TEVFİK FİKRET’İN ŞİİRLERİNDE HÜZÜN

Güzel sanatların bir şubesi olan edebiyat; insanoğlunun yaşa- dığı üzüntü, sevinç, keder gibi duygularının sanatkârın mizaç ve üslubunca sanatına yansımasıdır. İç dünyasında yaşadıklarını, his- settiklerini kelimelere dönüştüren sanatkâr, kendi ruh dünyasının kapısını aralarken aslında tüm insanlığın ortak duyuş ve düşünü- şünü de ifade eder. Bu ifade ediş kelimelerin farklı bir bütünlükle bir araya geldiği ve günlük dilde kullanılan dilden farklı olarak bir üst dile dönüştüğü edebî ve estetik bir yapıya bürünür. Tevfik Fik- ret için şiir dilin büyük bir titizlikle işlendiği, hissedilenlerin/ du- yulanların ya da görülenlerin uyandırdığı hislerle anlatıldığı bir tablo gibidir. Gerek mizaç ve gerek benimsediği sanat anlayışı onun şiirlerinde çok çeşitli kelime ve kelime gruplarıyla ifade edi- len bir hüzün karşımıza çıkarır. Bu çalışmada Tevfik Fikret’in duygu dünyasına hüzün açısından bakmayı hedefledik. Rübab-ı Şi- keste’de hüzün, elem, keder ve benzeri kelimeleri tespit ederek bu kelimelerin şiir içindeki anlam, imge ve çağrışım durumlarını ör- nekler üzerinden ortaya çıkarmaya çalıştık. Böylece şairin hüzün çerçevesinde kelime kadrosunu ve anlam dünyasını gözler önüne sermek istedik.

Melancholy in Tevfik Fikret’s Poetry

Literature which is one of the branches of fine arts is the reflection of experience, sorrow, joy and emotion of human beings on the art with artist’s character and style. While the artist, who transforms her inner world into words, opens the door of her own spiritual world, she also expresses the common feeling and think- ing of all humanity. This expression takes on a literary and aesthetic structure where words come together with a different unity and transform from daily language to upper language. For Tevfik Fikret, poetry is like a painting in which language is handled with great care, and what is felt/heard or seen is described with the feel- ings aroused in the poet. Both his temperament and his artistic un- derstanding he adopts is presented to us with melancholy expressed in a wide variety of words and phrases in his poems. In this study, we aimed to analyze Tevfik Fikret’s emotional world in terms of melancholy. By identifying the words such as melancholy, anguish, grief etc. in Rubab-ı Sikeste, we tried to reveal the meaning, image and connotation of these words in the poem. Thus, we wanted to reveal the poet’s vocabulary and meaning world within the frame- work of melancholy.

___

  • Akay, Hasan. Servet-i Fünun Şiir Estetiği. Kitabevi Yayınları, 1998. Devellioğlu, Ferit. Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lügat. Aydın Kitabevi, 1960. Kaplan, Mehmet. Tevfik Fikret. Dergâh Yayınları, 1998.
  • Karabulut, Mustafa. “Tevfik Fikret ve Cenap Şahabettin’in Şiirlerinde Melan- koli.” Turkish Studies, International Periodical for The Languages, Li- terature and History of Turkish or Turkic, no. 10/2 Winter 2015, ss. 507-520.
  • Karakuş, Ahmet. Modern Türk Şiirinde Hüzün ve Melâl. 2009. Sakarya Ü, Yüksek lisans tezi.
  • Karaosmanoğlu, Yakup Kadri. Ahmet Haşim. İletişim Yayınları. 2016. Kubbealti Lugati (lugatim.com)
  • Okay, Orhan. Sanat ve Edebiyat Yazıları. Dergâh Yayınları, 1990.
  • Polat, Nazım Hikmet. Tevfik Fikret Bütün Eserleri Eleştirel Basım. Yapı Kredi Yayınları, 2021.
  • Sayar, Kemal. Hüzün Hastalığı. Timaş Yayınları, 2012.
  • Tarlan, Ali Nihad. Edebiyat Meseleleri. Akçağ Yayınları, 2017.
  • Tevfik Fikret. Rübâb-ı Şikeste. Salkım Söğüt Yayınları, 2009.
  • Yavuz, Hilmi. Hüzün ve Ben. Timaş Yayınları, 2013.