KARACAOĞLAN’IN ŞIIRLERINDE AHLAK ANLAYIŞI VE DINÎ MOTIFLER ÜZERINE İNCELEME

Türk sözlü geleneği, nesiller boyu halkın hafızasında yaşamıştır. Bu kültürel bellek, halkın duygu ve düşüncelerini kendilerine has anlatım tarzı ile aktaran âşık ve ozanlar aracılığıyla günümüze kadar gelmiştir. Bu sözlü kültürün aktarılmasında önemli isimlerden birisi de Karacaoğlan’dır. Şiirlerindeki sevgi, özlem, doğa tasvirleri, sazının ve sesinin etkileyiciliğiyle halkın gönlünde büyük yer etmiştir. Halk tarafından şiirleri dilden dile söylenmiş ve kimi şiirleri türküleşmiştir. Bir aşk şairi olarak bilinen Karacaoğlan’ın bu şiirlerinin yanı sıra hem tasavvufi hem de dinî özellikler görülen etkili şiirleri de vardır. Bu şiirlerine bakıldığında gönül dilinin güçlülüğünün yanında, manevi nitelikteki şiirlerinin de halk tarafından sevildiğini görmekteyiz. Biz bu çalışmamızda, Karacaoğlan’ın ahlak anlayışını ve şiirlerine dinî motiflerin nasıl yansıdığını ve bu yansımaların yaşadığı dönem açısından sözlü kültür bağlamındaki işlevini ve rolünü inceleyeceğiz.

INVESTIGATION ON MORAL UNDERSTANDING AND RELIGIOUS MOTIVES IN KARACAOĞLAN'S POEMS

The Turkish oral tradition has lived in the memory of the people for generations. This cultural memory has been brought up to day by means of bards and minstrels who convey the feelings and thoughts of the people with their own way of expression. One of the important names in this oral tradition is Karacaoğlan. In his poems, love, longing, depictions of nature have taken place in the heart of the people with the impressiveness of his poetry and voice. Their poems were sung by the people and some of their poems were sung. Karacaoğlan, known as a love poet, has influential poems which show both mysticism and religious features behind these poems. Looking at these poems, we can see that spiritual sentimental poems are loved by the people as well as the strength of the language. In this work, we will examine how Karacaoğlan reflects his understanding of morality and religious motifs in his poems and the function and role of oral culture in terms of the period in which these reflections lived.

___

  • 1. Bülent A, Adana’da Geçmişten Bugüne Âşıklık Geleneği (Karacaoğlan – 1966), Altın Koza Yayınları, Adana, 2009.
  • 2. Başgöz, İ, Karac’oğlan, Pan Yayıncılık, İstanbul, 2003.
  • 3. Elçin Ş, Halk Edebiyatı Araştırmaları – I, Akçağ Yayınları, Ankara, 1997.
  • 4. Sakaoğlu S, Karaca Oğlan, Akçağ Yayınları, Ankara, 2012,
  • 5. Görkem İ, Anadolu Âşıkları – I Karacaoğlan, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2016.
  • 6. Başgöz İ, (1986). Folklor Yazıları, Adam Yayınları, İstanbul, 1986.
  • 7. Fuat, M, Karacaoğlan. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 1999.
  • 8. Cunbur, M, Karacaoğlan Şiirler, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1993.
  • 9. Günay, U, (1993). “XVII. Yüzyıl Saz Şairi Çukurovalı Karacaoğlan İle İlgili Bir Değerlendirme”, II. Uluslararası Çukurova Halk Kültürü Sempozyumu Bildirileri (19-23 Kasım1991) Adana, s. 33.
  • 10. Örnek, S. V, (1971). Anadolu Folklorunda Ölüm, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1984.
  • 11. Bekki, S, “Türk Halk Anlatılarında Ölüm Ruhu Motifi”, Milli Folklor, 2000, Yıl: 16, C. 8, S.62, s.53.