Meslek seçimi bir insanın hayatındaki en önemli dönüm noktalarından biridir. Öyle ki çağlar içinde bazı meslek ve meslek erbapları diğerlerinden daha fazla itibar görmüştür. Geçmişten günümüze her bir mesleğin tarihçesini ve usullerini anlatan risaleler kaleme alınmıştır. Meslek gruplarındaki teşkilatlanma devlet yapılanmasının da ipuçlarını yansıtır. Bu nedenle bir toplumdaki mesleklere ait bu risalelere bakılarak o toplumun sosyal hayatı ve yaşam felsefesi hakkında çıkarımlarda bulunulabilir. Bu çalışmada Hüseyin KABA’nın şahsi kütüphanesinde bulunan bir mecmua içinde “Risāle-i Ṣābūngerį Bu Turur” adıyla kayıtlı, Çağatay Türkçesiyle yazılmış bir yazma eser incelenmiştir. Günümüz Türkçesiyle Sabuncu/luk Risalesi olarak adlandırılabilir. Eserin 18. yüzyılın sonları ile 19. yüzyılın başlarında yazıldığı düşünülmektedir. Eserde Sâbûngerlik mesleğinin on vacibi ve on yedi pir, mürşit isimleri sıralanır. Bütün pir ve üstatların risaleyle amel kıldıkları belirtildikten sonra her üstadın da bu risaleye göre mesleklerini yapmaları, risâleyi okumaları, okutmaları tavsiye edilir. Risâle okuyanların bereket bulacakları okumayan ve amel kılmayanların ise ahirette pir, üstatlar karşısında müşkül duruma düşecekleri, utanacakları hatta bu risaleyle amel kılmayanların yediklerinin haram olduğu belirtilir. Ayrıca sabun yapımında kullanılan malzemelerin kökeni, nitelikleri, sabunun yapım aşaması ve pazara götürülüp satılmasına kadar yapılan her işlem basamağında hangi duanın okunacağı belirtilir. Çalışmamızda öncelikle Türk kültüründe fütüvvet yazma geleneği ve bu doğrultuda oluşturulan risaleler ve bu eserlerin özellikleri üzerinde durulmuş ve eserin transkripsiyonu yapılarak şu ana kadar sabunculuk hakkında tek nüsha olup Molla Muhammed Miskin Gedayî tarafından yazılmış olan “Risāle-i Sābūn-gerlik” [1, s.48] metni ile karşılaştırılmıştır. Eserin imla, ses ve şekil özellikleri üzerinde kısaca durulmuş karakteristik özellikler ortaya konulmuştur. Sonuç bölümünde elde edilen veriler belirtilmiştir. Çalışmanın sonuna eserin tıpkıbasımı eklenmiştir.

Choosing a profession is one of the most important turning points in a person's life. So much so that some professions and professionals have been more respected than others over the ages. From past to present, treatises describing the history and methods of each profession have been written. The organization in the professional groups also reflects the clues of the state structure. For this reason, by looking at these treatises on the professions in a society, inferences can be made about the social life and philosophy of life of that society. In this study, a manuscript written in Chagatai Turkish and registered with the name "Risāle-i Ṣābūngerį Bu Turur" in a journal in Hüseyin KABA's personal library was examined. In today's Turkish, it can be called Sabuncu/luk Risalesi. It is thought that the work was written in the late 18th and early 19th centuries. In the work, the names of ten wajibs and seventeen pirs and guides of the Sabun-gerlik profession are listed. After it has been stated that all masters and masters performed their deeds according to the treatise, it is recommended that each master do their job according to this treatise, read and have it taught. It is stated that those who read the treatise will find blessings, and those who do not read and do not practice will be in a difficult situation in the hereafter before the masters and masters, they will be ashamed, and even those who do not act according to this treatise are forbidden to eat. In addition, the origin of the materials used in soap making, their qualities, the production stage of the soap, and the prayer to be recited in each step of the process until it is taken to the market and sold are specified. In our study, first of all, the tradition of writing futuwwa in Turkish culture and the treatises created in this direction and the characteristics of these works were emphasized, and the text was transcribed and compared with the text of "Risāle-i Sābūn-gerlik" [1, s.48] written by Molla Muhammed Miskin Gedayî. Spelling, sound and shape features of the work were briefly emphasized and the characteristic features were revealed. In the conclusion section, the data obtained are indicated. A facsimile of the work has been added at the end of the work.