NEHCÜ’L-FERÂDÎS’TE HZ. YÛSUF KISSASI

Nehcü’l-Ferâdîs Kerderli Mahmut tarafından kaleme alınmıştır. Eser Harezm Türkçesi dönemine aittir. Nehcü’l-Ferâdîs Türk dili tarihi için pek çok yönden önemlidir. Nehcü’l-Ferâdîs, Harezm Türkçesini en iyi yansıtan eser olarak kabul edilmektedir. Onun bir başka özelliği de Türk edebiyatında yazılmış ilk kırk hadis kitabı olmasıdır. Nehcü’l-Ferâdîs’te kısa bir hikâye olarak yer alan Kıssa-i Yûsuf’a akademik çalışmalarda pek değinilmemiştir. Bilindiği üzere Türk edebiyatında yazılmış ilk Kıssa-i Yûsuf, Rabgûzî’ye ait olan Kısasü’l-Enbiyâ adlı eserin içindedir. Bu eser Harezm Türkçesi ile kaleme alınmış ilk eserdir. Nehcü’l-Ferâdîs’te bulunan kısa Kıssa-i Yûsuf ise, aynı zamanda Türk edebiyatında bilinen en eski ikinci Kıssa-i Yûsuf’tur. Bu kıssa, eserin dördüncü bölümünün ikinci faslı olan “Allah’tan uzaklaştıran ameller” faslında geçmektedir. Bu çalışmada Nehcü’l- Ferâdîs’te geçen Kıssa-i Yûsuf tanıtılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Nehcü’l-Ferâdîs, Kıssa-i Yûsuf, Kısasü’l-Enbiyâ, Yûsuf u Züleyha, Zina.

THE STORY OF THE PROPHET YÛSUF IN NEHCÜ'L-FERÂDÎS

Nehcü'l- Ferâdîs was written by Kerderli Mahmut. The work is one of the works of Harezm Turkish period. The work is important for the history of the Turkish language in many ways. Nehcü'l- Ferâdîs is accepted as the work that reflects Harezm Turkish best. Another feature of it is that it is the first forty hadith book written in Turkish literature. There is a short story named as Kıssa-i Yûsuf in Nehcü'l- Ferâdîs, which is not mentioned much in academic studies. Another important aspect of Nehcü'l- Ferâdîs is that it contains Kıssa-i Yusuf. As it is known, the first piece written in Turkish literature is Kısas-ı Enbiya by Yusuf Rabguzi. This work was also written in Harezm Turkish. This work is the oldest known work written in Harezm Turkish. There is a short Kıssa-i Yûsuf in Nehcü'l- Ferâdîs. This story is the second oldest Kıssa-i Yûsuf known in Turkish literature. It takes places in the second chapter of the fourth part of the work, the deeds that move away from Allah. In this study, we focused on the introduction of Kıssa-I Yusuf in Nehcü'l- Feradis.

Keywords:

Nehcü, Kıssa-i Yusuf, Kısasü’l- Enbiyâ, Yusuf u Züleyha, Adultery.,

PDF

___

1. Akar, A. Türk Dili Tarihi. İstanbul: Ötüken Yayınları. 2018.
2. Köprülü, M. Fuat. Türk Edebiyatı Tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları. 2004.
3. Eckmann, J. Nehcü’l-Ferādīs. Uştmaḫlarnıng Açuq Yolı. (Cennetlerin Açık Yolu). I. Metin. II. Tıpkı Basım. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. 1998.
4. Ata, A. Nehcü’l-Ferādīs. Uştmaḫlarnıng Açuḳ Yolı. Cennetlerin Açık Yolu. III. Dizin-Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. 1998.
5. Acar, E. Eski Anadolu Türkçesine ait Bir Nehcü’l-Ferādīs. (Giriş-Metin-Tıpkıbasım) I. Ankara: Gazi Kitapevi Yayınları.
6. Yazır, H. Kur’ân-ı Kerîm ve Türkçe Meâli. İstanbul: Merve Yayınları. 2002.
7. Ata, A. Nāsırü’d-dīn bin Burhānü’d-dīn Rabġūzī. Kısasü’l-Enbiyâ. (Peygamber Kıssaları). I. Giriş-Metin-Tıpkıbasm. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. 1997.
8. Cin, A. Türk Edebiyatında İlk Yûsuf u Züleyhâ Hikâyesi. Ali’nin Kıssa-yı Yûsuf’u. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. 2011.
9. Yıldız, O. Yûsuf u Zelîhâ. (Destân-ı Yûsuf). Giriş-İnceleme-Metin-Dizinler. Ankara: Akçağ Yayınları. 2008.
10. Eminoğlu, E. Şeyyâd Hamza. Destân-ı Yûsuf. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık. 2008.
11. Demirci, Ü. Ö. – Korkmaz, Ş. Şeyyâd Hamza. Yûsuf u Zelîhâ. İstanbul: Kaknüs Yayınları. 2008.
12. Taş, İ. Şeyyâd Hamza. Yûsuf u Zelîhâ. [Gramer-Metin-Çeviri-Notlar-Sözlük-Dizin-Tıpkıbaskı]. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. 2019.
13. Karahan, L. Erzurumlu Darîr. Kıssa-i Yûsuf. Yûsuf u Züleyhâ. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. 1994.
14. Alper, M. Mehmet bin Pûlâd’ın “Terceme-i Yûsuf u Züleyhâ” Adlı Eserinin Ses ve Biçim Yapısı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Doktora tezi. 2011.
15. Kuzubaş, M. Kıssa-i Yûsuf u Zelîhâ. Oflu Bilâl Efendi. İstanbul: Karadeniz Dergisi Yayınları. 2010.
16. Köktürk, Ş. Halil Oğlu Ali’nin Yusuf ile Züleyha Hikayesi. Ankara: Merdiven Yayınları. 2017.
17. Aktan, B. Nehcü’l Ferâdîs. Cennetlerin Açık Yolu. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Ankara 2017.