Xıx. Yüzyıl Bursa kültür hayatında önemli bir dönemeç: “Fevâ’id”

Bursa basın tarihinin Hüdâvendigâr ve Nilüfer’den sonra üçüncü süreli yayını olan Fevâid, okuyucu kitlesi olarak öğrencileri hedef almıstır. Bursa’nın çocuklar için çıkarılan edebî ve ilmî içeriğe sahip ilk dergisidir. Derginin imtiyaz sahibi Murat Emrî Efendi, 1882’de Bursa’ya, bugün Yunanistan’ın Larissa bölgesinde kalan Yenisehir Fenâr’ın Tırnova kasabasından göçmüstür. Mütesebbis Murat Emrî Efendi, divan sairi, kitapçı, kütüphaneci, matbaacı, editör ve gazeteci kimliğiyle XIX. Yüzyıl Bursa kültür hayatının dikkat çekici kisiliklerinden biridir. Emrî Efendi, Fevâid’in yanında Bursa’nın resmi olmayan ilk gazetesi Bursa’yı ve yine Bursa’nın ilk ekonomi dergisi olan Sanayi’i yayımlamaktadır. Bu çalısmada Fevâid dergisi çesitli yönleriyle tanıtılmaya çalısılmıstır.

The Fevaid: The cultural Milestone of Bursa in the 19th Century

Fevâid, which was the third period in the history of the Bursa press after Hüdâvendigâr and Nilüfer, aimed at students as the audience. It was the first journal that had a literary and a scholarly content among the ones that had been published earlier. In 1882, Murat Emrî Efendi, who had been the publisher, had immigrated to Bursa from the town of Tırnova, Fenâr Yenisehir, which is today in the region of Larissa in Greece. The undertaker Murat Emrî Efendi, who had been a Divan poet, book-seller, librarian, printer, editor and a journalist, had han an remarkable character of the 19th century Bursa cultural life. Emrî Efendi had published Bursa, which had been the first civil newspaper in Bursa, and Sanayi, which had the first economy magazine there, as well as Fevâid. In this study, various aspects of the periodical of Fevâid’ will be be introduced.

___

  • 1927 Yılı Bursa Vilayeti Salnamesi (1927), Bursa Vilayet Matbaası, Bursa.
  • Fevâid, I. Yıl Nüshaları (1305), Hüdâvendigâr Matbaası, Burusa.
  • Fevâid, II, III, IV ve V. Yıl Nüshaları (1311-1316), Matbaa-i Emrî, Burusa.
  • KAPLANOĞLU Raif (2006), Mesrutiyet’ten Cumhuriyet’e Bursa (1876-1926), Avrasya Etnografya Yayınları, İstanbul.
  • KÜR, İsmet (1991), Türkiye’de Süreli Çocuk Yayınları, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara.
  • ÖZTAHTALI, İbrahim İmran (2010), Bursalı Murat Emrî Efendi ve Divanı, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yayımlanmamıs doktora tezi, Ankara.