview Press
- Yağmur, K. Batı Avrupa’da Türkçe öğretiminin sorunları ve çözüm önerileri. (2006). Dil Dergisi, 134, 31-48. 01.03.2018 tarihinde http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/27/759/9644.pdf adresinden erişilmiştir.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız, C. (2012). Yurt dışında yaşayan Türk çocuklarına Türkçe öğretimi (Almanya örneği). Ankara: Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı. Erişim adresi: www.ytb.gov.tr/uploads/resimler/kitaplar%20pdf/yurtdisinda-yasayan-turkce-ogretm.pdf
- Yılmaz, M. Y. (2014). İki dillilik olgusu ve Almanya’daki Türklerin iki dilli eğitim sorunu. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Turkish Studies, 9(3), 1641-1651. Erişim adresi: https://www.academia.edu
- https://kdk.gov.tr/haber/turkce-dunya-dili-olma-yolunda/334
- ISSN: 2148-6808
- Başlangıç: 2014
- Yayıncı: Bekir İNCE