TÜRK DÜNYASINDA ORTAK DİL SORUNU

Türk dilli halklar arasında ortak iletişim dilinin oluşturulması günümüzün en büyük sorunlarından biridir. Küreselleşen dünyada politik, ekonomik, medeni ilişkileri en üst düzeyde kurmak için Türk dilli halkların ortak bir konuşma (iletişim) diline ihtiyacı vardır. Bugüne kadar Türkçe metinlerde Türkler Göktürk, Uygur, Mani, Brahmi, Arap, Grek, İbrani, Kiril, Lâtin alfabelerini kullanmışlardır. Belki bu açıdan yeni cumhuriyetler, alfabe değiştirme pratiğine yatkın olabilirlerdi. Üstelik bir asır içerisinde üç alfabe kullanmışlardı. Zamanında Altay Dağları’ndan Tuna Nehri’ne kadar büyük bir coğrafyada yaşayan, bügün Orhun anıtlarının dili gibi kabul ettiğimiz tek bir edebi dil, ortak konuşma dilimiz olmuştur. Bu, bize Türk dillerinden birini ortak konuşma (iletişim) dili olarak kullanmamıza olanak sağlıyor. Bunun için Türkiye Cumhuriyeti’nin konuştuğu Türk dilini günümüzde tüm Türk Dünyası için ortak iletişim dili olarak kullanmak mümkündür ve gereklidir.

COMMON LANGUAGE PROBLEM IN THE TURKIC WORLD

The establishment of a common communication language among peoples of Turkish speaking countries is one of the biggest problems today. In order to establish political, economic and civil relations at the highest level in a globalizing world, Turkish speaking peoples need a common language for communication. Until today, in Turkish texts, Turks have used Gokturk, Uygur, Mani, Brahmi, Arap, Grek, Hebrew, Cyrillic and Latin alphabet. Perhaps, in this respect, new republics would have been prone to practice alphabet replacement. Moreover, they used three different alphabets in a century. The only literary language that we have accepted as the language of Orhun monuments today, living in a great geography from the Altai Mountains to the Danube River, was our common speaking language. This fact allows us to use one of the Turkish languages as a common language. Therefore, it is highly possible and necessary to use the Turkish language spoken today in the Republic of Turkey as a common language in all Turkic speaking world.

___

  • 1. Anday M. C., Türk Abecesi, Cumhuriyet gazetesi, 1978
  • 2. Şimşir B., Türk Yazı Devrimi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1992, Ankara, 488 s.
  • 3. Tezcan S., En Eski Türk Dili ve Yazını, Bilim Kültür ve Öğretim Dili Olarak Türkçe, Türk Tarih Kurumu, 2001, Ankara, 600 s.
  • 4. Banguoğlu T., Türkçenin Grameri, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2015, 628 s. Ankara
  • 5. Baskakov N., Türk Dillerinin Tarihî-Tipoloji Sesbilimi, İzdatelstvo Nauka, Rusça. Moskova, 1960.
  • 6. Buran A, Alkaya E., Çağdaş Türk Yazı Dilleri, Akçağ Yayınları, 9. Baskı, 2013, Ankara, 482 s.
  • 7. Hacıyev T., Türkler için ortak konuşma dili, Təhsil yayınları, 2013, Bakı, 248 s.
  • 8. Ercilasun A, B., İsmail Gaspıralı’nın Fikirleri, Türk Dünyası Üzerine İncelemeler, Akçağ Yayınları, 1992, Ankara, 358 s.
  • 9. Kara M., Türk Cumhuriyetleri Ortak Alfabesinin Neresinde?, http://www.yalquzaq.com/p=15098 (i.t. 07.06.2017)
  • 10. Karşılaştırılmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü I, T.C. Kültür Bakanlığı 1371, Kaynak eserleri/54, 1991, 1183. Ankara