Türkçe ve Moğolcada Çekim Edatlarından Önce Gelen İsim ve Zamirlerin Aldığı Hal Ekleri

Türkçe ve Moğolca morfolojik bakımdan büyük benzerliklere sahiptir; bu dillerde isimler ve zamirler kendilerinden sonra gelen çekim edatlarına genellikle hâl eklerinden birisini alarak bağlanmaktadır. Bu makalede iki dildeki isim ve zamirlerin “önce (ömnö), sonra (dara), için (tölöö), kadar (hürtel, çinee), göre (yosoor, daguu), gibi (met, şig), beri (turş), karşı (esreg), hakkında (tuhay, talaar), başka (busad, öör, gadna)” gibi çekim edatlarına bağlanırken aldıkları hâl ekleri araştırılmış; sonuç olarak Türkçe ve Moğolcada hem isimlere hem de zamirlere “önce (ömnö), gibi (met, şig), başka (busad, öör, gadna)” edatlarının aynı hâl ekleri ile bağlandıkları tespit edilmiştir. Bu hâl ekleri de birinci derecede ayrılma, ikinci derecede ilgi hâlidir.

Case Suffixes Which Nouns and Pronouns Preceding Postpositions Take in Turkish and Mongolian

Turkish and Mongolian langaues have many similarities on the basis of morphology. In these languages, nouns and pronouns are attached to the following post-positions by taking one of the case suffixes. In this article case sufixes which nouns and pronouns take when attached to the postpositions such as “before ‘önce (ömnö)’, after ‘sonra (dara)’, for ‘için (tölöö)’, until ‘kadar (hürtel, çinee)’, according to ‘göre (yosoor, daguu)’, like ‘gibi (met, şig)’, since ‘beri (turş)’, against ‘karşı (esreg)’, about ‘hakkında (tuhay, talaar)’, except for ‘başka (busad, öör, gadna)’” are studied. Through the study, it is observed that the postpositions like “before ‘önce (ömnö)’, like ‘gibi (met, şig)’, except for ‘başka (busad, öör, gadna)’” are attached to the both nouns and pronouns with the same case suffixes in Turkish and Mongolian. These case suffixes function as in the form of the ablative case at the first hand and secondly in the function of the genetive case.

___

  • BADAMDORC, D., (1997), Orçin Tsagiyn Mongol Helniy Utgasudlalın Ündes, Ulaanbaatar.
  • BAWDEN, C., (1997), Mongolian-English Dictionary, Great Britain.
  • BUYANTOGTOH, G., (1998), Mongol Hel Hyalbar Surah Devter, Ulaanbaatar.
  • HANGİN, G., (1986), A Modern Mongolian-English Dictionary, ABD.
  • KORKMAZ, Zeynep, (2003), Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi), TDK, Ankara, §829.
  • ÖNÖRBAYAN, Ts., (1994), Orçin Tsagiyn Mongol Helniy Üg Züy, Ulaanbaatar.
  • TSERENPİL, D. KULLMANN, R., (1996), Mongolian Grammar, Hong Kong.
  • TURAN, Fikret, (1998), “Syntactic and Semantic Aspects of Postpositions in Old Anatolian Turkish”, Turcica, C. 30, s. 297-308.