Durdona MAHKAMOVA, Nodirbek JORAQO‘ZIYEV

MUSTAQILLIK DAVRI O‘ZBEK TILSHUNOSLIGIDA TURKIY TUB SO‘ZLARGA YANGICHA QARASH (M.M. Mirtojiyevning “Turkiy tub so‘zlar tadqiqi” kitobi misolida)

Köklü kelimeler, genellikle kelimenin ana parçalarıdır. Türk dilinde temel morfemi temel kelime ile eşleştirebiliriz. Türk topluluklarının ve toplumsal yaşamın etkisi altında oluşan Türk dili, dilde yansıyan farklı tarihsel katmanlara sahiptir. Türk kökleri, Türk dilinin doğuşu, oluşumu ve gelişiminin ana kaynağıdır. Ayrıca, köklü kelimeler insanların tarihini ve geleneklerini sunmada önemli bir rol oynamaktadır. Bu nedenle, bu konu Türkoloji çalışmalarında önde gelen konulardan biridir. Taşkent'te 2017 yılında, Prof. Dr. Miraziz Mirtaciyev'in çalışması "Türk kökenli kelimelerin incelenmesi" yayınlandı. Bu çalışma Türk dillerinden çok sayıda örnek içeriyor ve önemli bir küresel öneme sahiptir, çünkü şu anda henüz kelimeler üzerinde yapılan önemli bir çalışma yoktur. 27 Türk lehçelerinde yirmi üç kelime bulundu.

Anahtar Kelimeler:

Kök, Türk dilleri, Özbekçe, Kazakça, Köklü kelimeler, Fonetik, Ünlü uyumu, İnceleme

A NEW LOOK AT THE OLD TURKIC ROOT WORD IN THE UZBEK LANGUAGE

The root words are the main part of the word. In the Turkic language, you can equate the basic morpheme with the basic word. The Türkic language, formed under the influence of the Turkic communities and social life, has different historical layers, reflected in the language. Turkic roots are the main source of genesis, formation and development of the Turkic language. In addition, root words play an important role in presenting the history and traditions of the people. Therefore, this topic is one of the leading topics in Turkic studies. The work of Professor Miraziz Mirtajiyev "Study of words of Turkic origin" was published in 2017 in Tashkent. This work contains a lot of examples from the Turkic languages and has an important global significance, because at the moment there are no such significant works on words yet. Twenty-three words were found in 27 Turkic languages.

Keywords:

Root, Turkic languages, Uzbek language, Kazakh language, Root Words, Phonetics, Synharmonism, Study,

PDF

___

At-tuhfatuz zakiyati fil-lug‘atit turkiya. (1963). Mas’ul muh. F.Abdullayev. – T.: “Fan”.
Clauson G. (1963). The name Uygur // Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland. - P-3-14.
Hojiyev A. (1989). “O‘zbek tili so‘z yasalishi”. – T.: “O‘qituvchi”.
Koshg‘ariy M. Devonu lug‘otit turk. I-III. – T.: “Fan”, 1960, 1961, 1963.
Mirtojiyev M. (2017). “Turkiy tub so‘zlar tadqiqi”. – T.: “Fan”.
Navoiy A. (1948). Tanlangan asarlar. SH t. – T.: “O‘zdavnashr”.
Nurmonov A. (1991). “So‘z haqida so‘z” // O‘TA. -№5. 67-72-betlar.
Rahmonov N. Sodiqov Q. (2009). “O‘zbek tili tarixi”. – T.: “O‘zbekiston faylasuflari milliy jamiyati”.
Usmonov S. (1989). “Undovlar va mimemalar”. – Toshkent.
Баскаков Н. (1966). Введение в изучение тюркских языков. – Москва.
Кажибеков Е. (1986). Глагольно-именная корреляция гомогенных корней в тюрских языках. Алма-Ата: Наука.
Радлов В. (1893-1991). Опыт словаря тюркских наречий. I-IV. Типогр. Имп. Ан.